Konrad Billewicz

Konrad Franciszek Billewicz (18 lutego 1862 w Kownie, zm. 25 września 1932 w Tomaszowie Mazowieckim) – polski inżynier chemik, był inicjatorem i jednym z założycieli korporacji akademickiej Welecja.

Był synem Hipolita (1832–1901), tłumacza, filozofa, uczestnika powstania styczniowego, i Heleny z Dowgirdów. Był bliskim krewnym Józefa Piłsudskiego (1867–1935), którego matka Maria (1842–1884) pochodziła z rodu Billewiczów.

Szkoły średnie ukończył w Wilnie. W 1882 roku wstąpił na wydział chemiczny politechniki w Rydze. W 1888 roku ukończył politechnikę ze stopniem inżyniera chemika. Wkrótce potem objął stanowisko asystenta przy dyrektorze gazowni w Łodzi. W 1890 roku został kierownikiem zrujnowanej gazowni w Kaliszu, którą nabył na własność. W krótkim czasie uporządkował i doprowadził zakład do świetnego stanu. Następnie został dyrektorem gazowni w Tomaszowie Mazowieckim. Po odrodzeniu niepodległej Polski Polskie Towarzystwo Gazownicze S.A. przy współudziale Billewicza założyło spółkę akcyjną „Zjednoczone Gazownie Polskie”, która wykupiła z rąk niemieckich gazownie w Tomaszowie Mazowieckim, Szczakowej i Oświęcimiu. W 1889 roku założył w Łodzi oddział Towarzystwa Popierania Przemysłu i Handlu, którego główna siedziba mieściła się przy Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie. Był to rodzaj ukrytej politechniki, w której stawiała pierwsze kroki Maria Skłodowska-Curie. Z Towarzystwa tego zrodziło się później Towarzystwo Techników Polskich. Po wybuchu wojny światowej Billewicz pracował czynnie w Centralnym Komitecie Obywatelskim. W 1915 roku został mianowany ławnikiem magistratu w Tomaszowie oraz opiekunem szpitali, a w 1916 roku sędzią pokoju. W 1924 ustąpił ze stanowiska sędziego i oddał się wyłącznie pracy kierowniczej w spółce akcyjnej „Zjednoczone Gazownie Polskie”. Był postacią powszechnie znaną i bardzo szanowaną w mieście.

Pochowany na cmentarzu katolickim w Tomaszowie Mazowieckim. W tym samym grobie pochowano też żonę Wiktorię z Burych Billewiczową^[a] i syna Konrada Billewicza (1897–1945), absolwenta WSH, dyrektora tomaszowskiej gazowni.

Uwagi

Bibliografia

• Doliński J., Billewicz Konrad Franciszek (1862–1932), Polski Słownik Biograficzny, t. 2, Kraków 1936, s. 100.
• Tadeusz Kawka, Szkoła, która przeszła do historii. Encyklopedyczny słownik znanych absolwentów, nauczycieli i rodziców uczniów I Liceum Ogólnokształcącego w Tomaszowie Mazowieckim 1901–2001, Tomaszów Mazowiecki 2001, s. 302-303 (fot. nagrobka; na nagrobku podano inny rok i miejsce urodzenia: „ur. 1861 r. w Janobillu”).
• Jan Pampuch, Zapomniana postać, zapomniany grób, TIT 2000, nr 43, s. 11.
• Krzysztof Walczak, Billewicz Konrad Franciszek (1862–1932), [w:] Wańka D. (red.), Słownik biograficzny Wielkopolski południowo-wschodniej (Ziemi Kaliskiej), t. 2, Kalisz 2003, s. 35–36.
• Krzysztof Walczak, Krzysztof Tomasz Witczak, Billewicz Konrad Franciszek, [w:] Tomaszowski słownik biograficzny, z. 6, 2010, s. 16–17.