Kościół św. Anny w Ustroniu
 160/60 (R/301/50) z dnia 27.02.1960 r.oraz A-302/78 z 21.04.1978 r.[1] | |||||||||
| kościół parafialny | |||||||||
 | |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||
| Miejscowość | |||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| Parafia | św. Anny w Ustroniu Nierodzimiu | ||||||||
| Wezwanie | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie Ustronia  | |||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||||||||
Położenie na mapie powiatu cieszyńskiego  | |||||||||
 49°46′00,8″N 18°48′23,7″E/49,766889 18,806583 | |||||||||
Kościół św. Anny – kościół parafialny parafii św. Anny w Ustroniu. Znajduje się na osiedlu Nierodzim.
Kościół znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego w pętli beskidzkiej.
Kościół św. Anny to najstarsza świątynia w Ustroniu. Powstał z inicjatywy ówczesnego właściciela Nierodzimia, Antoniego Goczałkowskiego. Został wzniesiony w 1769 r. na miejscu dawnego kościoła, zbudowanego jeszcze przez ewangelików[2]. Ten, po przejęciu go w 1654 r. przez katolików, był kościołem filialnym skoczowskiej fary. Utrzymywany jedynie "...z dzwonienia i jałmużny..." w 1740 r. był już w tak złym stanie, że groził zawaleniem i musiał zostać rozebrany.[3]
Całe drewno dębowe na progi, futryny drzwi i okien itp. ofiarował Goczałkowski. Resztę kosztów (razem 603 złote reńskie i 54 krajcary) pokryto z majątku kościelnego (174 reńskie i 53 krajcary) oraz z datków od dobrodziejów (428 reńskich i 29 krajcarów). Nowy kościół został poświęcony w 1769 r. przez skoczowskiego proboszcza, Józefa Nepomucena Waldera, jednak początkowo nie było w nim ani podłogi ani ławek. Dopiero w roku 1789, kiedy kościół przeszedł pod patronat księcia cieszyńskiego Alberta, uzupełniono te braki.[4]
Drewniany, konstrukcji zrębowej, zwrócony prezbiterium ku zachodowi. Do trójbocznie zamkniętego prezbiterium przylegają zakrystia (od południa) i skarbczyk (od północy), niewyodrębniające się z bryły kościoła. Nawa prostokątna, szersza od prezbiterium, kryta stropem. Nad prezbiterium i nawą wspólny dach dwuspadowy. Nad nawą od wschodu wznosi się czworoboczna wieża, nadbudowana w 1938 r., zwieńczona cebulastym hełmem z ośmioboczną latarnią. W latach 1965-1966 świątynię gruntownie restaurowano i obito ściany budowli gontem. Wieża i szczyt wschodni szalowane deskami. Wyposażenie kościoła – późnobarokowe, z XVIII i początków XIX w., polichromia odnawiana współcześnie. W ołtarzu głównym, z rzeźbami Boga Ojca w glorii (w zwieńczeniu) oraz świętych Józefa i Jakuba, obraz z 1704 r., przedstawiający leonardiańską św. Annę Samotrzeć. Według napisu na obrazie "Tento obraz darował na Chwalu Bożi i Swatey Anny Andris Lukas ze Skoczowa".[5] Ambona rokokowa z trzeciej ćwierci XVIII w. z wyobrażeniami Wiary, Nadziei i Miłości na baldachimie. Cennym elementem kościoła jest obraz św. Krzysztofa, zajmujący powierzchnię między oknami po lewej stronie nawy. Świątynię uznano za obiekt zabytkowy już w 1929 r.
W 2000 r. w parafii odbyła się uroczystość poświęcenia nowych dzwonów. Dzwonnicę z 4 dzwonami usytuowano w pobliżu kościoła.
Galeria
Fasada
Od strony cmentarza
Wieża
Wnętrze kościoła
Kościół przed 1932
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021.
- ↑ Marcin Żerański: Śląsk Cieszyński. Od Bielska-Białej do Ostrawy. Cieszyn: Pracownia na pastwiskach, 2012, s. 214. ISBN 978-83-933109-3-7.
- ↑ Londzin Józef: Kościoły drewniane na Śląsku Cieszyńskim (z pośmiertnych zapisków Autora przejrzał, uzupełnił I do druku przygotował ks. R. Tomanek), Nakładem i drukiem „Dziedzictwa błog. Jana Sarkandra”, Cieszyn 1932, s. 207-208;
- ↑ Londzin Józef: Kościoły drewniane na Śląsku Cieszyńskim ..., s. 208-209;
- ↑ Londzin Józef: Kościoły drewniane na Śląsku Cieszyńskim ..., s. 212;
Bibliografia
- Weronika Szewczyk: Wokół Beskidu Śląskiego - przewodnik turystyczny. Wyd. 1. Kraków: Wydawnictwo "Compass", 2012, s. 46. ISBN 978-83-7605-333-2.
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Cieszyn County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 49.95 N
- S: 49.50 N
- W: 18.55 E
- E: 19.03 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: commons:Schweppes / pl-wiki: Schweppes, Licencja: CC BY 3.0
Kościół św. Anny w Ustroniu - Nierodzimiu
(c) Pudelek z polskiej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0
Ustroń Nierodzim - kościół św. Anny
Autor: D T G, Licencja: CC BY 3.0
Wnętrze kościoła św. Anny w Ustroniu - Nierodzimiu
(c) Photo: Hons084 / Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0 pl
Ustroń, kościół par. p.w. św. Anny, 1769. Wieża.
Adres wydawniczy: Cieszyn : "Dziedzictwo błog. Jana Sarkandra", 1932
Współtwórcy: Tomanek, Rudolf (1879-1941) Oprac
Opis fizyczny: X, [2], 427 s. : il. ; 18 cm
(c) Photo: Hons084 / Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0 pl
Ustroń, kościół par. p.w. św. Anny, 1769