Komisariat Straży Celnej „Królewska Huta”
| ||
| Historia | ||
| Państwo |  II Rzeczpospolita | |
| Sformowanie | 1922 | |
| Rozformowanie | 1928 | |
| Tradycje | ||
| Kontynuacja | Komisariat Straży Granicznej „Piekary Śląskie” | |
| Organizacja | ||
| Dyslokacja | Królewska Huta | |
| Formacja | Straż Celna | |
| Podległość | Inspektorat Straży Celnej „Tarnowskie Góry” | |
Komisariat Straży Celnej „Królewska Huta” – jednostka organizacyjna Straży Celnej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w latach 1922–1928.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną[1]. Od połowy 1921 roku jednostki Straży Celnej rozpoczęły przejmowanie odcinków granicy od pododdziałów Batalionów Celnych[2]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku[3]. Komisariat Straży Celnej „Królewska Huta”, wraz ze swoimi placówkami granicznymi, wszedł w podporządkowanie Inspektoratu Straży Celnej „Tarnowskie Góry”[4][a].
Z dniem 15 czerwca 1922 roku komisariat SC „Królewska Huta” rozpoczął służbę ochronną na granicy polsko- niemieckiej. Z dniem 1 lipca 1923 roku komisariat podzielono na dwa odcinki. Pierwszy obejmował placówki Biały Szarlej i Maciejkowice, a drugi Łagiewniki i Chropaczów. Z dniem 1 czerwca 1924 na terenie komisariatu utworzono placówki wewnętrzne przy urzędach celnych w Katowicach, Nowym Bytomiu, Chorzowie i zagraniczny w Bytomiu, oraz placówkę rezerwową w Michałkowicach[5]. W 1925 przeniesiono komisariat do Łagiewnik. W tym samym roku utworzono w komisariacie komórkę wywiadowczą, której kierownikiem został przodownik Stanisław Pizło[5].
Z dniem 15 stycznia 1928 roku komisariat Straży Celnej „Łagiewniki” został rozwiązany, a placówki „Łagiewniki” i „Chropaczów” wraz z placówkami wewnętrznymi przydzielono do komisariatu SC „Lipiny”. Placówki „Biały Szarlej” i „Maciejkowice” przekazano do nowo utworzonego komisariatu SC „Dąbrówka Wielka”[6].
Służba graniczna
- Sąsiednie komisariaty
Kierownicy komisariatu SC
| stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
|---|---|---|---|
| komisarz | Marian Bielawski[5] | ||
| komisarz | Wiktor Skrzypek[5] | był w 1926[7] | |
| komisarz | Leopold Wilczyński[5] |
Struktura organizacyjna
Organizacja komisariatu w 1922[5]
- komenda − Królewska Huta
- placówka Straży Celnej „Biały Szarlej”[b]
- placówka Straży Celnej „Maciejkowice”[c]
- placówka Straży Celnej „Łagiewniki”
- placówka Straży Celnej „Chropaczów”
Organizacja komisariatu w 1926 roku[4]:
- komenda – Łagiewniki
- placówka Straży Celnej „Chropaczów”
- placówka Straży Celnej „Łagiewniki”
- placówka Straży Celnej „Maciejkowice”
- placówka Straży Celnej „Biały Szarlej” (obecnie rejon ZGH "Orzeł Biały" w Brzezinach Śląskich)
- placówka Straży Celnej „Królewska Huta w Łagiewnikach”
- placówka Straży Celnej „Redensblick” (obecnie Rozbark, ul. Szyby Rycerskie)
- placówka Straży Celnej „Chorzów”
- placówka Straży Celnej „Beuthen” (Bytom)
- placówka Straży Celnej „Katowice”
- placówka Straży Celnej „Nowy Bytom”
- placówka wewnętrzna przy Urzędzie Celnym „Mysłowice”
Uwagi
- ↑ Kierownikiem Inspektoratu SC w Tarnowskich Górach był inspektor Paweł Kłysek[5].
- ↑ Kierownikami placówki SC „Biały Szarlej” byli: str. Jan Mizera, str. Roman Aleks, str. Piotr Głogowski, st. str. Jan lasończyk, st. str. Karol Lubos, str. Franciszek Skolik, st. str. Alojzy Wolnik, st. str. Karol Lubos[5].
- ↑ Kierownikami placówki SC „Maciejkowice” byli: str. Maksymilian Sieja, str. Wiktor Pioskowik, str. Bronisław Osadnik, str. Wincenty Pawełczyk, str. Jan Pioskowik, str. Karol Lubos, st. str. Piotr Głogowski, przodownik Alojzy Wolnik.[6].
Przypisy
- ↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 126.
- ↑ Piekarz 2017 ↓, s. 28.
- ↑ Dominiczak 1997 ↓, s. 250.
- ↑ a b Kozłowski 2012 ↓, s. 31.
- ↑ a b c d e f g h Kronika komisariatu „Piekary” ↓, s. 1.
- ↑ a b Kronika komisariatu „Piekary” ↓, s. 2.
- ↑ Szematyzm Straży Celnej 1927 ↓, s. 246.
Bibliografia
- Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
- Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4. OCLC 37244743. (pol.)
- Kalendarz z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927, Nakładem Zarządu Internatu imienia dra Władysława Rasińskiego dla Dzieci Funkcjonariuszy Straży Celnej, 1927.
- Piotr Kozłowski. Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku. „Problemy Ochrony Granic”. 50, 2012. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757.
- Henryk Mieczysław Kula: Polska Straż Graniczna w latach 1928-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 8311082671.
- Karolina Piekarz. Polskie formacje graniczne 1918 – 1924. „Mówią Wieki”. 2s, 2017. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”. ISSN 1897-8088.
- Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne. Dokumenty organizacyjne. Wybór źródeł. T. 1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83874246.
- Szkic historyczny z działalności komisariatu Straży Granicznej „Piekary Ślaskie” z lat 1921–1935. → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Rozmieszczenie placówek SC komisariatu Królewska Huta w 1926