Kobyla Góra (województwo wielkopolskie)

Kobyla Góra

wieś
Centrum wsi Kobyla Góra
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	ostrzeszowski
Gmina	Kobyla Góra
Wysokość	202 m n.p.m.
Liczba ludności	ok. 2000
Strefa numeracyjna	62
Kod pocztowy	63-507[1]
Tablice rejestracyjne	POT
SIMC	0200035
Położenie na mapie gminy Kobyla Góra Kobyla Góra
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kobyla Góra
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Kobyla Góra
Położenie na mapie powiatu ostrzeszowskiego Kobyla Góra
51°22′46″N 17°50′16″E/51,379444 17,837778

Kobyla Góra (niem. Kobylagora) – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie ostrzeszowskim, w gminie Kobyla Góra, ok. 10 km na zachód od Ostrzeszowa i ok. 35 km na południowy zachód od Ostrowa Wielkopolskiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Kobyla Góra.

Kobyla Góra uzyskała lokację miejską przed 1428 rokiem, zdegradowana przed 1900 rokiem^[2].

Jest to wieś o charakterze miejskim. Znajduje się tu ośrodek wypoczynkowy, kemping, niewielki zbiornik wodny, zajazd. Punkt wypadowy na Wzgórza Ostrzeszowskie. Położona na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Wzgórza Ostrzeszowskie i Kotlina Odolanowska.

Miastem partnerskim Kobylej Góry jest niemieckie Kirchenlamitz.

Nazwa

W 1295 w kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis miejscowość wymieniona jest jako Cobilagora i Kobylagora^[3]. W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińską nazwę: Kobelgura^[4].

Części wsi

Historia

• Kobyla Góra była pierwszy raz wzmiankowana w 1387 roku, w dokumentach z czasów króla Władysława Jagiełły.
• Prawa miejskie osada posiadała od XV do XIX wieku, czego dowodem jest zachowana do dziś zabudowa rynku o miejskim charakterze.
• Oprócz produkcji rolniczej działalność gospodarcza opierała się na siedmiu młynach, usytuowanych na rzece Meresznicy.
• Z początkiem XVI wieku, Kobyla Góra otrzymała przywilej organizowania jarmarków, od króla Zygmunta Starego, oraz w końcu XVI wieku od króla Zygmunta III Wazy.
• W końcu stycznia 1793 roku, w wyniku II rozbioru Rzeczypospolitej, Kobyla Góra znalazła się w granicach państwa pruskiego, gdzie utraciła status miasta. Stan ten utrzymał się aż do 1918 roku, z wyjątkiem okresu Księstwa Warszawskiego (od 1807 do 1815 roku).
• W okresie zaborów dla Kobylej Góry bardzo ważny był handel. Mimo że w 1793 roku mieszkańcy zrzekli się praw miejskich, to nadal mogli korzystać z możliwości organizacji targów.
• Ważnym wydarzeniem, które ułatwiło kontakty handlowe, było otwarcie w 1860 roku szosy z Ostrzeszowa, przez Kobylą Górę do Sycowa i dalej do Wrocławia.
• Po powstaniu listopadowym władze pruskie ustanowiły w Kobylej Górze Komisariat Obwodowy, celem osłabienia pozycji szlachty polskiej. Stan ten utrzymał się aż do końca panowania zaborcy.
• W 1848 roku, podczas Wiosny Ludów, w Kobylej Górze miał miejsce bunt chłopów.
• Do II poł. XIX w. Kobyla Góra była miejscowością o licznej społeczności żydowskiej. Jeszcze w latach 70. XIX w. Żydzi stanowili 45% z 359 mieszkańców.
• Intensywna emigracja Żydów z Wielkopolski w II poł. XIX w. zmieniła krajobraz etniczny Kobylej Góry. W 1905 liczyła ona 455 mieszkańców, z czego 62% stanowili Polacy, 21% Niemcy i 17% Żydzi. Katolicy stanowili 56% ludności, protestanci 27%.
• W 1908, w ramach prowadzonej w prowincji poznańskiej polityki germanizacyjnej, administracja pruska zmieniła oficjalną nazwę miejscowości z Kobylagora na Heideberg. Nazwa ta utrzymała się do przejęcia władzy przez Polaków w 1919.
• Po 1918 roku, powiat ostrzeszowski został objęty powstaniem wielkopolskim; nie ominęło ono również Kobylej Góry. Sformowane wówczas przez Polaków straże ludowe prowadziły zaciekłe walki z niemieckim Grenzschutzem. W decydujący sposób na przebieg kampanii wpłynęła bitwa pod Ligotą 15 stycznia 1919 roku, wygrana przez powstańców.
• W 1920, na mocy traktatu wersalskiego, miejscowość wraz z większością historycznej Wielkopolski została włączona w skład Rzeczypospolitej Polskiej. Nastąpił odpływ dużej części ludności niemieckiej oraz żydowskiej do Niemiec.
• W 1939 roku miało dojść do połączenia wsi Kobyla Góra i Góry, co było spowodowane małą ilością mieszkańców obu wsi sołeckich (do Kobylej Góry należało wówczas 48 domów). Do połączenia nie doszło z powodu sprzeciwu wojewody poznańskiego. W 1942 roku okupanci niemieccy wprowadzili dla miejscowości kolejno nazwy hitlerowskie Haideberg i Heideberg. Podczas okupacji Niemcy połączyli wioski.

Zabytki

Cmentarz żydowski

• Kościół parafialny pw. św. Jadwigi wybudowany w latach 1807-1808, klasycystyczny.
• Kościół ewangelicko-augsburski zbudowany w 1894.
• Kamienice z ornamentyką klasycystyczną.
• Cmentarz Żydowski i „Pomnik na Cmentarzu”.

Osoby związane z Kobylą Górą

• Edward Nawrot – ur. 7 października 1947,
  zm. 19 września 2005; proboszcz parafii pw. św. Michała Archanioła i Wniebowzięcia NMP w Kiekrzu.
• Robert Korzeniowski – ur. 30 lipca 1968, polski lekkoatleta, chodziarz, wielokrotny mistrz olimpijski i świata. Przed ważnymi zawodami odpoczywał i trenował w Kobylej Górze. Honorowy obywatel Kobylej Góry.

Zalew

Przez miejscowość przepływa rzeka Meresznica, na której w 1978 roku rozpoczęto budowę zapory, która zakończyła się w 1983 roku. Powstały zbiornik - Blewązka, o podłużnym, trójkątnym kształcie, ma powierzchnię 17 hektarów, długość około 900 metrów, a szerokość w najszerszym miejscu - 520 metrów. Jest to popularne miejsce wypoczynku i ośrodek sportów wodnych. W okolicy, oraz nad samym zalewem znajdują się liczne pensjonaty i gospodarstwa agroturystyczne^[7].

Zobacz też

• Kobyla Góra (strona ujednoznaczniająca)

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Kobyla Góra – nieoficjalna strona
• Kobylagóra, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 209 .