Komenda Rejonu Uzupełnień Kutno

Komenda Rejonu Uzupełnień Kutno
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Kutno
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Sformowanie

1919

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

PKU 37 pp
PKU Kutno[1]

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Kutno

Podległość

DOK IV

Skład

PKU typ II

Komendy rejonów uzupełnień OK III

Komenda Rejonu Uzupełnień Kutno (KRU Kutno) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[2].

Formowanie i zmiany organizacyjne

Rozkazem kierownika MSWojsk. nr 144 z 27 listopada 1918 w sprawie organizacji władz zaciągowych powołano do życia między innymi Powiatową Komendę Uzupełnień w Łowiczu dla Okręgu Wojskowego X obejmującego powiaty: łowicki, łęczycki, kutnowski, gostyniński, sochaczewski, grójecki, rawski, błoński i skierniewicki[3].

18 listopada 1924 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej[4], a 15 kwietnia 1925 roku rozporządzenie wykonawcze ministra spraw wojskowych do tejże ustawy, wydane 21 marca tego roku wspólnie z ministrami: spraw wewnętrznych, zagranicznych, sprawiedliwości, skarbu, kolei, wyznań religijnych i oświecenia publicznego, rolnictwa i dóbr państwowych oraz przemysłu i handlu[5]. Wydanie obu aktów prawnych wiązało się z przejęciem przez władze cywilne (administracji I instancji) większości zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem poboru[6][7]. Przekazanie większości zadań władzom cywilnym umożliwiło organom służby poborowej zajęcie się wyłącznie racjonalnym rozdziałem rekruta oraz ewidencją i administracją rezerw. Do tych zadań dostosowana została organizacja wewnętrzna powiatowych komend uzupełnień i ich składy osobowe. Poszczególne komendy różniły się między sobą składem osobowym w zależności od wielkości administrowanego terenu[8].

Zadania i nowa organizacja PKU określone zostały w wydanej 27 maja 1925 roku instrukcji organizacyjnej służby poborowej na stopie pokojowej[6]. W skład PKU Kutno wchodziły dwa referaty: I) referat administracji rezerw i II) referat poborowy[6]. Nowa organizacja i obsada służby poborowej na stopie pokojowej według stanów osobowych L. O. I. Szt. Gen. 3477/Org. 25 została ogłoszona 4 lutego 1926 roku. Z tą chwilą zniesione zostały stanowiska oficerów ewidencyjnych[9][10][11].

12 marca 1926 roku została ogłoszona obsada personalna Przysposobienia Wojskowego, zatwierdzona rozkazem Dep. I L. 6000/26 przez pełniącego obowiązki szefa Sztabu Generalnego gen. dyw. Edmunda Kesslera, w imieniu ministra spraw wojskowych. Zgodnie z nową organizacją pokojową Przysposobienia Wojskowego zostały zlikwidowane stanowiska oficerów instrukcyjnych przy PKU, a w ich miejsce utworzone rozkazem Oddz. I Szt. Gen. L. 7600/Org. 25 stanowiska oficerów przysposobienia wojskowego w pułkach piechoty[12].

Od 1926 roku, obok ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność PKU Kutno normowała „Tymczasowa instrukcja służbowa dla PKU”, wprowadzona do użytku rozkazem MSWojsk. Dep. Piech. L. 100/26 Pob.[13]

W marcu 1930 roku PKU Kutno była nadal podporządkowana Dowództwu Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi i administrowała powiatami: kutnowskim i łęczyckim[14]. W grudniu tego roku komenda posiadała skład osobowy typ II[13].

31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[15].

13 września 1933 roku st. sierż. Stefan Markowiak odznaczony został Krzyżem Niepodległości „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[16][17].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Kutno została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Kutno przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[18], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[19]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Kutno normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[20].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr IV, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiaty: kutnowski i łęczycki[2].

Obsada personalna

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Kutno, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.

Komendanci
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[33][24]
  • I referent – kpt. piech. Jan Miedziało (1923 – II 1926 → kierownik I referatu)
  • II referent
    • urzędnik wojsk. XI rangi Władysław Różański (1923)
    • por. kanc. Józef Stanisz (1924)
  • oficer instrukcyjny – kpt. piech. Jan Gumiński (V 1925[34] – III 1926 → oficer PW 37 pp)
  • oficer ewidencyjny na powiat kutnowski – wakat
  • oficer ewidencyjny na powiat łęczycki
    • urzędnik wojsk. XI rangi Leonard Skwirzyński (od V 1923[35])
    • chor. Andrzej Szal (od I 1925[36])
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[37][38][39][40]
  • kierownik I referatu administracji rezerw i zastępca komendanta – kpt. piech. Jan Miedziało[a] (od II 1926, był w VI 1935)
  • kierownik II referatu poborowego
    • por. kanc. Władysław Mazur (od II 1926)
    • por. kanc. Władysław I Różański[b] (IX 1930 – 31 V 1933[45] → stan spoczynku)
    • por. art. Jan Erlich (1933 – VI 1938 → kierownik II referatu KRU)
  • referent – por. kanc. Władysław I Różański (II 1926 – IX 1930[46] → kierownik II referatu)
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[32][c]
  • kierownik I referatu ewidencji – kpt. adm. (piech.) Roman Babiński[d] (w niemieckiej niewoli, w Oflagu XI B Braunschweig[49])
  • kierownik II referatu uzupełnień – kpt. adm. (art.) Jan Erlich[e]

Uwagi

  1. ↑ Kpt. piech. Jan Miedziało vel Miedziałło (ur. 27 czerwca 1889)[41]. 19 sierpnia 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu kapitana, w piechocie, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej. Pełnił wówczas służbę w PKU 37 pp[42]. W 1938 roku będąc w stanie spoczynku został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi „za całokształt zasług w służbie wojskowej”[43].
  2. ↑ Władysław I Różański ur. 28 maja 1887 roku. Porucznik ze starszeństwem z 1 grudnia 1922 roku w korpusie oficerów administracji, dział kancelaryjny[44].
  3. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939 roku, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939 roku[47].
  4. ↑ Roman Babiński ur. 14 listopada 1891 roku. Był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi[48].
  5. ↑ Jan Erlich (ur. 25 marca[50] / 23 maja 1896 roku) był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi[50]. W 1929 opublikował „Zarys historji wojennej 19-go pułku artylerii polowej”. Porucznik ze starszeństwem z 1 lipca 1919 roku w korpusie oficerów artylerii. W kwietniu 1933 roku został przydzielony z 19 pal do PKU Kutno, w celu odbycia praktyki poborowej[51]. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 w korpusie oficerów administracji[50].

Przypisy

  1. ↑ Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 36.
  2. ↑ a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  3. ↑ Szandrocho 2011 ↓, s. 44, 46.
  4. ↑ Dz.U. z 1924 r. nr 61, poz. 609.
  5. ↑ Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
  6. ↑ a b c Jarno 2001 ↓, s. 169.
  7. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, autor użył sformułowania „wszystkie czynności przygotowawcze do poboru, jak również jego przeprowadzenie przeszły do władz administracyjnych”, co nie odpowiadało podziałowi kompetencji władz wojskowych i cywilnych, określonych we wspomnianych aktach prawa.
  8. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393–394.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 7-20.
  10. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, wg autora stanowiska oficerów ewidencyjnych, po krótkotrwałym przydzieleniu ich do władz administracyjnych, zostały zniesione w 1925 roku.
  11. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 169, autor także datuje zniesienie stanowisk oficerów ewidencyjnych na rok 1925, co stoi w sprzeczności z ogłoszoną 4 lutego 1926 roku obsadą służby poborowej na stopie pokojowej.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 1-10.
  13. ↑ a b Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  14. ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
  15. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
  16. ↑ M.P. z 1931 r. nr 212, poz. 238.
  17. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 11 listopada 1933 roku, s. 284.
  18. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
  19. ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  20. ↑ Historia WKU Suwałki ↓.
  21. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. ↓, nr 96 z 1919 roku, poz. 3942.
  22. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 103, 171.
  23. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 49 z 20 lipca 1923 roku, s. 478.
  24. ↑ a b Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1337.
  25. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 215.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 304.
  27. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 381.
  28. ↑ a b Jarno 2001 ↓, s. 171.
  29. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 90.
  30. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 23 grudnia 1931 roku, s. 415.
  31. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 234.
  32. ↑ a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 850.
  33. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1468, 1565, 1567.
  34. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 54 z 17 maja 1925 roku, s. 261.
  35. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 26 z 5 maja 1923 roku, s. 290.
  36. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 27 stycznia 1925 roku, s. 41.
  37. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 11–12.
  38. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 516.
  39. ↑ Lista starszeństwa 1933 ↓, s. 10, 34.
  40. ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 9, 34.
  41. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 28, sprostowano nazwisko i datę urodzenia z „Miedziałło ur. 28 czerwca 1889 roku” na „Miedziało ur. 27 czerwca 1889 roku”.
  42. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 25 sierpnia 1920 roku, s. 781.
  43. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 50.
  44. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 359, 516.
  45. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 31 grudnia 1932 roku, s. 471.
  46. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 30.
  47. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  48. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 297.
  49. ↑ Straty ↓, numer jeniecki „1555”.
  50. ↑ a b c Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 308.
  51. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 85.

Bibliografia

Służba uzupełnień Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej
Wydziały Mobilizacji i Uzupełnień
Komendy rejonów uzupełnień
Powiatowe komendy uzupełnień

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
KRU DOK IV.jpg
Komendy rejonów uzupełnień OK III