Kolekcjoner (powieść)
Kolekcjoner (tytuł oryginalny The Collector) – powieść angielskiego pisarza Johna Fowlesa z 1963 r., która została zekranizowana w 1965 roku.
Opis fabuły
Powieść opowiada o młodym człowieku Fryderyku Cleggu, który pracuje jako urzędnik w urzędzie miasta. Jego hobby jest kolekcjonowanie motyli. W pierwszej części powieści to on jest narratorem. Fryderyk nieszczęśliwie zakochał się w Mirandzie Grey, nieszczęśliwie, ponieważ z powodu swojej nieśmiałości nie jest w stanie nawet nawiązać kontaktu, a co dopiero wyznać miłość ukochanej. Pewnego dnia wygrywa na loterii znaczną sumę pieniędzy, co umożliwia mu zrezygnowanie z pracy i zamieszkanie w odludnym domu na wsi. Samotność i mnóstwo wolnego czasu owocują szczegółowo opracowanym planem, który ma mu pozwolić zdobyć serce ukochanej. Fryderyk postanawia porwać i więzić ukochaną w przekonaniu, że ta z wraz z czasem pokocha go. Do porwania używa chloroformu i następnie więzi Mirandę w piwnicy swego domu. Przekonany, że ukochana z czasem będzie go coraz bardziej kochać, ze zdziwieniem zauważa, że to on znajduje się na defensywnej pozycji. Zawstydzony, obiecuje wypuścić ją po miesiącu. Przyrzeka jej traktowanie z należytym respektem obsypywanie jej wszystkim czego sobie zażyczy oraz że nie ma zamiaru jej molestować. W zamian daje jej tylko jeden warunek: nie może ona opuszczać piwnicy.
Fryderyk usprawiedliwia każdy swój krok, używając języka całkowicie pozbawionego emocji. Jest zupełnie pozbawiony umiejętności nawiązywania kontaktu z innymi ludźmi. Wykazuje cechy właściwe socjopacie. Wkłada wielki wysiłek, by zachowywać się normalnie, jednakże czuje się dotknięty, gdy słyszy, że jego zachowanie jest bezduszne.
Druga część książki to notes Mirandy, zapisuje ona swoją wersję wydarzeń. Początkowo przerażona, jest przekonana, że Fryderyk porwał ją, by wykorzystać ją seksualnie, jednak z czasem zaczyna współczuć swojemu oprawcy. Ze względu na jego zachowanie i obsesje na jej punkcie porównuje go do Kalibana z Burzy Szekspira. Wątek szekspirowski jest dosyć ironiczny, gdyż jak stwierdza sama Miranda, jej porywaczowi jest znacznie bliżej do Kalibana niż do jego imiennika, który zdobył serce córki Prospero. Miranda wielokrotnie próbuje ucieczki, lecz Fryderykowi zawsze udaje się ją powstrzymać. Próbuje go nawet uwieść, lecz rezultat jest zupełnie inny niż ten, którego oczekiwała. Fryderyk czuje się zmieszany i rozzłoszczony. Z czasem po tym, co się wydarzyło, nabiera do niej odrazy. Miranda postanawia zabić swojego oprawcę, lecz poważnie choruje; Fryderyk przekonany, że to następna próba ucieczki, waha się początkowo z udzieleniem jej pomocy, a potem z wezwaniem lekarza. Miranda umiera na zapalenie płuc.
Narratorem trzeciej części jest Fryderyk, początkowo planuje on popełnić samobójstwo, lecz dotknięty lekturą dziennika Mirandy, a zwłaszcza faktem, że nigdy go nie kochała, porzuca ten pomysł. Nie bez znaczenia dla tej decyzji jest fakt, że znajduje nową ofiarę.
Ekranizacja
Angielski film z roku 1965. Adaptacja scenariusza – Stanley Mann i John Kohn, reżyseria William Wyler, w rolach głównych wystąpili Terence Stamp i Samantha Eggar.
Film był nominowany do Oscara w 3 kategoriach: najlepsza reżyseria, najlepszy scenariusz adaptowany i najlepsza aktorka dla Samanthy Eggar.