Komenda Rejonu Uzupełnień Prużana

Komenda Rejonu Uzupełnień Prużana
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Prużana
Historia
Państwo II Rzeczpospolita
Sformowanie1930
Rozformowanie1939
Tradycje
RodowódPKU Prużana
Dowódcy
Pierwszymjr Józef I Domański
Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
DyslokacjaPrużana
PodległośćDOK IX
SkładPKU typ II

Komenda Rejonu Uzupełnień Prużana (KRU Prużana) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[1].

Historia komendy

Jesienią 1930 roku na obszarze Okręgu Korpusu Nr IX została utworzona Powiatowa Komenda Uzupełnień Prużana, która administrowała powiatami: prużańskim i kosowskim. Pierwszy z wymienionych powiatów został wyłączony z PKU Brześć, natomiast powiat kosowski z PKU Łuniniec. Nowo powstała PKU Prużana została zaliczona do II typu składu osobowego PKU[2].

31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[3].

Prezydent RP nadał Krzyż Niepodlegości st. sierż. Adamowi Jakubowi Opalińskiemu[a] (15 kwietnia 1932[6]) i sierż. Kazimierzowi Domańskiemu (15 czerwca 1932[7]) z PKU Prużana[8].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Prużana została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Prużana przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[9], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[10]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Prużana normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[11].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr IX, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiaty: prużański i kosowski[1].

Obsada personalna

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych pełniących służbę w PKU i KRU Prużana, z uwzględnieniem najważniejszej zmiany organizacyjnej przeprowadzonej w 1938 roku.

Komendanci
  • mjr piech. Józef I Domański[b] (IX 1930 – III 1934 → dyspozycja dowódcy OK IX)
  • mjr piech. Jakub Dauksza[c] (VI 1934[18] – 1938 → stan spoczynku)
  • mjr piech. Feliks Maurycy Kulczyński[d] (był w III 1939[20])
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1930–1938[21][22][23]
  • kierownik I referatu administracji rezerw i zastępca komendanta
    • kpt. piech. Jan Kazimierz Ozaist (IX 1930 – IV 1933[24] → PKU Baranowicze)
    • kpt. art. Stefan Zawadowski[e] (IV 1933[27] – III 1934[28] → dyspozycja dowódcy OK IX)
    • kpt. piech. Mariana Henryka Kwiatkowski (I[29] – VI 1934 → PKU Kraków Miasto[30])
    • kpt. piech. Zygmunt Wojciech Piękoś[f] (od VI 1934[32])
  • kierownik II referatu poborowego
    • por. piech. Eugeniusz Jan Bulski[g] (IX 1930 – III 1934[36] → dyspozycja dowódcy OK IX)
    • por. / kpt. piech. Kazimierz Hryniewiecki (I 1934[29] – 1938 → kierownik I referatu KRU)
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[20][h]
  • kierownik I referatu ewidencji – kpt. piech. Kazimierz Hryniewiecki[i] †1940 Charków[46]
  • kierownik II referatu uzupełnień – por. adm. (piech.) Szymon Kacperek[j] †1940 Charków[48]

Uwagi

  1. ↑ Adam Jakub Opaliński ur. 14 lipca 1899 w Derby, w stanie Connecticut, w rodzinie Józefa i Marii z Klubków[4]. Służył kolejno w Legionie Zachodnim, 3 Pułku Piechoty Legionów Polskich, Polskim Korpusie Posiłkowym, prawdopodobnie w c. i k. Pułku Piechoty Nr 57, Żandarmerii Wojskowej oraz w Oddziale II Sztabu Generalnego[5].
  2. ↑ Józef I Domański (ur. 19 marca 1892). Był odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych (trzykrotnie). W marcu 1929 roku został przeniesiony z 22 pp w Siedlcach do PKU Mińsk Mazowiecki na stanowisko pełniącego obowiązki kierownika I referatu administracji rezerw i zastępcy komendanta[12]. We wrześniu 1930 roku został przeniesiony do PKU Prużana na stanowisko pełniącego obowiązki komendanta[13]. W marcu 1932 roku został zatwierdzony na stanowisku komendanta PKU[14]. W marcu 1934 roku został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr IX[15]. Z dniem 28 lutego 1935 roku został przeniesiony w stan spoczynku[16].
  3. ↑ Jakub Dauksza ur. 12 maja 1890 w Surwiliszkach, w powiecie oszmiańskim, w rodzinie Jana. Wywodził się z armii rosyjskiej. Właściciel majątku Antoniszki w powiecie trocko-wileńskim, aresztowany tamże 15 sierpnia 1940, był więziony w Wilnie. Wywieziony do łagru w głąb ZSRR, zmarł prawdopodobnie w okolicach Buchary. Żonaty z Marią z Leśniewskich[17]. Był odznaczony Krzyżem Walecznych i Złotym Krzyżem Zasługi (1938).
  4. ↑ Feliks Maurycy Kulczyński ur. 22 września 1893 roku. Wywodził się z armii rosyjskiej. Major ze starszeństwem z 1 stycznia 1931 roku w korpusie oficerów piechoty. Od czerwca 1933 roku był kwatermistrzem 28 pp w Łodzi. Był odznaczony Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Zasługi[19] i Medalem Niepodległości (15 kwietnia 1932).
  5. ↑ kpt. art. Stefan Zawadowski (ur. 15 lipca 1892 w Zaleszczykach, zm. 1940 w Charkowie[25]). W czasie I wojny światowej walczył w c. i k. Armii. Z dniem 31 grudnia 1934 roku został przeniesiony w stan spoczynku[26].
  6. ↑ Zygmunt Wojciech Piękoś ur. 5 stycznia 1892 roku. Został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów piechoty. W 1932 roku pełnił służbę w KOP[31].
  7. ↑ Por. piech. Eugeniusz Jan Bulski ur. 4 czerwca 1897[33], we wsi Chruszczobród, w powiecie zawierciańskim, w rodzinie Szczepana. Z dniem 31 sierpnia 1934 roku został przeniesiony w stan spoczynku[34]. W czasie II wojny światowej był więźniem Pawiaka[35].
  8. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939 roku, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939 roku[37].
  9. ↑ kpt. piech. Kazimierz Hryniewiecki ur. 7 lutego 1899 w Rajgrodzie, w ówczesnym powiecie szczyczyńskim guberni łomżyńskiej, w rodzinie Stanisława. Służył w 75 Pułku Piechoty[38][39]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podporucznika ze starszeństwem z 1 października 1920 i 1079. lokatą w korpusie oficerów piechoty[40]. 12 lutego 1923 Prezydent RP Stanisław Wojciechowski awansował go z dniem 1 stycznia 1923 na porucznika ze starszeństwem z 1 października 1922 i 19. lokatą w korpusie oficerów piechoty[41]. W lipcu 1927 został przeniesiony do kadry oficerów piechoty z równoczesnym przeniesieniem służbowym do Powiatowej Komendy Uzupełnień Królewska Huta[42]. W kwietniu 1928 został przeniesiony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Mińsk Mazowiecki na stanowisko referenta[43], a w grudniu 1929 do PKU Poznań Powiat na stanowisko kierownika II referatu poborowego[44]. W styczniu 1934 został przeniesiony do PKU Prużana na takie samo stanowisko[29]. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 i 79. lokatą w korpusie oficerów piechoty[45]. Kazimierz był żonaty z Ireną z domu Burek (ur. 19 lipca 1904 w Poznaniu), z którą miał syna Lecha (ur. 9 stycznia 1929 w Poznaniu, zm. 1998), profesora medycyny.
  10. ↑ Szymon Kacperek ur. 28 października 1898 w Kozienicach, w rodzinie Piotra i Teofili z Rdułtowskich. Porucznik ze starszeństwem z 31 sierpnia 1926 w korpusie oficerów piechoty. Pełnił służbę w KOP[47].

Przypisy

  1. ↑ a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  2. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  3. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
  4. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-09-29]..
  5. ↑ Żołnierze Niepodległości : Opaliński Adam. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2021-09-29]..
  6. ↑ M.P. z 1932 r. nr 92, poz. 124.
  7. ↑ M.P. z 1932 r. nr 140, poz. 172.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 4 lipca 1932, s. 333.
  9. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
  10. ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  11. ↑ Historia WKU Suwałki ↓.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 22 marca 1929 roku, s. 101.
  13. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 296.
  14. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 226.
  15. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 30 marca 1934 roku, s. 133.
  16. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 1 czerwca 1935 roku, s. 58.
  17. ↑ Jasiewicz 1997 ↓, s. 283.
  18. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 159.
  19. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 37, 558.
  20. ↑ a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 855.
  21. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 296-297.
  22. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 521.
  23. ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 28, 38, 102.
  24. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 82.
  25. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 629.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 285.
  27. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 84.
  28. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 30 marca 1934 roku, s. 135.
  29. ↑ a b c Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 9.
  30. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 174.
  31. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 44, 906.
  32. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 181.
  33. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 103.
  34. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 283.
  35. ↑ Straty ↓.
  36. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 30 marca 1934 roku, s. 134.
  37. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  38. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 340, 458.
  39. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 299, 400.
  40. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 142.
  41. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 15 lutego 1923 roku, s. 98.
  42. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 221.
  43. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 158.
  44. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 400.
  45. ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 388.
  46. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 169.
  47. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 107, 910.
  48. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 201.

Bibliografia

Służba uzupełnień Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej
Wydziały Mobilizacji i Uzupełnień
Komendy rejonów uzupełnień
Powiatowe komendy uzupełnień

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).