Konstytucja

Konstytucja kwietniowa uchwalona 23 kwietnia 1935

Konstytucja (od łac. constituo „urządzać, ustanawiać, regulować”) – akt prawny, określany także jako ustawa zasadnicza, która zazwyczaj ma najwyższą moc prawną w systemie źródeł prawa w państwie.

W skład materii konstytucyjnej mogą wchodzić różne zagadnienia. Konstytucja może więc określać: podstawy ustroju społeczno-gospodarczego państwa, ponadto organizację, kompetencje i sposób powoływania najważniejszych organów państwowych, oraz podstawowe prawa, wolności i obowiązki obywatela.

Podręczniki prawnicze określają konstytucję jako ustawę zasadniczą charakteryzującą się specjalnym, wyjątkowym procederem jej zmieniania (według art. 235). Na straży konstytucji stoi głowa państwa, często nad jej przestrzeganiem czuwa specjalny trybunał. Konstytucja jest najwyższym aktem normatywnym.

Inne znaczenia

Niektóre organizacje nazywają konstytucją główny zestaw reguł, którymi kierują się w działalności.

W Polsce w czasach do konstytucji 1791 określenie konstytucja sejmowa było synonimem zwykłej ustawy, gdyż sejm wydawał wówczas tzw. constitutiones, czyli konstytucje.

W Kościele katolickim podstawowym aktem prawnym (porównanym do ustawy) jest konstytucja apostolska, wydawana przez papieża.

Klasyfikacja

Konstytucje można dowolnie klasyfikować. W doktrynie prawa konstytucyjnego najczęstsze klasyfikacje to podział ze względu na:

• formę – pisane (formalne) i niepisane (materialne);
• sposób zapisania – akt normatywny (książkowa) i rozproszona (niespisana – pojedyncze ustawy w wielu miejscach);
• treść – pełne i niepełne, tzw. małe konstytucje;
• procedurę powstawania – uchwalane i oktrojowane;
• sposób zmiany – sztywne i elastyczne;
• okres obowiązywania – stałe i czasowe.

Dodatkowo stosuje się podział na konstytucje proste i złożone (gdy całość regulacji zawarta jest w jednej lub kilku ustawach).

Przykłady konstytucji

Treść tej sekcji należy opracować w taki sposób, aby nie uwypuklała nadmiernie polskiej specyfiki / aby nie zawężała się tylko do polskich warunków Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Zobacz też

• ustawa konstytucyjna

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
• Teksty i porównanie konstytucji państw świata po angielsku
• Strona z tekstami konstytucji większości państw świata
• Archiwalna strona z tekstami dawnych i obecnych konstytucji. staff.amu.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-21)]. (m.in. Polska, Francja, Niemcy, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania)
• Archiwalna strona z tekstami kilkunastu konstytucji w języku polskim. konstytucja.e-studio.biz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-22)].