Kościół św. Idziego w Inowłodzu

Kościół św. Idziego w Inowłodzu
Distinctive emblem for cultural property.svg 765 z dnia 27.12.1967[1]
kościół filialny
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 łódzkie

Miejscowość

Inowłódz

Adres

Władysława Hermana

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

św. Michała Archanioła w Inowłodzu

Wezwanie

św. Idziego

Położenie na mapie gminy Inowłódz
Mapa konturowa gminy Inowłódz, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Idziego w Inowłodzu”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Idziego w Inowłodzu”
Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego
Mapa konturowa powiatu tomaszowskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Idziego w Inowłodzu”
Ziemia51°31′38″N 20°13′38″E/51,527222 20,227222

Kościół św. Idziego w Inowłodzuromański kościół zrekonstruowany w latach 1936-1938 przez Adolfa Szyszko-Bohusza.

Kościół nocą
Wnętrze kościoła
Posadzka w kościele

Historia

Świątynię według nowożytnej płyty inskrypcyjnej wybudowano w 1082 z fundacji Władysława Hermana, jednak w rzeczywistości pochodzi ona prawdopodobnie z XII w. (najpóźniej z 1138) i jest fundacją Bolesława Krzywoustego. Świątynię wymienia również Jan Długosz, podając rok 1086 jako datę fundacji. Równocześnie z kościołem powstał na tej samej górze klasztor Benedyktynek, który został w 1241 zburzony podczas najazdu tatarskiego. Nosi on cechy typowe dla architektury obronnej. Po powstaniu kościoła pw. św. Michała w 1520 starsza świątynia straciła znaczenie i zaczęła podupadać. Pierwszą próbę odnowienia kościoła podjęto w 1790, sprowadzając do niego z kapliczki w Giełzowie cudowny obraz Matki Boskiej Bolesnej.

W 1793 został ograbiony przez żołnierzy pruskich, a następnie zamieniony na magazyn zbożowy. Na początku XX wieku świątynia była zniszczona, a jej dach pokryty był słomą. Prace restauracyjne rozpoczęto z inicjatywy cara Mikołaja II. Kolejne zniszczenia zostały spowodowane przez I wojnę światową. Pierwsze, nieukończone prace rekonstrukcyjne prowadzono w latach 1924-1926. Ostateczny wygląd nadała mu restauracja prowadzona z inicjatywy prezydenta Ignacego Mościckiego, według projektu Wilhelma Henneberga. Wprowadzono wtedy wiele elementów obcych wcześniejszej architekturze kościoła – m.in. podwyższono o jedną kondygnację wieżę, a w nawie od strony zachodniej na miejscu otwartej arkady wybudowano emporę z tryforyjnymi przezroczami. Świątynię ponownie poświęcono 1 listopada 1938.

Przy kościele znajduje się cmentarz w Inowłodzu.

Architektura

Świątynię stanowi osiowe zestawienie cylindrycznej, zachodniej wieży z jednoprzestrzenną prostokątną nawą zakończoną od wschodu apsydą. Istotnym elementem jest oparcie wieży na zachodniej ścianie nawy oraz otwarcie jej wysoką arkadą na emporę. Na emporę prowadzą kręte schody a sama wieża w górnych kondygnacjach, przeprutych biforiami, pełni funkcję dzwonnicy. Podobny, do inowłodzkiego, układ kościoła można spotkać w hrabstwach wschodniej Anglii, gdzie datuje się je przeważnie na XI wiek. W każdym razie do Polski, która nie miała w tym czasie bezpośrednich kontaktów z Anglią, wzorzec świątyni mógł dotrzeć z Saksonii lub poprzez Saksonię. Datowanie kościoła na schyłek wieku XI potwierdza wątek muru z płaskich ciosów piaskowca układanych starannie w niskie warstwy, miejscami zaś w rybi szkielet (opus spicatum), jak również brak artykulacji ścian zewnętrznych (w formie charakterystycznych dla romanizmu lizen). Szczególnie istotnym elementem wystroju kościoła jest głowica, zapewne relikt przeźrocza biforium, ozdobiona ornamentem plecionkowym zamkniętym w ósemkę, z wolutami po bokach, stanowiąca dalekie echa kapitela klasycznego. Swoimi charakterystycznymi formami należy budowla inowłodzka do wczesnoromańskiej, jedenastowiecznej fazy pierwszego ogólnoeuropejskiego stylu[2].

Nabożeństwa

W zabytkowym kościele odprawiane są w okresie letnim msze św. Mają one miejsce raz w tygodniu, w niedzielę[3].

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 [dostęp 2010-05-13].
  2. Z. Świechowski, Sztuka polska. Romanizm, Warszawa, 2006.
  3. Nabożeństwa, www.parafia-inowlodz.pl [dostęp 2016-02-28].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Łódź Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Łódź Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 52.45 N
  • S: 50.78 N
  • W: 17.95 E
  • E: 20.75 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Kosciol sw Idziego w Inowlodzu.jpg
Autor: Chrumps, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Kościół św. Idziego w Inowłodzu
Kosciolek w Inowlodzu (noca).JPG
Autor: Original uploader was Pawel.walaszek at pl.wikipedia, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Możesz wybrać, którą licencję chcesz zastosować.
Posadzka w kościele św. Idziego w Inowłodzu.jpg
Autor: Grzegorz Gołębiowski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Posadzka w kościele św. Idziego w Inowłodzu