Komenda Rejonu Uzupełnień Kalisz

Komenda Rejonu Uzupełnień
Kalisz
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Kalisz
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Sformowanie

1918

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

PKU 29 pp
PKU Kalisz[1]

Dowódcy
Pierwszy

ppłk Stanisław Żuprański

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Kalisz

Podległość

DOK VII

Skład

PKU typ I

Komendy rejonów uzupełnień DOK VII

Komenda Rejonu Uzupełnień Kalisz (KRU Kalisz) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[2].

Historia komendy

W 1917 na terenie Kalisza funkcjonował Główny Urząd Zaciągu[3].

Rozkazem kierownika MSWojsk. nr 144 z 27 listopada 1918 w sprawie organizacji władz zaciągowych powołano do życia między innymi Powiatową Komendę Uzupełnień w Kaliszu dla Okręgu Wojskowego IX obejmującego powiaty: kaliski, turecki, koniński, słupiecki i sieradzki[4]. Z chwilą wejścia w życie rozkazu i sformowania nowego PKU, Główny Urząd Zaciągu do Wojska Polskiego zobowiązany był przekazać całość dokumentacji tej PKU na obszarze której znajdował się[5]. Bezpośrednią kontrolę nad PKU sprawowała Okręgowa Komendy Uzupełnień w Łodzi[5].

11 lutego 1925 roku dokonano zmian w PKU Kalisz. Do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VII zostali oddani: płk Mieczysław Antoni Tarczyński (komendant), mjr Piotr Koczerzewski i kpt. Stanisław Pietraszkiewicz. Na stanowisko I referenta został wyznaczony kpt. Tadeusz Haniecki z PKU Poznań Miasto, a na stanowisko II referenta por. Bronisław Brodziński z PKU Augustów w Sokółce. Trzy dni później został wyznaczony nowy komendant PKU Kalisz. Ponadto zostali odkomenderowani do PKU Kalisz na cztery miesiące: kpt. Ignacy Tomaszewski z PKU Kołomyja i por. Jan Sopiński z PKU Szamotuły[6].

W marcu 1930 roku PKU Kalisz nadal podlegała Dowództwu Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu i obejmowała swoją właściwością powiaty: kaliski i turecki[7]. W grudniu tego roku PKU posiadała skład osobowy typ I[8].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Kalisz została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Kalisz przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[9], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[10]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Kalisz normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[11].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr VII, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiaty: kaliski i turecki[2].

Obsada personalna

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Kalisz, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.

Komendanci
Stopień, imię i nazwiskoOkres pełnienia funkcjiKolejne stanowisko służbowe (dalsze losy)
mjr / tyt. ppłk piech. Stanisław Żuprański10 I 1919 – VII 1920[12]szef Wydziału V Sztabu DOGen. „Kielce”
płk kaw. Adam Łukaszewicz[a]od VII 1920[12]
ppłk piech. Marian Pankowiczdo 1 X 1923[13]szef poborowy DOK VII
płk piech. Mieczysław Antoni Tarczyński1 X 1923[13] – II 1925dyspozycja dowódcy OK VII
płk kanc. Bronisław January ZaniewskiII 1925[14] – II 1927[15]
ppłk piech. Jan Kulwieć[b]II 1927 – 28 II 1930stan spoczynku
mjr piech. Tadeusz KrólIX 1930[28] – VII 1935[29]dyspozycja dowódcy OK VII
mjr dypl. piech. Wojciech KorsakVIII 1935[30] – ?komendant KRU Nowy Sacz
ppłk piech. Wiktor Eichler1939[31]dowódca Dąbrowskiej Półbrygady ON
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[32][33]
I referentkpt. / mjr piech. Piotr Koczerzewski[c]1923 – II 1925dyspozycja dowódcy OK VII
kpt. kanc. Tadeusz Paweł HanieckiII[37] – III 1925[38]II referent PKU Poznań Miasto
kpt. piech. Maksymilian ZodrowIII 1925[39] – II 1926kierownik I referatu
II referentkpt. piech. Stanisław Ignacy Pietraszkiewicz1923 – II 1925dyspozycja dowódcy OK VII
por. kanc. Bronisław BrodzińskiII 1925[37] – II 1926kierownik II referatu
oficer instrukcyjnypor. piech. Stefan I Zieliński1923 – III 1926[40]29 pp
oficer ewidencyjny na powiat kaliskiurzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Franciszek Balcarod 1 VI 1923[41], był w 1924
oficer ewidencyjny na powiat tureckiurzędnik wojsk. XI rangi Józef Rogalińskiod 1 VI 1923[41]
por. kanc. Augustyn PojmańskiVII 1924[42] – II 1926[43]referent PKU Modlin
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[44][45][46][47]
kierownik I referatu administracji rezerw

i zastępca komendanta

kpt. piech. Maksymilian Zodrow[d]II 1926 – II 1929[50]dyspozycja dowódcy OK VII
mjr piech. Wincenty ZbyszewskiIII[51] – VII 1929[52]dyspozycja dowódcy OK VII
mjr piech. Tadeusz KrólXII 1929[53] – IX 1930komendant PKU
kpt. piech. Jan GumińskiIX 1930[28] – 30 VI 1934[54]stan spoczynku
kpt. piech. Franciszek Konstanty Ussorowskibył w VI 1935 – ?kierownik I referatu KRU Kościan
kierownik II referatu poborowegopor. kanc. Bronisław Brodzińskiod II 1926
kpt. piech. Jan GumińskiXI 1928[55] – IX 1930kierownik I referatu
kpt. piech. Ignacy Wegnerod IX 1930, był w VI 1935 – ?kierownik II referatu KRU Poznań Powiat
referentpor. kanc. Franciszek Balcar[e]II 1926 – 31 V 1930[57]
kpt. piech. Ignacy WegnerIII[58] – IX 1930kierownik II referatu
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[31][f]
kierownik I referatu ewidencjikpt. piech. Stanisław Józef Mielicki1939†1940 Charków[60]
kierownik II referatu uzupełnieńkpt. adm. (piech.) Jerzy Leopold Sosnowski[g]1939

Uwagi

  1. Więcej informacji na temat płk. kaw. Adama Łukaszewicza znajdziesz w artykule Komenda Rejonu Uzupełnień Starogard.
  2. Jan Kulwieć (ur. 8 lutego 1882) do Wojska Polskiego został przyjęty z byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia rotmistrza. 6 czerwca 1919 został zatwierdzony z dniem 1 stycznia 1919 na stanowisku dowódcy II dywizjonu 2 Pułku Straży Granicznej[16]. W 1923 jako oficer 44 pp w Równem był przydzielony do PKU Włocławek na stanowisko II referenta. W styczniu 1924 został przesunięty na stanowisko I referenta[17][18]. W marcu tego roku został przydzielony do PKU Szubin na stanowisko I referenta[19], a w kwietniu tego roku do PKU Pszczyna na takie samo stanowisko[20]. 1 grudnia 1924 został mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 i 3. lokatą w korpusie oficerów piechoty[21]. W tym czasie był wykazywany w 44 pp bez określonej funkcji[22]. W maju 1925 został przeniesiony do 29 pp w Kaliszu na stanowisko dowódcy I batalionu[23]. W lutym 1927 został przydzielony z 29 pp do PKU Kalisz na stanowisko komendanta[24][25]. Z dniem 28 lutego 1930 został przeniesiony w stan spoczynku[26]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji PKU Włocławek. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VIII. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[27].
  3. Piotr Koczerzewski (ur. 17 grudnia 1888). 31 marca 1924 został mianowany majorem ze starszeństwem z 1 lipca 1923 i 7. lokatą w korpusie oficerów piechoty[34]. Z dniem 30 czerwca 1926 został przeniesiony w stan spoczynku[35]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji PKU Kalisz. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VII. Był wówczas „w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VII”[36].
  4. Kpt. piech. Maksymilian Zodrow ur. 16 czerwca 1883 w Dziembowie, w powiecie chodzieskim, w rodzinie Ferdynanda i Cecylii z Chłopków. Walczył w I wojnie światowej. Z dniem 30 czerwca 1929 został przeniesiony w stan spoczynku. W 1939 był komendantem miasta Kalisza. Wiosną 1940 został zamordowany w Katyniu. Był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi[48]. 5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[49]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
  5. Por. adm. Franciszek Balcar (ur. 27 lipca 1884) z dniem 1 czerwca 1930 roku został zwolniony z zajmowanego stanowiska i skierowany na dwumiesięczny urlop, a z dniem 31 lipca 1930 roku przeniesiony w stan spoczynku. W 1934 roku pozostawał w ewidencji PKU Tarnopol[56].
  6. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[59].
  7. Kpt. adm. (piech.) Jerzy Leopold Sosnowski ur. 4 sierpnia 1895 w Warszawie, w rodzinie Stanisława. 3 grudnia 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego z byłego I Korpusu Polskiego i byłej armii rosyjskiej, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia podporucznika i przydzielony do Włocławskiego Okręgowego Pułku Piechoty[61]. Służył w Batalionie KOP „Żytyń”. Był odznaczony Krzyżem Niepodległości (4 listopada 1933) i Krzyżem Walecznych (dwukrotnie). Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1928 roku w korpusie oficerów piechoty[62].

Przypisy

  1. Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 37.
  2. a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  3. Szandrocho 2011 ↓, s. 42.
  4. Szandrocho 2011 ↓, s. 44, 46.
  5. a b Szandrocho 2011 ↓, s. 47.
  6. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 lutego 1925 roku, s. 67-68.
  7. Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
  8. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  9. Jarno 2001 ↓, s. 173.
  10. Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  11. Historia WKU Suwałki ↓.
  12. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 9 czerwca 1920 roku, s. 423.
  13. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 58 z 6 września 1923 roku, s. 547.
  14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 17 z 14 lutego 1925 roku, s. 75.
  15. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1927 roku, s. 42, 44, z dniem 30 kwietnia 1927 roku został przeniesiony w stan spoczynku.
  16. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 71 z 28 czerwca 1919 roku, poz. 2300.
  17. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 24 stycznia 1924 roku, s. 37.
  18. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 254, 399, 1483.
  19. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 9 marca 1924 roku, s. 109.
  20. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 12 kwietnia 1924 roku, s. 210.
  21. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 731.
  22. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 235, 343.
  23. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 55 z 22 maja 1925 roku, s. 263, 268.
  24. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 lutego 1927 roku, s. 65.
  25. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 116, 164.
  26. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 31 grudnia 1929 roku, s. 441.
  27. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 325, 1011.
  28. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 28.
  29. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935 roku, s. 90.
  30. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935 roku, s. 97.
  31. a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 848.
  32. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1465, 1553, 1565.
  33. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1333.
  34. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924 roku, s. 169.
  35. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 22 maja 1926 roku, s. 167.
  36. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 326, 991.
  37. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 lutego 1925 roku, s. 67.
  38. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 29 marca 1925 roku, s. 176.
  39. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 29 marca 1925 roku, s. 175.
  40. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 11 marca 1926 roku. Dodatek „Obsada personalna przysposobienia wojskowego”, s. 6.
  41. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 30 marca 1923 roku, s. 225.
  42. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 72 z 28 lipca 1924 roku, s. 412.
  43. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 3.
  44. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 16.
  45. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 514.
  46. Lista starszeństwa 1933 ↓, s. 16, 37, 74.
  47. Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 16, 69, 72.
  48. Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 737.
  49. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  50. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 14 lutego 1929 roku, s. 72, 83.
  51. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 90.
  52. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 186.
  53. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 382.
  54. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 144.
  55. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 355.
  56. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 394.
  57. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 21 stycznia 1930 roku, s. 5, 16.
  58. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 103.
  59. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  60. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 346.
  61. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 10 z 11 grudnia 1918 roku, poz. 225, 247.
  62. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 65, 907.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
KRU DOK VII.jpg
Komendy rejonów uzupełnień DOK VII