Kościół ewangelicki św. Pawła w Ostromecku

Kościół ewangelicki św. Pawła
w Ostromecku
Sankt-Paulus Evangelische Pfarrkirche zu Ostrometzko
kościół parafialny
Państwo

 Polska

Miejscowość

Ostromecko

Wyznanie

ewangelicko-unijne

Kościół

Ewangelicki Kościół Unijny w Polsce

Położenie na mapie gminy Dąbrowa Chełmińska
Mapa konturowa gminy Dąbrowa Chełmińska, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół ewangelicki św. Pawław Ostromecku”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Położenie na mapie powiatu bydgoskiego
Mapa konturowa powiatu bydgoskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Kościół ewangelicki św. Pawław Ostromecku”
Ziemia53°08′50,00″N 18°12′33,03″E/53,147222 18,209175

Kościół ewangelicki św. Pawła w Ostromeckukościół ewangelicki, który znajdował się w Ostromecku. Rozebrany po II wojnie światowej, a na jego miejscu wzniesiono szkołę tzw. tysiąclatkę.

Historia

Od 1855 roku w Ostromecku przebywał kaznodzieja ewangelicki Schwarzkopf, który założył miejscową parafię ewangelicko-unijną[1]. W latach 1858-1861 zbudowano neogotycki kościół ewangelicki pod wezwaniem św. Pawła (niem. Sankt-Paulus Evangelische Pfarrkirche zu Ostrometzko). Koszt świątyni wynosił 40 tys. talarów, a budowę wsparło finansowo państwo pruskie[1] oraz właściciel majątku ostromeckiego Gottlieb Schönborn. Przy świątyni wzniesiono szkołę ewangelicką oraz pastorówkę[2][3]. Dzięki donacji kolejnego właściciela majoratu ostromeckiego Albrechta von Alvenslebena w latach 1873-1892 w przypałacowym parku zbudowano kaplicę ewangelicką dla członków rodu Schönborn-Alvensleben[1]. Przy kaplicy powstał w 1887 roku otoczony murem cmentarz rodowy. W środku cmentarza znajdowała się zadaszona krypta podziemna oraz murowane podwyższenie, na którym umieszczano tablice nagrobne[1].

W okresie II Rzeczypospolitej parafia, do której należała świątynia, wchodziła w skład superintendentury (diecezji) Toruń Ewangelickiego Kościoła Unijnego. Według danych z 1937 liczba wiernych w parafii ewangelickiej w Ostromecku wynosiła 714 osób[4].

W 1945 roku po wejściu do miejscowości oddziałów Armii Czerwonej, jej żołnierze wtargnęli do kościoła i zniszczyli znajdujące się tam organy[3]. Po wysiedleniu Niemców w 1945 roku kościół ewangelicki nie był już użytkowany. Tymczasowo Armia Radziecka urządziła w nim obóz dla jeńców niemieckich, a mauzoleum grobowe w parku pałacowym zostało splądrowane przez żołnierzy radzieckich i okoliczną ludność[1]. W 1957 roku władze administracyjne gromady Ostromecko zdecydowały o rozbiórce kościoła. Ocalał tylko dom pastora[1]. Z pozyskanego materiału wzniesiono w 1968 roku na jego miejscu tzw. szkołę tysiąclecia[3].

W latach 1940-1989 w budynku dawnej szkoły ewangelickiej mieściło się przedszkole[1]. Później budynek zburzono. W parku zachowały się pozostałości mauzoleum rodu Schönborn-Alvensleben, a na wschód od dawnego kościoła zachował się w stanie częściowej dewastacji należący do dawnej parafii cmentarz ewangelicki[3].

Architektura

Obiekt został zbudowany w stylu neogotyckim z cegły. Był budowlą jednonawową, pokrytą dachem dwuspadowym. W części frontowej posiadał smukłą wieżę, zwieńczoną iglicą. U podstawy wieży znajdowała się arkadowa kruchta. Do prezbiterium przylegała absyda[2].

Przypisy

  1. a b c d e f g Zdzisław Raszeja: Ostromecko i okolice. Bydgoszcz: Wydawnictwo Margrafsen, 2002, s. 25-28. ISBN 83-87070-78-5. (pol.).
  2. a b Lata 1920-1930 Kościół ewangelicki i pastorówka w Ostromecku. fotokresy.pl. [dostęp 2015-05-09]. (pol.).
  3. a b c d Sentymentalny przewodnik po Ostromecku. nasze-ostromecko.pl. [dostęp 2015-05-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (pol.).
  4. Stefan Grelewski: Wyznania protestanckie i sekty religijne w Polsce współczesnej. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1937, s. 333.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Dąbrowa Chełmińska (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Dąbrowa Chełmińska, Polska
Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Bydgoszcz County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Bydgoszcz County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 53.46 N
  • S: 52.91 N
  • W: 17.65 E
  • E: 18.42 E