Kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny na Ślęży
 A/1634/1-2 z dnia z 10.03.2010 oraz 735457[1] | |||||||||||||||||
| kościół pomocniczy | |||||||||||||||||
 Widok na kościół od strony frontowej | |||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||
| Wezwanie | Marii Panny | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie Sobótki _location_map.png "Mapa lokalizacyjna Sobótki") | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu wrocławskiego  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Sobótka _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Sobótka") | |||||||||||||||||
 50°51′54,00″N 16°42′28,02″E/50,865000 16,707783 | |||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||
Kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny na Ślęży – zabytkowy kościół pomocniczy parafii pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Sulistrowicach, znajdujący się na szczycie Ślęży.
Historia
Kościół zbudowany został na ruinach średniowiecznego kamiennego zamku. Dziś fragmenty murów można podziwiać zwiedzając podziemia świątyni[a].
Pierwsze wzmianki na temat świątyni na górze Ślęża pochodzą z XII wieku. Wówczas to pomiędzy rokiem 1128 a 1138[2] możnowładca śląski, palatyn Piotr Włostowic sprowadził z flandryjskiego klasztoru w Arrovaise w hrabstwie Artois na Ślężę zakon augustianów przekazując im górę i fundując na niej budowę świątyni i klasztoru. W połowie XII wieku (po 1148[2]) kanonicy św. Augustyna przenieśli się do Wrocławia, na wyspę Piasek[3][b].
W latach 1698–1702 w jego miejsce postawiono murowaną kaplicę. Dnia 11 lipca 1702 roku świątynię poświęcił jej fundator i budowniczy, opat klasztoru augustianów na Piasku we Wrocławiu, Jan Sievert[5]. Kaplica była jednonawowa i posiadała otwarte ganki arkadowe po bokach; jej wschodnia fasada zwieńczona była trójkątnym szczytem ze spływami. W roku 1822 dobudowano galerię widokową[6].
W nocy z 4 na 5 czerwca 1834 roku świątynia spłonęła w pożarze wywołanym uderzeniem pioruna. Ponowna odbudowa rozpoczęła się w latach 1851–1852 za sprawą ks. kardynała Melchiora von Diepenbrocka. Projekt nowego kościoła wykonał Antoni Gericke. Zachował on neoromański wygląd świątyni z salowym wnętrzem, drewnianym stropem i kwadratową wieżyczką. W dużej części budulcem dla nowej świątyni były zachowane z pożaru stare mury i elementy kamieniarskie. 15 sierpnia 1852 roku kościół został poświęcony, a papież Pius IX podarował mu obraz Matki Boskiej[6]. W 1901 roku wieża kościoła zyskała żelazną galeryjkę widokową[7].
Po II wojnie światowej kościół ponownie popadł w ruinę. Kolejne remonty przeprowadzano w 1967 (dzięki staraniom ks. bp. Rektora Pawła Latuska) i w 2000. W latach 2004–2006 pod świątynią prowadzono prace archeologiczne, co spowodowało czasowe zamknięcie świątyni. W 2012 roku ksiądz dr prał. Ryszard Staszak, proboszcz parafii w Sulistrowicach, dzięki pomocy arcybiskupa metropolity wrocławskiego Józefa Kupnego, władz samorządowych w Sobótce, Miłośników Ziemi Ślężańskiej i wielu parafian rozpoczął kolejną odbudowę kościoła[5]. Efektem prac było odprawienie 28 września 2014 roku pierwszej po 10 latach mszy świętej[8]. Budowla została uszkodzona podczas wichury 29/30 stycznia 2022 – zerwany został miedziany dach świątyni[9].
Obok kościoła znajduje się Dom Turysty PTTK z 1908 roku, również wpisany do rejestru zabytków.
Muzeum
Po ukończeniu wszystkich prac remontowych w murach świątyni powstała stała ekspozycja muzealna, obejmująca kościół, wieżę widokową i ruiny zamku piastowskiego[10].
Uwagi
- ↑ Obecnie fragmenty murów średniowiecznego zamku można oglądać przez szklaną szybę w posadce kościoła.
- ↑ Według legendy Piotr Włostowic miał ufundować ponad 70 świątyń co było skutkiem nadanej mu pokuty za jego czyny związaniem z wyprawą na Ruś i porwanie Wołodara lub za krzywoprzysięstwo, które musiał popełnić wobec władcy przemyskiego[4].
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. [dostęp 2010-01-25].
- ↑ a b ks. Mieczysław Kogut Ślężański klasztor.
- ↑ Rościsław Żerelik Dzieje Śląska do 1526 roku w Historia Śląska, s. 44–45, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2002, ISBN 83-229-2213-2.
- ↑ Stanisław Bieniek Piotr Włostowic. Tom 9 z Wiedza o Ziemi Naszej, Kraków 1965, s. 85.
- ↑ a b Historia Kościoła na Ślęży. Ocalmy Kościół na szczycie Ślęży. [dostęp 2010-02-28]. (pol.).
- ↑ a b Kościół Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny. Wraislaviae Amici. [dostęp 2010-02-28]. (pol.).
- ↑ Opis kościoła na fotopolska.eu.
- ↑ Historia Kościoła na Ślęży. Ocalmy Kościół na szczycie Ślęży. [dostęp 2010-02-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (pol.).
- ↑ Wichura zerwała dach zabytkowego kościoła na szczycie Ślęży. tvn24.pl, 2022-02-08. [dostęp 2022-02-09]. (pol.).
- ↑ Strona domowa parafii w Sulistrowicach.
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.9134 N
- S: 49.9809 N
- W: 14.7603 E
- E: 17.9091 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: Jar.ciurus, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Sobótka, zespół kościoła fil. p.w. Nawiedzenia NMP
Autor: Adamt, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół pw. Nawiedzenia NMP Ślęża - krypta
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map Sobótka (powiat wrocławski), Poland.
Kaplica na Ślęży wg ryc. z początku XIX w.
Autor: Adamt, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół pw. Nawiedzenia NMP Ślęża - wnętrza