Konstytucja Antigui i Barbudy

Antigua i Barbuda
Godło Antigui i Barbudy
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Antigui i Barbudy

Wikiprojekt Polityka

Konstytucja Antigui i Barbudyustawa zasadnicza Antigui i Barbudy zawierająca 127 artykuły pogrupowane w 10 rozdziałach, przyjęta na podstawie uchwał Izby Reprezentantów z 23 kwietnia oraz Senatu z 1 maja[1], przedstawiona Elżbiecie II 31 lipca, obowiązująca od 31 października 1981, wzorowana na prawie brytyjskim (m.in. kompetencje rządu[2] i Sądu Najwyższego czy „wpisanie do konstytucji wielu angielskich konwenansów konstytucyjnych”[3]) oraz niektórych iberoamerykańskich rozwiązaniach ustrojowych (m.in. cenzus wykształcenia przy biernym prawie wyborczym[3], silna pozycja głowy państwa uznawanej za najwyższą władzę wykonawczą[4], a także silna pozycja premiera względem rządu[2] oraz silna pozycja przewodniczących izb parlamentu[5]).

Od 27 stycznia 1967 do 1 listopada 1981 Antigua i Barbuda stanowiła terytorium stowarzyszone Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej[6][7]. Uzyskanie suwerenności 1 listopada 1981, połączone ze zrzeszeniem we Wspólnocie Narodów[1] wymusiło na władzach stworzenie nowej konstytucji zastępującej poprzednią, z 1967[7] (nowelizowano ją dwukrotnie: w 1972 i 1975[1]). Reguluje ona prawa i wolności jednostki oraz ustrój polityczny państwa[4]. Szczególne podkreślenie w niej wolności osobistych stanowi odpowiedź na łamanie praw człowieka w wielu państwach Ameryki Północnej[7] co znalazło odzwierciedlenie w zapisach mówiących m.in. o zakazie niewolnictwa czy pracy przymusowej[4]. Ochrona praw osobistych opiera się na koncepcji prawa naturalnego, zaś konstytucja stwierdza, iż są one niezbywalne i podlegają ograniczeniom tylko w zakresie w niej określonych (np. „nikt nie może zostać pozbawiony życia, chyba że zostanie skazany przed sąd za zdradę lub morderstwo, jeżeli taka kara zostanie orzeczona”)[8]. W zakresie ustrojowym ustawa określa Antiguę i Barbudę jako państwo demokratyczne (mówi o tym preambuła[4]) o systemie parlamentarno-gabinetowym[9]. Ze względu na przynależność kraju do Wspólnoty Narodów, w części poświęconej ustrojowi jako pierwsza zostaje uregulowana instytucja Gubernatora Generalnego, następnie zaś opisane są zasady funkcjonowania parlamentu (określenie parlament jest typowe dla ustroju brytyjskiego i zwykle nie pojawia się w konstytucjach państw regionu, zamiast tego mówi się o władzy ustawodawczej). W pierwszej kolejności zostają uregulowane działania Senatu co podkreśla wyższą rangę tej izby, a umieszczenie przepisów dotyczących ombudsmana przed przepisami dotyczącymi rządu nawiązuje do „klasycznego modelu tej instytucji (wyodrębnienie organizacyjne, powiązanie z parlamentem, niezależność od rządu)”[4].

Przypisy

  1. a b c Government of Antigua and Barbuda: THE CONSTITUTION OF ANTIGUA AND BARBUDA, 1981. ab.gov.ag. [dostęp 2015-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-17)]. (ang.).
  2. a b Wróblewska i Czajowski 2014 ↓, s. 479.
  3. a b Wróblewska i Czajowski 2014 ↓, s. 480.
  4. a b c d e Wróblewska i Czajowski 2014 ↓, s. 472.
  5. Wróblewska i Czajowski 2014 ↓, s. 476.
  6. Antigua and Barbuda, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2015-10-28] (ang.).
  7. a b c Wróblewska i Czajowski 2014 ↓, s. 471.
  8. Wróblewska i Czajowski 2014 ↓, s. 473.
  9. Wróblewska i Czajowski 2014 ↓, s. 474.

Bibliografia

  • Iwona Wróblewska, Jacek Czajowski. Konstytucja Antigui i Barbudy z 1981 roku: ustrój polityczny - wybrane zagadnienia. „Gdańskie Studia Prawnicze”. T. 31, s. 471-480, 2014. Andrzej Szmyt. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego. ISSN 1734-5669. (pol.).  (abstrakt w języku angielskim na stronie WPiA UG)

Media użyte na tej stronie

Coat of arms of Antigua and Barbuda.svg
Coat of arms from Antigua and Barbuda, retraced to SVG