Komisariat Straży Granicznej „Jaśliska”

Komisariat Straży Granicznej „Jaśliska”
Komisariat SG „Posada Jaśliska”
Historia
Państwo II Rzeczpospolita
Sformowanie1928
Rozformowanie1939
Tradycje
RodowódKomisariat Straży Celnej „Jaśliska”
Organizacja
DyslokacjaJaśliska
Posada Jaśliska
FormacjaStraż Graniczna
PodległośćInspektorat Graniczny nr 19
Obwód SG „Jasło”
Obwód SG „Sambork”
Obwód SG „Sanok”
Inspektorat Granicny nr 19 Krosno.jpg

Komisariat Straży Granicznej „Jaśliska” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-czechosłowackiej w latach 1928–1939.

Geneza

Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną[1]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku[2]. Komisariat Straży Celnej „Jaśliska”, wraz ze swoimi placówkami granicznymi, wszedł w podporządkowanie Inspektoratu Granicznego Straży Celnej „Dukla”[3].

W drugiej połowie 1927 roku przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej[4]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej. Rozkazem nr 5 z 16 maja 1928 roku w sprawie organizacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski powołał komisariat Straży Granicznej „Jaśliska”, który przejął ochronę granicy od rozwiązywanego komisariatu Straży Celnej[5].

Formowanie i zmiany organizacyjne

Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[6]. Rozkazem nr 5 z 16 maja 1928 roku w sprawie organizacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski przydzielił komisariat „Jaśliska” z podkomisariatem „Polany” do Inspektoratu Granicznego nr 19 „Nowy Zagórz” i określił jego strukturę organizacyjną[7]. Już 8 września 1928 dowódca Straży Granicznej rozkazem nr 6 w sprawie organizacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego podpisanym w zastępstwie przez mjr. Wacława Szpilczyńskiego zmieniał organizację komisariatu i ustalał zasięg placówek[8]. Rozkazem komendanta Straży Granicznej z 10 lipca 1929 w sprawach organizacyjnych powołano placówkę Straży Granicznej „Huta Polańska” w sile jednej drużyny przekazanej z podkomisariatu „Polany”[9]. Rozkazem nr 7 z 25 września 1929 roku w sprawie reorganizacji i zmian dyslokacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski określił numer i nową strukturę komisariatu[10]. Rozkazem nr 1 z 29 stycznia 1934 roku w sprawach [...] zmian przydziałów, komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski wyłączył placówkę I linii Wisłok z komisariatu Straży Granicznej „Jaśliska” i przydzielił do komisariatu Straży Granicznej „Wola Michowa”[11]. Rozkazem nr 2 z 29 kwietnia 1936 roku w sprawie etatu osobowego CSSG, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski zmienił nazwę komisariatu Straży Granicznej „Jaśliska na „Posada Jaśliska””[12]. Rozkazem nr 2 z 16 stycznia 1939 roku w sprawie przejęcia odcinka granicy polsko-niemieckiej od Korpusu Ochrony Pogranicza na terenie Mazowieckiego Okręgu Straży Granicznej oraz przekazania Korpusowi Ochrony Pogranicza odcinka granicy na terenie Wschodniomałopolskiego Okręgu Straży Granicznej, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski wydzielił z komendy Obwodu „Jasło” komisariat Straży Granicznej „Jaśliska” przydzielił do Obwodu SG „Sambor”[13]. Rozkazem nr 12 z 14 lipca 1939 roku w sprawie reorganizacji placówek II linii i posterunków wywiadowczych oraz obsady personalnej, komendant Straży Granicznej gen. bryg. Walerian Czuma utworzył placówkę II linii „Tylawa”[14] Rozkazem nr 13 z 31 lipca 1939 roku w sprawach [...] przeniesienia siedzib i zmiany przydziałów jednostek organizacyjnych, komendant Straży Granicznej gen. bryg. Walerian Czuma wydzielił placówkę I linii „Olchowiec” „Huta Polańska” z komisariatu „Krępna” i przydzielił go do komisariatu „Posada Jaśliska”[15].

Służba graniczna

Sąsiednie komisariaty:

Funkcjonariusze komisariatu

Kierownicy/komendanci komisariatu
stopieńimię i nazwiskookres pełnienia służby
komisarzFranciszek Szulc[17]1928
komisarzLudwik Weigel[17]− 20 X 1935
aspirantJan Pawłusiewicz[17]20 X 1935 − 1936
aspirantWiktor Kowalski[17]20 IX 1936 – 1938
aspirantKazimierz Golanowski[17][18]8 V 1938 – 1939
podkomisarzKazimierz Lurski [17]2 III 1939[19] –
Zastępcy komendanta komisariatu
starszy strażnikFerdynand Nehrebecki1 V 1939[20] –

Struktura organizacyjna

Szkic Obwodu SG „Jasło”

Organizacja komisariatu w maju 1928[5]:

Organizacja komisariatu we wrześniu 1928[8]:

Komisariat SG Jaśliska.png

Organizacja komisariatu we wrześniu 1929[10], w 1931:

Organizacja komisariatu w 1935[16]:

Uwagi

  1. ↑ Placówka Straży Granicznej I linii „Pasika” wystawiała wysunięty posterunek SG w Jasielu[8].

Przypisy

  1. ↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 130.
  2. ↑ Dominiczak 1997 ↓, s. 250.
  3. ↑ Kozłowski 2012 ↓, s. 33.
  4. ↑ Kula 1994 ↓, s. 40.
  5. ↑ a b Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 28.
  6. ↑ Goryński 2012 ↓, s. 226.
  7. ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 28 i 31.
  8. ↑ a b c Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 30.
  9. ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 49.
  10. ↑ a b Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 51.
  11. ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 92.
  12. ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 110.
  13. ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 144.
  14. ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 174.
  15. ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 182.
  16. ↑ a b Promińska 2011 ↓, s. 5.
  17. ↑ a b c d e f Bocheński 2009 ↓, s. 46.
  18. ↑ Rozkazy KG SG ↓, s. 1938/40.
  19. ↑ Rozkazy Komendy SG ↓, s. 8/39.
  20. ↑ Rozkazy Komendy SG ↓, s. 28/39.

Bibliografia

Straż Graniczna (1928–1939)
Inspektoraty okręgowe
od 1938 okręgi SG
Inspektoraty graniczne
od 1938 obwody SG
Obwody SG
powstałe po 1938
Komisariaty SG
Placówki I linii
Placówki II linii

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Inspektorat Granicny nr 19 Krosno.jpg
Rozmieszczenie inspektoratu granicznego nr 19 Krosno w 1930 roku
Szkic Obwodu SG Jasło.jpg
Szkic Obwodu SG Jasło - lata 30. XX wieku
Komisariat SG Jaśliska.png
Rozmieszczenie komisariatu SG Gładyszów w 1930