Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Kaliszu

Kościół św. Stanisława Biskupa
i Męczennika w Kaliszu
Distinctive emblem for cultural property.svg 538/60 z 22 września 1930[1]
kościół parafialny
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Kalisz

Adres

ul. Sukiennicza 7
62-800 Kalisz

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

parafia św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Kaliszu

Wezwanie

św. Stanisława ze Szczepanowa

Położenie na mapie Kalisza
Mapa konturowa Kalisza, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Stanisława Biskupai Męczennika w Kaliszu”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Stanisława Biskupai Męczennika w Kaliszu”
Ziemia51°45′40,3″N 18°05′20,7″E/51,761194 18,089083
Strona internetowa

Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Kaliszu – rzymskokatolicki kościół parafialny, należący do zakonu franciszkanów konwentualnych; najstarsza świątynia zakonna w Kaliszu[2].

Historia

Pierwszy drewniany kościół został ufundowany w 1256 roku przez księżną Jolantę.

Budowę murowanej świątyni rozpoczęto w 1257 roku z fundacji księcia kaliskiego Bolesława Pobożnego i jego żony Jolanty i inwestycja ta prowadzona była kilkanaście lat[2][3]. Z najwcześniejszej części kościoła wczesnogotyckiego z XIII wieku pochodzi wydłużone prezbiterium ze sklepieniem krzyżowo-żebrowym i ostrołukowymi oknami z kamiennymi poklasycznymi maswerkami z trójkątem sferycznym i motywem kropli, które mają odpowiedniki w Miśni[4]. Pierwotnie prezbiterium było odgrodzone od nawy przez lektorium[5]. Detal architektoniczny prezbiterium - półośmioboczne podpory i nadwieszone służki wiązkowe, w zakrystii wsporniki - wskazuje, że budowniczowie pochodzili z obszaru morawsko-czeskiego[5]. Później od prezbiterium powstała trójnawowa hala korpusu dobudowana do prezbiterium w XIV wieku[6].

W 1537 i 1559 roku obiekt został zniszczony w wyniku pożaru[2]. Pod koniec XVI wieku rozpoczęto odbudowę, którą zakończono w 1632 roku, gdy dokonano ponownej konsekracji odbudowanego kościoła[2]. W 1637 roku rozbudowano klasztor w stylu barokowym, a w 1640 dobudowano do kościoła dzwonnicę[7].

W 1798 roku Prusacy usunęli franciszkanów, a kościół uległ dewastacji[2]. Sam klasztor Prusacy zamienili na więzienie i przebudowali[7]. W 1858 roku zlikwidowano więzienie i ponownie do klasztoru wrócili zakonnicy. W 1864 roku przeprowadzono restaurację świątyni[2]. W 1902 roku władze rosyjskie zamknęły klasztor[7].

W 2017 rozpoczęto gruntowny remont kościoła, podczas którego odkryto kryptę oraz monety m.in. południowosłowiański matapan[8], denar koronny Władysława Warneńczyka z I połowy XV wieku[9], dwudenar Zygmunta Augusta z 1570 roku[8] oraz unikatowy denar Kazimierza Wielkiego[10].

Wnętrze

Nawy pochodzą z około połowy XIV w. Po uszkodzeniu w wyniku pożaru, zostały odbudowane przez Albina Fontanę w latach 1599–1632 i z tego czasu bogata późnorenesansowa dekoracja stiukowa sklepień. Wyposażenie wnętrza barokowe i rokokowe.

  • Prezbiterium z ołtarzem głównym

    Prezbiterium z ołtarzem głównym

  • Organy

    Organy

  • Ambona

    Ambona

Przypisy

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. wielkopolskiego. [dostęp 2012-06-10].
  2. ↑ a b c d e f Bartłomiej Hypki, Kościół nabiera kolorów, „Ziemia Kaliska”, Nr 1, 5 stycznia 2018, s. 28, ISSN 2353-6179 (pol.).
  3. ↑ Władysław Kościelniak, Wędrówki po moim Kaliszu, Edytor, 2010, ISBN 978-83-60579-56-5.
  4. ↑ Jacek Kowalski, Gotyk wielkopolski. Architektura sakralna XIII-XVI wieku, Poznań 2010, s. 33, 35
  5. ↑ a b Andrzej Grzybkowski, Gotycka Architektura Murowana w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2014, s.41
  6. ↑ Jacek Kowalski, Gotyk wielkopolski. Architektura sakralna XIII-XVI wieku, Poznań 2010, s. 31-32
  7. ↑ a b c Kościół klasztorny franciszkanów pw. św. Stanisława Biskupa w Kaliszu • Odkryj Wielkopolskę • sprawdź ciekawe miejsca w Twojej okolicy, regionwielkopolska.pl [dostęp 2022-11-14] (pol.).
  8. ↑ a b Mariusz Kurzajczyk, Rzadką monetę znaleźli archeolodzy u franciszkanów, „Ziemia Kaliska”, nr 6, 9 lutego 2018, s. 23, ISSN 2353-6179.
  9. ↑ Bartłomiej Hypki, Świątynia ujawnia swoje tajemnice, „Ziemia Kaliska”, 50, 15 grudnia 2017.
  10. ↑ Jedyna taka w Polsce. W Kaliszu znaleziono wyjątkową monetę. www.faktykaliskie.pl, 2019-01-26. [dostęp 2019-02-04]. (pol.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Kościoły w Kaliszu

Media użyte na tej stronie

Greater Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.70 N
  • S: 51.05 N
  • W: 15.68 E
  • E: 19.19 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Kalisz Saint Stanislaus church 2019 P03 presbytery.jpg
Autor: Fallaner, Licencja: CC BY-SA 4.0
Presbytery in Saint Stanislaus church in Kalisz
Kalisz Saint Stanislaus church 2019 P04 pipe organ.jpg
Autor: Fallaner, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pipe organ in Saint Stanislaus church in Kalisz
Kalisz Saint Stanislaus church 2019 P01 pulpit.jpg
Autor: Fallaner, Licencja: CC BY-SA 4.0
Saint Stanislaus church in Kalisz
Zespół klasztorny franciszkanów kościół pw. św. Stanisława w Kaliszu.jpg
Autor: 3oki, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
zespół klasztorny franciszkanów: kościół pw. św. Stanisława z ok. poł. XIII, XIV-XVII w., klasztor z połowy XIV, 1640-80, XIX w Kaliszu
Kalisz location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Kalisza, Polska