Kombajn (Warszawa)

Kombajn
osiedle Warszawy

Widok na osiedle od północnego zachodu, wzdłuż Al. Jerozolimskich
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miasto

Warszawa

Powierzchnia

0,019 km²

Położenie na mapie Warszawy
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kombajn”
Ziemia52°13′30″N 20°59′35″E/52,225000 20,993056
Portal Polska

Kombajn – osiedle mieszkaniowe w dzielnicy Ochota w Warszawie[1][2].

Położenie i charakterystyka

Osiedle Kombajn znajduje się na warszawskiej Ochocie, w północnej-zachodniej części obszaru Miejskiego Systemu Informacji Filtry[3][4]. Jest położone między ulicą Nowogrodzką i Alejami Jerozolimskimi oraz wcześniej wzniesionymi budynkami usytuowanymi przy pl. Artura Zawiszy i pl. Sokratesa Starynkiewicza[5]. Powstało w miejscu powojennych ruin, nieukończonego budynku oraz różnego rodzaju prowizorycznych zabudowań, które zostały uprzątnięte i wyburzone[5]. Jego powierzchnia wynosi 1,9 hektara[6].

Zespół mieszkaniowy został zaprojektowany w wyniku konkursu zleconego przez Dyrekcję Rozbudowy Miasta i ogłoszonego przez Stowarzyszenie Architektów Polskich (SARP) w 1957 roku[6][7]. Jego architektami byli Teodor Bursche, Wojciech Onitzch, Władysław Rzechowski, Marian Sulikowski i Alina Supińska[5]. Za konstrukcję odpowiadał J. Teliga[6]. Wykonawcą było Przedsiębiorstwo Budownictwa Miejskiego „Centrum”[6]. Nazwa została wymyślona przez twórców osiedla i pochodzi od planowanego układu budynków[5]. Przypominał on kształtem kombajn zbożowy[5]. Osiedle składa się z 7[2] budynków o wysokości od 7 do 12 kondygnacji wybudowanych częściowo w technologii cegły żerańskiej, a częściowej wielkiej płyty[6]. Łącznie, w latach 1960[6]–1966[7] powstały 563 mieszkania (według innego źródła 584 mieszkania zbudowane w latach 1961−1966)[8] o średniej powierzchni 37,5 m², przewidziane dla 1707 mieszkańców[7].

Nietypowy dla okresu, w którym powstały budynki, jest fakt, iż liczby ich kondygnacji nie wynikały tylko z zastosowania typowych projektów (cztero- i dziesięciopiętrowych), ale również dostosowania ich wysokości do sąsiednich zabudowań[5]. Budynki znajdujące się przy Al. Jerozolimskich są odsunięte od jezdni tworząc niewielki skwer, w nawiązaniu do kładki nad linią średnicową wybudowanej po drugiej stronie ulicy[7] oraz bliskości stacji kolejowej Warszawa Główna i przystanku kolejowego Warszawa Ochota[5]. Mieszczą one na dwóch kondygnacjach lokale handlowe i usługowe[5]. Działał tu m.in. bar szybkiej obsługi „Zajazd”[5]. Detalem architektonicznym jest galeria łącząca lokale usługowe na piętrze, która tworzy wrażenie wyraźnego podziału budynków na część mieszkalną i usługową[6][7].

Zespół znalazł się na opracowanej w 2003 roku przez SARP liście dóbr kultury współczesnej Warszawy z lat 1945–1989 ze względu na przyjęte kryteria: kontekstu, tradycji miejsca i próby czasu[9].

W październiku 2012 roku na północnej ścianie bloku przy ul. Nowogrodzkiej 76 powstał ponad 30-metrowy mural autorstwa grupy GORE pt. „Humalus”[10]. Rozwinięciem tytułu jest napis na elewacji „Herbem jego Upadek Mieczem Awersja Liczbą wielkie Urojenie Syn tetyzmu”[10].

Przypisy

  1. ↑ Juliusz A. Chrościcki, Andrzej Rottermund: Atlas architektury Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1977, s. 69. OCLC 831027217.
  2. ↑ a b Grzegorz Mika, Jarosław Zieliński: Ochota w latach 1939−1989 [w:] Ochota dzielnica z klasą. Architektura i mieszkańcy. Część 2. Warszawa: Fundacja Hereditas, 2019, s. 45. ISBN 978-83-951050-3-6.
  3. ↑ geoportal.gov.pl. [dostęp 2022-12-06].
  4. ↑ Zarząd Dróg Miejskich w Warszawie, Dzielnica Ochota - Zarząd Dróg Miejskich w Warszawie.
  5. ↑ a b c d e f g h i Lech Chmielewski: Przewodnik warszawski. Gawęda o nowej Warszawie. Warszawa: Agencja Omnipress i Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Rzeczpospolita”, 1987, s. 91–92. ISBN 83-85028-56-0.
  6. ↑ a b c d e f g Bogusław Chyliński, Marian Łyczkowski, Budownictwo Mieszkaniowe w Warszawie, „Architektura” (204 (11/64)), Warszawa: Stowarzyszenie Architektów Polskich, 1964, s. 436–438, ISSN 0003-8814.
  7. ↑ a b c d e Maria Sołtys, Marek Kuciński, Archimapa. Dziedzictwo Architektury Warszawy lat 1939–1945, Warszawa: Muzeum Powstania Warszawskiego, Instytut Stefana Starzyńskiego, 2014, ISBN 978-83-60142-93-6.
  8. ↑ Barbara Orlańska, Andrzej Dobrucki, Wacław Orzeszkowski, Jan Kazimierz Zieliński: Warszawskie osiedla ZOR. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1968, s. 153.
  9. ↑ Lista obiektów architektury XX w. z lat 1945–1989 – Stowarzyszenie SARP. [dostęp 2022-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-22)].
  10. ↑ a b a, Humalus / mural / GORE [dostęp 2022-12-06].
Osiedla warszawskiej dzielnicy Ochota
Obszary MSI
Części miasta wg PRNG
Inne

Godło

Media użyte na tej stronie

Warszawa outline with districts v4.svg
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Osiedle Kombajn4.jpg
Autor: Emptywords, Licencja: CC BY-SA 4.0
Osiedle Kombajn w Warszawie, w dzielnicy Ochota. Widok od północnego zachodu, wzdłuż al. Jerozolimskich.