Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Jeleniej Górze
 A/1995/996 z dnia 10.10.1963 | |||||||
| kościół parafialny | |||||||
 | |||||||
| Państwo | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||
| Miejscowość | |||||||
| Wyznanie | |||||||
| Kościół | |||||||
| Parafia | |||||||
| Wezwanie | |||||||
| |||||||
| |||||||
Położenie na mapie Jeleniej Góry  | |||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |||||||
 50°54′14″N 15°44′39″E/50,903889 15,744167 | |||||||
Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Jeleniej Górze (dawniej: Kościół Łaski Pod Krzyżem Chrystusa, Kościół Garnizonowy) – dawny ewangelicki kościół łaski, po II wojnie światowej i wysiedleniu ludności niemieckiej przejęty przez państwo i przekazany Kościołowi katolickiemu. Znajduje w Jeleniej Górze przy ulicy 1 Maja.
Otoczony jest parkiem z 19 kaplicami grobowymi patrycjatu miejskiego powstałymi w latach 1717–1770 tj. okresie ożywionego handlu lnem.
Historia
Okres ewangelicki
Kościół Łaski Pod Krzyżem Chrystusa był największym spośród sześciu luterańskich Kościołów Łaski. Ukończenie budowy zlecono do 1709 roku. Architektem świątyni był Martin Frantz, który zaprojektował kościół w stylu barokowym na planie krzyża greckiego z płaską kopułą w centrum otoczoną czterema wieżyczkami wzorowany na kościele Katarzyny Wazówny w Sztokholmie.[1] Tuż po wybudowaniu długość razem z pomieszczeniem na zakrystię wynosiła około 74 metry, a wysokość, łącznie z krzyżem na szczycie kopuły – 57 metrów. Świątynia otrzymała bogate wyposażenie wnętrza, na które składają się m.in. freski w nawie głównej pędzla Felixa Antona Schefflera, freski Johanna Franza Hoffmanna w sklepieniu kopuły i nawach poprzecznych[2].
Stojąca na skrzyżowaniu naw ambona, ufundowana przez Melchiora Bertholda, została wykonana z jednego bloku piaskowca w 1717 roku.[3] Ołtarz został wybudowany w 1727 roku i ma charakter budowli jednokondygnacyjnej. Nad nim mieści się, wybudowany również w 1727 roku prospekt organowy, będący pozostałością po organach Michaela Rodera z Berlina, a za nim organy z 1905 roku (wybudowane przez świdnicką firmę Schlag & Söhne), które obecnie posiadają 4571 piszczałek, podzielonych pomiędzy 3 manuały i pedał oraz pokaźną sekcję perkusyjną (dzwonki oraz Pauken).
Kościół posiada 4020 miejsc siedzących, drugie tyle osób może stać. W 1745 roku w kościół uderzył piorun, co spowodowało zerwanie liny podtrzymującej „daszek” ambony, który spadając zabił pastora wygłaszającego kazanie (na południowej elewacji świątyni jest zachowane epitafium pastora z wizerunkiem pioruna uderzającego w ambonę).
16 listopada 1806 spłonęły dach, wieże i kopuła kościoła. Zniszczenia usuwano do 1811 roku[4].
Okres katolicki
Po II wojnie światowej i wysiedleniu ludności niemieckiej kościół został przejęty przez państwo i przekazany Kościołowi katolickiemu.
Malowidła na sklepieniach
Ołtarz główny
Tabernakulum
Chrzcielnica
Przypisy
- ↑ Józef Pilch: Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2005, s. 125-126. ISBN 83-213-4366-X.
- ↑ Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas: Dolny Śląsk - przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1977 s. 216
- ↑ Ambona w kościele Podwyższenia Krzyża Świetego. na str. polska-org.pl
- ↑ Cezary Wiklik, Sekrety Jeleniej Góry, Ivo Łaborewicz (oprac.), Jelenia Góra: Wydawnictwo „Ad Rem”, 2009, ISBN 978-83-61719-07-6, OCLC 750815344.
Bibliografia
- Oficjalna strona kościoła. [dostęp 2011-07-29].
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.9134 N
- S: 49.9809 N
- W: 14.7603 E
- E: 17.9091 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Flaga województwa dolnośląskiego
Autor:
.JPG)
Autor: image/photo was taken by Wikipedia and Wikimedia Commons user Ludwig Schneider.
I would appreciate being notified if you use my work outside Wikimedia.
Do not copy this image illegally by ignoring the terms of the license below, as it is not in the public domain. If you would like special permission to use, license, or purchase the image please contact me to negotiate terms.
When reusing, please credit me as: Ludwig Schneider / Wikimedia., Licencja: CC BY-SA 3.0To zdjęcie województwa dolnośląskiego zostało wykonane podczas polskiej Wikiekspedycji 2013 zorganizowanej przez Stowarzyszenie Wikimedia Polska.
Wszystkie zdjęcia z wyprawy możesz zobaczyć w kategorii Wikiekspedycja 2013.
Autor: Krzysztof-Wrona, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Jeleniej Górze, relikwie Krzyża Świętego
Autor: image/photo was taken by Wikipedia and Wikimedia Commons user Ludwig Schneider.
I would appreciate being notified if you use my work outside Wikimedia.
Do not copy this image illegally by ignoring the terms of the license below, as it is not in the public domain. If you would like special permission to use, license, or purchase the image please contact me to negotiate terms.
When reusing, please credit me as: Ludwig Schneider / Wikimedia., Licencja: CC BY-SA 3.0To zdjęcie województwa dolnośląskiego zostało wykonane podczas polskiej Wikiekspedycji 2013 zorganizowanej przez Stowarzyszenie Wikimedia Polska.
Wszystkie zdjęcia z wyprawy możesz zobaczyć w kategorii Wikiekspedycja 2013.
Autor: Jojo, en:Jojo_1, pl:Jojo, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Kościół pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego (były Kościół Garnizonowy), w Jeleniej Górze.
Autor: image/photo was taken by Wikipedia and Wikimedia Commons user Ludwig Schneider.
I would appreciate being notified if you use my work outside Wikimedia.
Do not copy this image illegally by ignoring the terms of the license below, as it is not in the public domain. If you would like special permission to use, license, or purchase the image please contact me to negotiate terms.
When reusing, please credit me as: Ludwig Schneider / Wikimedia., Licencja: CC BY-SA 3.0To zdjęcie województwa dolnośląskiego zostało wykonane podczas polskiej Wikiekspedycji 2013 zorganizowanej przez Stowarzyszenie Wikimedia Polska.
Wszystkie zdjęcia z wyprawy możesz zobaczyć w kategorii Wikiekspedycja 2013.