Kim Dzong Il

Kim Dzong Il

김정일

Kim Dzong Il w 2011
Data i miejsce urodzenia	16 lutego 1941 Wiatskoje
Data i miejsce śmierci	17 grudnia 2011 Pjongjang
Najwyższy Przywódca Korei Północnej
Okres	od 8 lipca 1994 do 17 grudnia 2011
Przynależność polityczna	Partia Pracy Korei
Poprzednik	Kim Ir Sen
Następca	Kim Dzong Un
Przewodniczący Komisji Obrony Narodowej KRLD
Okres	od 9 kwietnia 1993[1] do 17 grudnia 2011[2]
Przynależność polityczna	Partia Pracy Korei
Poprzednik	urząd utworzony
Następca	Kim Dzong Un[3]
Sekretarz Generalny Partii Pracy Korei
Okres	od 8 października 1997 do 17 grudnia 2011[4]
Poprzednik	Kim Ir Sen
Następca	Kim Dzong Un[5]
Naczelny Dowódca Koreańskiej Armii Ludowej
Okres	od 24 grudnia 1991 do 17 grudnia 2011
Poprzednik	Kim Ir Sen
Następca	Kim Dzong Un
Odznaczenia

Kim Dzong Il

김정일

Generalissimus
Data i miejsce urodzenia	16 lutego 1941 Wiatskoje
Data śmierci	17 grudnia 2011
Przebieg służby
Lata służby	1991–2011
Siły zbrojne	Koreańska Armia Ludowa

Kim Dzong Il (IPA: [ɡ̊imd͜zɔŋil], kor. 김정일; ur. 16 lutego 1941 we Wiatskoje, zm. 17 grudnia 2011 w Pjongjangu) – przywódca Korei Północnej w latach 1994–2011. Był następcą swego ojca i założyciela KRLD, Kim Ir Sena po jego śmierci w 1994. Był również sekretarzem generalnym Partii Pracy Korei, przewodniczącym Narodowej Komisji Obrony, a także marszałkiem i dowódcą Koreańskiej Armii Ludowej^[6].

Życiorys

Młodość i działalność polityczna

Kim Dzong Il w wieku pięciu lub sześciu lat.

Kim Dzong Il urodził się 16 lutego 1941 lub 1942 we wsi Wiatskoje k. Chabarowska w Związku Radzieckim, jako Jurij Irsenowicz Kim^[7]. Choć oficjalne biografie podają rok 1942 i lokalizują zdarzenie na górze Pektu-san w Korei Północnej^[8][9]. Według państwowej propagandy w chwili jego urodzin, mimo iż była sroga zima, na górze „zakwitły kwiaty, a ptaki mówiły ludzkim głosem”. Prawdopodobnie zmiana daty rocznej wynikała z chęci dopasowania jej do 1912, gdy urodził się jego ojciec. W efekcie możliwe było równoczesne świętowanie okrągłych rocznic urodzin obu przywódców^[10]. Podczas wojny koreańskiej został dla bezpieczeństwa wysłany przez ojca do Mandżurii. Dwa lata uczył się w szkole pilotów w NRD, a w 1963 ukończył studia na Uniwersytecie Kim Ir Sena. Zajmował wiele mniej znaczących stanowisk w Partii Pracy Korei, a następnie został sekretarzem swojego ojca, z którym blisko współpracował podczas czystki w szeregach partii (1967). We wrześniu 1973 mianowano go sekretarzem partyjnym ds. organizacji i agitacji politycznej. W październiku 1980 jego ojciec włączył Kim Dzong Ila do kultu własnej osoby i wyznaczył na swojego następcę. Od tej chwili występował jako Umiłowany Przywódca, w odróżnieniu od swojego ojca, Wielkiego Wodza. Kontynuował rozwijanie nakreślonych przez Kim Ir Sena idei Dżucze w licznych publikacjach o charakterze filozoficzno-ideologiczno-propagandowym. W latach 1990–1991 Kim był zwierzchnikiem koreańskich sił zbrojnych oraz sprawował najwyższe funkcje w Komitecie Centralnym, Biurze Politycznym i Sekretariacie partii.

Przywódca Korei Północnej

(c) kremlin.ru, CC BY 4.0

Kim Dzong Il oraz Dmitrij Miedwiediew podczas spotkania w Rosji. (2011)

W lipcu 1994 Kim Ir Sen zmarł na atak serca – Kim Dzong Il został faktycznym przywódcą Korei Północnej. Jednak fakt, że w kolejnych latach nie przyjął oficjalnych tytułów swojego ojca (który w 1998 został ogłoszony Wiecznym Prezydentem), mogło świadczyć o tym, że miał trudności w umocnieniu swojej władzy. Kim Dzong Il jeszcze w 1993 objął funkcję Przewodniczącego Narodowej Komisji Obrony stanowiącej (według Konstytucji z 1998) „najwyższe stanowisko w państwie”. Szefem Partii Pracy Korei został dopiero w październiku 1997. Po objęciu przez niego funkcji przewodniczącego partii rozpoczął się kurs zmian ideologicznych, a już w maju 1998 partyjna gazeta Rodong Sinmun po raz pierwszy poinformowała o doktrynie Songun^[11], która trzy lata później została oficjalnie przyjęta jako doktryna partyjna^[11].

W latach 90. XX wieku Kim Dzong Il musiał zmierzyć się z klęską głodu, która ogarnęła kraj w latach 1995–1999^[12]. Kim po coraz większych problemach żywnościowych zwrócił się o pomoc do ONZ^[13], która w 1998 przekazała Korei swoją pomoc, co w znacznej mierze przyczyniło się do zatrzymania klęski głodu^[14]. W tym samym roku rząd przyjął też nową wersję konstytucji^[15]. Kolejną konstytucję przyjęto w 2009. Nowa wersja konstytucji posiada sześć artykułów więcej niż wersja poprzednia z 1998. Sekcja 2 Rozdziału VI „Przewodniczący i Narodowa Komisja Obrony” jest całkowicie nowa, a w artykułach 29 i 40 (odpowiednio Ekonomia i Kultura) słowo „komunizm” zostało usunięte, co stanowi część północnokoreańskiej polityki wycofania się z odwołań do tej ideologii^[16]. Kim w czasie swoich rządów w XXI wieku ograniczył własny kult jednostki (przy czym zachował kult osoby Kim Ir Sena)^[17] i w nieznaczny sposób złagodził propagandę, podając prawdziwe informacje m.in. o katastrofach naturalnych i ich skutkach^[18].

W XXI wieku rozpoczął mozolny proces modernizacji kraju. Uruchomił intranetową sieć Kwangmyong darmową dla mieszkańców kraju (dostęp do globalnego internetu otrzymali tylko rządzący^[19]) i zarezerwował dla KRLD własną domenę internetową^[20]. Jako że Korea objęta była zagranicznymi sankcjami, rząd Korei wprowadził własny system operacyjny komputerów, Red Star OS oparty na wcześniejszych wersjach Linuxa^[21]. Kim choć w dalszym ciągu represjonował część wyznań religijnych to zezwolił na utworzenie w Korei pewnej liczby kościołów chrześcijańskich (religia ta była w różnych etapach istnienia Korei poddawana licznym represjom)^[22].

Program atomowy i kosmiczny

Dużą inwestycją rządu Kim Dzong Ila był północnokoreański program kosmiczny, w ramach którego otworzono Kosmodrom Sohae, znajduje się w prowincji P’yŏngan Północny, nad brzegiem Morza Żółtego (w Korei zwanego Morzem Zachodnim). Budowa kosmodromu rozpoczęła się w latach 90., jednak nabrała przyspieszenia około 2008, a została ukończona w 2011^[23]. Kosmodrom jest obecnie wykorzystywany przede wszystkim do startów orbitalnych rakiet typu Unha.

Znacznie rozwinął też program atomowy rozbudowując Ośrodek Badań Jądrowych w Jongbjon. W lutym 2007 doszło jednak do porozumienia na linii KRLD-ONZ. Ustalono wówczas, że za wpuszczenie do ośrodka Jongbjon inspektorów MAEA, Korea Północna miała otrzymać pomoc gospodarczą. W lipcu 2007 rząd wyłączył reaktor i od tego momentu rozpoczęła się denuklearyzacja KRLD w zamian za pomoc gospodarczą od Korei Południowej. 5 listopada 2007 amerykańscy wysłannicy rozpoczęli pracę nad wygaszaniem reaktora, a 27 czerwca 2008 20-metrowa chłodnia kominowa reaktora została wysadzona w powietrze w obecności licznej grupy dziennikarzy i dyplomatów^[24]. Zniszczenie charakterystycznej budowli było symbolem zakończenia rozmów nad przerwaniem koreańskiego programu zbrojeń nuklearnych.

Ocieplenie relacji z Południem

Klęska z lat 90. przyczyniła się do polepszenia stosunków dyplomatycznych z Koreą Południową^[13], co rozpoczęło etap nieznacznej liberalizacji gospodarki. Korea Południowa w latach 90. wsparła Północ pomocą w zakresie dostaw żywności^[25]. W 2000 Kim Dzong Il spotkał się w stolicy KRLD z prezydentem Korei Południowej Kim Dae-jungiem, w trakcie spotkania podpisano deklarację przewidującą rozwój współpracy; dzięki tej deklaracji zapoczątkowano m.in. spotkania rozłączonych przez wojnę koreańską rodzin. W 2002 rząd obu Korei utworzył wspólny Obszar Przemysłowy Kaesŏng^[26].

Po objęciu w Stanach Zjednoczonych rządów przez George’a Busha i ogłoszeniu przez niego rewizji polityki względem Korei Północnej doszło też do pogorszenia stosunków między obiema Koreami, m.in. zaczęły występować przerwy w kontaktach dyplomatycznych, a w połowie 2002 miało miejsce poważne starcie okrętów obu Korei. Pomimo problemów starano się utrzymać dobre stosunki, kontynuując dotychczasowe inicjatywy^[25]. Dotychczasową politykę względem Północy kontynuował także po 2002 nowy prezydent Południa, Roh Moo-hyun. Pod koniec 2007 odbyło się spotkanie przywódców obu krajów, na którym zapowiedziano zwołanie konferencji pokojowej mającej oficjalnie zakończyć stan wojny między nimi. Przed pogłębieniem kryzysu w relacjach z Koreą Południową planowano uruchomienie zmodernizowanej gorącej linii, która miała ułatwić komunikację na granicy między obu państwami (formalnie pozostającymi w stanie wojny) oraz przekraczanie jej przez urzędników i pracowników z Południa zatrudnionych we wspólnym centrum przemysłowym na Północy. Dwa miesiące wcześniej Korea Południowa dostarczyła Północy sprzęt komunikacyjny i inne materiały, aby pomóc jej w modernizacji gorącej linii. Nowe światłowody zostały położone w pobliżu dziewięciu przestarzałych kabli miedzianych. Część z nich Północ odłączyła w 2008 ze względu na problemy techniczne^[27].

Polityka gospodarcza

Kim rozwijał założoną przez jego ojca Kim Ir Sena Specjalną Strefę Ekonomiczną Rajin-Sonbong, która według jego rządu miała od 1996 przyciągnąć inwestycje o wartości ponad 300 mln USD i stanowić dogodne miejsce lokowania kapitału^[28]. Strefa przyciągnęła głównie inwestorów chińskich^[29]. W celu rozwoju handlu z Chinami Kim w 2010 wyremontował graniczny most na rzece Tuman^[30], a w maju 2011 podjął decyzję o budowie nowoczesnych dróg mających połączyć ją z chińskim Hunchun^[31]. W tym samym czasie władze północnokoreańskie zezwoliły na stałe wjazdy chińskich turystów do strefy Rajin-Sonbong^[32]. W sierpniu 2011 w Korei odbyły się czterodniowe targi międzynarodowe, które miały skłonić zagranicznych inwestorów do inwestycji na terenie tego państwa^[33]. Kim otworzył się na ograniczone relacje handlowe z Południem, które objęły utworzenie w 2010 pierwszej firmy typu joint-venture z udziałem kapitału południowokoreańskiego (wcześniej przedsiębiorstwa z Korei Południowej poza Obszarem Przemysłowym Kaesŏng nie mogły inwestować w KRLD)^[34], a już parę lat wcześniej rozpoczął eksport produktów żywnościowych na Południe^[35], które produkowane były z użyciem zakupionych na zachodzie technologii^[36].

W grudniu 2009 dokonał denominacji wona północnokoreańskiego w stosunku 1:100, co miało zapobiec inflacji i możliwemu rozwojowi czarnego rynku^[37][38]. Denominacja spowodowała protesty antyrządowe, co było pierwszym od lat takim wydarzeniem w KRLD^[39][40].

Polityka zagraniczna

15 czerwca 2000 ówczesny prezydent Republiki Korei Kim Dae-jung i przywódca Korei Północnej Kim Dzong Il podpisali wspólną deklarację (zwaną „porozumieniem 15 czerwca”). Obie strony zapowiedziały w treści porozumienia dążenie do pokojowego zjednoczenia Półwyspu Koreańskiego^[41]. W czasie swych rządów złożył kilka wizyt zagranicznych: w Rosji we wrześniu 2001 spotkał się z prezydentem Władimirem Putinem, a w sierpniu 2011 podczas kolejnej wizyty w Rosji rozmawiał z Dmitrijem Miedwiediewem^[42]. W maju 2010 rozmawiał z przywódcami chińskimi, w tym z przewodniczącym ChRL Hu Jintao^[43], do jego ponownej wizyty w Chinach doszło w sierpniu tego samego roku, gdy odwiedził on kraj wraz z synem Kim Dzong Unem^[44]. Ostatnią wizytę w Chinach złożył w maju 2011 w rocznicę podpisania traktatu o przyjaźni między KRLD a ChRL^[45].

Kim Dzong Il nawiązał bliższe relacje z szeregiem państw kontynentu. Korea Północna według części informacji wysłała swój personel do Syrii, gdzie wsparł on budowę syryjskiego programu atomowego^[46]. Kim wsparł też rząd Syrii w trakcie wojny domowej w tym kraju^[47]. Kim prowadził zbliżoną politykę odnośnie do Pakistanu, któremu to licznie eksportował broń (co przyczyniło się do pogorszenia relacji z Indiami, z którymi niegdyś KRLD utrzymywała dobre relacje)^[48]. Przywódca kontynuował też zapoczątkowaną już w latach 80. XX wieku ścisłą współpracę z Iranem^[49].

Incydenty na linii Północ-Południe

Szczególnie w ostatnim etapie rządów Kim Dzong Ila doszło do kilku poważnych incydentów militarnych z południowym sąsiadem. Sytuacja była o tyle niebezpieczna, że oba kraje w przeszłości prowadziły ze sobą wojnę, a sama Korea Północna jest obecnie najbardziej zmilitaryzowanym państwem na świecie i posiada 5. co do liczebności armię na świecie, liczącą 690 tys. personelu^[50]. Pod koniec lat 90. i w 2002 doszło do bitwy morskiej o kontrolę nad kilkoma spornymi wyspami^[51]. Do 2009 sytuacja pozostawała stabilna. W 2009 doszło do kolejnej bitwy morskiej przy wyspie Daecheong, która doprowadziła do oskarżenia północnokoreańskiego okrętu podwodnego o zatopienie południowokoreańskiej korwety Cheonan przy wyspie Baengnyeong^[52][53]. Gdy 23 listopada 2010 Korea Południowa przeprowadziła ćwiczenia marynarki wojennej, około godz. 14:34 czasu koreańskiego, Korea Północna ostrzelała pozycje południowokoreańskie pociskami artyleryjskimi, na wyspie Yeonpyeong. Na ostrzał, który obejmował bazę wojskową Korei Południowej, wojska Korei Południowej odpowiedziały ogniem artylerii^[54][55].

Pogłoski o śmierci

29 maja 2008 podano w mediach^[56] informację, jakoby Kim Dzong Il mógł zostać zastrzelony 26 maja 2008 między 7 a 8 rano czasu lokalnego, podczas „spotkania z robotnikami” w jednym z południowych rejonów kraju (Hamgyŏng Południowy). Północnokoreańskie źródła rządowe zaprzeczały tym doniesieniom, jak i nie potwierdzało ich Ministerstwo ds. Zjednoczenia w Korei Południowej. Pogłoski potwierdzać miały rzekomo źródła chińskie^[57]. 7 września 2008 niektóre gazety podały informację^[58], że Kim Dzong Il nie żyje od 2003, a od tamtej pory jego rolę przejął sobowtór.

Śmierć

Pomniki konne Kim Ir Sena i Kim Dzong Ila

Przywódca zmarł 17 grudnia 2011^[59]. Dwa dni później media północnokoreańskie oficjalnie ogłosiły śmierć Kim Dzong Ila 19 grudnia 2011^[60]. Spikerka telewizyjna Ri Chun Hi poinformowała, że powodem śmierci było fizyczne i psychiczne wyczerpanie organizmu. Poinformowano również, że zgon nastąpił dwa dni wcześniej podczas jazdy pociągiem, gdzie przywódca Korei Północnej miał rozległy zawał serca^[61]. 19 grudnia 2011 „Wielkim Następcą” zmarłego Kim Dzong Ila został ogłoszony Kim Dzong Un, który stanął również na czele komitetu pogrzebowego liczącego 232 osoby^[62][63]. Kondolencje Korei Północnej przesłała Korea Południowa, a konkretnie południowokoreański minister ds. zjednoczenia^[64]. Swoje kondolencje złożyła duża liczba państw Afryki i Azji. Były to m.in. Armenia^[65], Azerbejdżan^[66], Bahrajn^[67], Bangladesz^[68], Białoruś^[69], Chiny^[70], Erytrea^[71], Filipiny, Ghana^[72], Gwinea, Indonezja^[73], Katar, Kambodża^[74], Kongo^[75], Kuba, Kuwejt^[76], Laos^[77], Mongolia, Mozambik^[78] czy Gwinea Równikowa^[79]. Swoje kondolencje przesłały też niektóre państwa zachodnie (Hiszpania i Chorwacja)^[80].

Obraz propagandowy

Kim Dzong Il z ojcem Kim Ir Senem

Obraz Kim Dzong Ila na górze Pektu-san na której według północnokoreańskiej propagandy miał się urodzić

W propagandzie państwowej Kim Dzong Il jest przedstawiany jako wybitny generał, ale – w przeciwieństwie do swojego ojca – nie jako niedościgniony mistrz wszystkich sfer życia publicznego. Takie rozwiązanie było konieczne z uwagi na panujący w kraju kryzys gospodarczy i głód, które dało się wytłumaczyć wyłącznie konfrontacją ze Stanami Zjednoczonymi i koniecznością skupienia przez Kim Dzong Ila wszystkich wysiłków na obronie państwa. Zdaniem B.R. Myersa, amerykańskiego specjalisty od ideologii północnokoreańskiej, kryzys jądrowy wyposażył go w jego własny mit o ocaleniu narodu^[81]. Zarazem jednak w propagandzie „Drogi przywódca” jawi się jako bardziej ludzki i podatny na zranienie niż Kim Ir Sen, a więc stanowi bardziej przekonujące ucieleśnienie „rasy koreańskiej”^[82].

Rodzina

Był żonaty z Kim Yŏng Suk. Z Sŏng Hye Rim miał syna Kim Dzong Nama (1971-2017). Z tancerką Ko Yŏng Hŭi Kim Dzong Il miał dwóch synów: Kim Dzong Czola (ur. 1981) i Kim Dzong Una (ur. 1984). Miał dwóch braci: Kim P'yŏng Ila i Kim Man Ila oraz siostrę Kim Kyŏng Hŭi.

Finanse

Według „The Sunday Telegraph” Kim Dzong Il miał zgromadzone 4 mld dolarów w depozycie w bankach europejskich, na wypadek konieczności ucieczki z Korei Północnej. Magazyn poinformował również, że większość tych banków znajduje się w Luksemburgu^[83].

Genealogia

Przypisy

Bibliografia

• B. RB.R. Myers B. RB.R., Najczystsza rasa. Propaganda Korei Północnej, BartoszB. Hlebowicz (tłum.), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 96, ISBN 978-83-01-16589-5, OCLC 802095460 .