Kościół św. Michała Archanioła i klasztor Jezuitów w Mścisławiu

Kościół św. Michała Archanioła Касцёл Святога Міхаіла Арханёла
512Г000510
kościół klasztorny, następnie cerkiew
Elewacja kościoła
Państwo	Białoruś
Miejscowość	Mścisław
Wyznanie	katolicyzm / prawosławie
Kościół	Kościół katolicki / Rosyjski Kościół Prawosławny
Wezwanie	św. Michał Archanioł / św. Mikołaj
Historia Data rozpoczęcia budowy ok. 1730 Data zakończenia budowy 1757 Data poświęcenia 1757 Data zamknięcia 1937 Data zniszczenia po 1937 Data reaktywacji nie reaktywowany
Dane świątyni Styl barok Wieża kościelna • liczba wież 2 Kopuła • liczba kopuł 1 Ołtarz • liczba ołtarzy 1 Liczba naw 3
Położenie na mapie Mścisława Kościół św. Michała Archanioła
Położenie na mapie Białorusi (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kościół św. Michała Archanioła
Położenie na mapie obwodu mohylewskiego Kościół św. Michała Archanioła
54°01′18,50″N 31°43′48,71″E/54,021806 31,730197

Kościół św. Michała Archanioła i klasztor Jezuitów – barokowy kompleks rzymskokatolicki kompleks klasztorny w Mścisławiu, wzniesiony w XVIII w.

Historia

Drewniany kościół św. Michała Archanioła został wzniesiony w Mścisławiu w 1616^[1]lub w 1614, z fundacji Zygmunta III Wazy^[2]. W 1690 małżonkowie Cywińscy ufundowali przy nim misję jezuicką, która otrzymała następnie status rezydencji i przy której w 1717 otwarte zostało kolegium^[1]. W latach 30. XVIII w. przystąpiono do budowy nowego, znacznie obszerniejszego murowanego kościoła klasztornego. Niedokończona budowla zawaliła się, a prace przy wznoszeniu nowej przeciągnęły się do 1757^[1]. Wcześniej, w 1744, zakończono prace nad budową nowego budynku klasztornego^[1]. Budowla ta łączyła się w jeden kompleks ze starszym, XVII-wiecznym budynkiem jezuickiej apteki oraz siedzibą kolegium^[2], przebudowaną przed 1772^[1]. Uposażenie klasztoru stanowiły wieś Toczka, majątek Zasiekłe i kilka innych miejscowości^[3].

W 1820 władze rosyjskie zamknęły klasztor, a jego zabudowania przekazały monasterowi św. Ducha w Tupiczewszczyźnie. Kościół klasztorny został zamieniony na prawosławną cerkiew św. Mikołaja. W budynkach szkół jezuickich i apteki założona została rosyjska szkoła ludowa, a następnie cerkiewna szkoła powiatowa i niższa szkoła duchowna, otwarta w 1833^[1]. Do 1842 obiekt przebudowano, wznosząc nad skrzyżowaniem naw kopułę^[3]. Cerkiew była czynna do 1937, gdy władze radzieckie postanowiły ją zamknąć i zaadaptować na dom kultury^[4]. W końcu XX wieku trwała restauracja zniszczonego obiektu^[2].

Architektura

Kościół św. Michała Archanioła jest budowlą trójnawową, z transeptem. Jego elewacja pierwotnie była dwuwieżowa. Prezbiterium świątyni zamknięte jest półkoliście, przylegają do niego dwie zakrystie. Dwupiętrowy budynek klasztorny łączy się z kościołem przez północną zakrystię. Elewacja kościoła zdobiona jest pilastrami, płaskimi niszami, belkowaniem, podzielona gzymsem na dwie kondygnacje. Obiekt posiada niski przedsionek zdobiony frontonem^[2]. Wnętrze budynku zostało zrujnowane^[3], przetrwały w nim pojedyncze elementy dekoracyjne (kolumny, rzeźby)^[2].

Kościół położony jest w ścisłym centrum Mścisławia. Jego prezbiterium skierowane jest na północ^[5].

Przypisy