Kośna

Skrzyżowanie dwóch sztucznych kanałów wodnych – Wiktorii i Elżbiety

Kośna, wg PRNG: Kośnik[1]struga w Polsce, pośredni dopływ Pisy i Wadąga.

Stan naturalny

Dawniej Kośna płynęła z jeziora Kośno na północ, przez jeziora Patryckie, Bogdańskie, Umląg i Kiermas, po drodze zabierając także wody z jezior Klebarskiego i Linowskiego.

Stan przejściowy

Już w XIX w. postanowiono teren jeziora Patryckiego osuszyć i zmienić go w pola uprawne. W tym celu zmieniono układ rzek na terenie. W okolicy wsi Patryki rozwidlono bieg rzeki na dwa kanały. Kanał Kiermas przebiegał w dużym stopniu starym korytem rzeki i jego głównym zadaniem było osuszanie terenu dawnego jeziora. Kanał Elżbiety zbudowano zupełnie od nowa i poprowadzono nowym korytem do jeziora Wadąg. Miał także odbierać wodę z jezior: Klebarskiego i Linowskiego. Wodę z tych jezior poprowadzono Kanałem Wiktorii.

Stan obecny

Obecnie przebieg rzek i kanałów ponownie się zmienił. Łąki (dawne Jezioro Patryckie) ponownie zalano, aby stworzyć stawy rybne. Tak więc teraz tereny ponownie są zalane. Obecnie można przyjąć, że większość wody zarówno z rzeki Kośna, jak i z Kanału Wiktorii płynie starym korytem i w Barczewie wpływa do Pisy. Kanał Elżbiety przejmuje część wody z Kośnej i zasila stawy rybne, jednak dalej ulega obecnie zanikowi.

Układ połączeń

Poniżej przedstawiono schematyczny układ połączeń systemu rzek Kośna i jej kanałów. Bieg rzek przedstawiono "od dołu do góry".

Drukiem wytłuszczonym główny nurt zarówno od jeziora Kośno, jak i powyżej. Należy zwrócić uwagę, że nie uwzględniono tu połączenia Kanału Elżbiety z jeziorem Wadąg, jednak obecnie kanał ten jest częściowo w zaniku.

  • Wadąg
    • jezioro Wadąg
      • Kanał Kiermas
        • jezioro Kiermas
          • Kanał Kiermas
            • jezioro Umląg
              • Kanał Kiermas
                • Jezioro Bogdańskie
                  • Kanał Kiermas
                    • Kanał Elżbiety
                      • Stawy rybne
                    • Kanał Wiktorii
                    • Kośna
                      • jezioro Purda
                      • jezioro Kośno
                        • Jezioro Łajskie
                          • Jezioro Łowne
                        • Struga
                          • jezioro Tylkówek
                          • Jezioro Małszewskie
                            • jezioro Burdąg
                            • jezioro Upadek
                          • jezioro Kalwa
                            • jezioro Kalwa Mała
                            • jezioro Kalepka
                            • jezioro Kiepunek
                              • Jezioro Leleskie
                                • Kroninek
                                  • jezioro Jegły
                                • jezioro Kruninek
                                  • jezioro Elganowiec
                                    • Okrągłe Jezioro

Szlak kajakowy

Rzeka Kośna jest jednym z częściej uczęszczanych szlaków kajakowych na Warmii. Przebiega on głównym biegiem Kośnej i Kanału Kiermas, czyli od jeziora Kośno do Pisy i często dalej Wadągiem.

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2022, identyfikator PRNG: 59594

Zobacz też

Media użyte na tej stronie

Silice akwedukt.jpg
Skrzyżowanie dwóch kanałów wodnych w Silicach