Kościół św. Elżbiety w Jutrosinie

Kościół św. Elżbiety w Jutrosinie

301/Wlkp/A z dnia 10.08.1987[1]
kościół parafialny
widok ogólny
Państwo	Polska
Miejscowość	Jutrosin
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	św. Elżbiety w Jutrosinie
Wezwanie	św. Elżbiety
Historia Data rozpoczęcia budowy 1900 Data zakończenia budowy 1902 Data poświęcenia 1908
Dane świątyni Styl neoromanizm Architekt Tomasz Pajzderski Świątynia • materiał bud. • cegła Liczba naw 1
Położenie na mapie Jutrosina Kościół św. Elżbiety w Jutrosinie
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kościół św. Elżbiety w Jutrosinie
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Kościół św. Elżbiety w Jutrosinie
Położenie na mapie powiatu rawickiego Kościół św. Elżbiety w Jutrosinie
Położenie na mapie gminy Jutrosin Kościół św. Elżbiety w Jutrosinie
51°39′11″N 17°10′16″E/51,653056 17,171111

Kościół Świętej Elżbiety w Jutrosinie – rzymskokatolicki kościół parafialny w Jutrosinie. Należy do dekanatu jutrosińskiego. Mieści się przy ulicy Kościuszki.

Historia i architektura

Świątynia została wybudowana w stylu neoromańskim według projektu Tomasza Pajzderskiego w latach 1900-1902^[a] (budowniczym był Nikodem Pospieszalski ze Środy Wielkopolskiej), konsekrowana w 1908. Obiekt wzorowany na katedrze w Spirze. Fundatorem i kolatorem świątyni był książę Zdzisław Czartoryski ze Starego Sielca, który na początku XX wieku był znanym wielkopolskim działaczem politycznym oraz wielkim entuzjastą i kolekcjonerem dzieł artystycznych. Dlatego w świątyni znajduje się wiele cennych i wartościowych dzieł wykonanych przez znanych polskich artystów z początku ubiegłego stulecia. Wezwanie upamiętnia matkę fundatora - Elżbietę z Działyńskich Czartoryską. Pergaminowy akt erekcyjny sporządził Jan Mycielski^[2].

Kościół to orientowana, trójnawowa bazylika z transeptem. Zamknięty jest absydą oflankowaną wieżami. Dzwonnica ma 45 metrów wysokości^[2].

Wyposażenie

Malarstwo

Wewnętrzne ściany budowli posiadają polichromię namalowaną w latach 1906-1908 przez Antoniego Procajłowicza^[3]. Wnętrze utrzymane w kolorach ciemnej ultramaryny, zieleni, fioletu i złota, sklepienia są ozdobione wizerunkami gwiazd na niebie^[4]. Witraże w prezbiterium (siedem sztuk, m.in. Agnus Dei, Cud św. Elżbiety i Kościół) zaprojektował Józef Mehoffer^[3]. Nad bocznym wejściem, w południowym ramieniu transeptu obraz Święty Izydor Oracz autorstwa bądź Juliana Fałata^[3][5], bądź Michała Gorstkin-Wywiórskiego. W tym dziele artysta sportretował miejscowego chłopa – Pawlaka (jako św. Izydora) i umieścił panoramę Jutrosina. W północnym ramieniu transeptu obraz Męczeństwo św. Wojciecha autorstwa Zdzisława Pabisiaka (1972)^[5][2]. Zdzisław Pabisiak odnowił również w latach 1970-1972 polichromię^[5].

Rzeźba

Ołtarz główny wykonany z piaskowca. W pobliżu epitafium fundatora świątyni – ks. Zdzisława Czartoryskiego^[5]. Wykonał je w Rzymie w 1912 Antoni Madeyski (marmur karraryjski)^[5]. Ołtarze boczne ufundował Aleksander Zalejski^[2].

Dzwony i organy

Jeden z dzwonów miał imię Sancta Tita, na pamiątkę dziadka fundatora - Tytusa Działyńskiego. W 1917 dzwony zarekwirowano na potrzeby wojenne, a w 1927 ufundowano dwa nowe z bialskiej firmy Karol Schwabe (przy współudziale finansowym księcia Olgierda Czartoryskiego). Wszystkie zabrali Niemcy w 1941. Obecny pochodzi prawdopodobnie z kościoła poewangelickiego^[2].

Organy pochodzą z 1921 z firmy Spiegel z Rychtalu (22 głosy)^[2].

Tablice

W kruchcie umieszczono tablicę upamiętniającą 100-lecie konsekracji świątyni (2008). Zawiera cytat z Psalmu 100: Wstępujcie w Jego bramy z dziękczynieniem. Na zewnątrz stoi krzyż z tablicą upamiętniającą Misje Jubileuszowe, które odbyły się w dniach 8-16 listopada 2008 (księża Filipini ze Świętej Góry pod Gostyniem)^[6].

Galeria (wnętrza)

Zobacz też

Na jutrosińskim kościele wzorowane były kościół św. Szymona i św. Heleny w Mińsku oraz kościół Matki Boskiej Szkaplerznej w Lubrańcu z 1906, zaprojektowane przez tego samego architekta^[2].

Uwagi

Przypisy