Kopalnia Jacob

kopalnia Jacob
Państwo

 Królestwo Prus

Data założenia

17 lutego 1840

Data likwidacji

1901

Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, po prawej znajduje się punkt z opisem „kopalnia ''Jacob''”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „kopalnia ''Jacob''”
Ziemia50°12′56,7″N 19°03′29,6″E/50,215750 19,058222

Kopalnia Jacob – zlikwidowana kopalnia węgla kamiennego, która znajdowała się na terenie dzisiejszych Katowic, na obszarze jednostki pomocniczej Giszowiec, przy obecnej ulicy Pszczyńskiej[1].

Kopalnia Jacob została nadana 17 lutego 1840 roku. Pierwszy szyb kopalni, będący szybem sztolniowym, wybudowano w miejscu obecnej dzwonnicy kościoła św. Stanisława Kostki. Wydobycie węgla kamiennego rozpoczęto w niej w 1851 roku. Kopalnia należała wówczas w połowie do Marii Winckler[2], wdowie po zmarłym w tym samym 1851 roku Franzu Wincklerze, a w drugiej połowie do Daniela Henryka Dalibora z Wełnowca i Wojciecha Dudzika[3].

W 1859 r., w miejscu przyszłej willi dyrektora kopalni Giesche, wybudowano szyb Maszynowy, przy którym mieściła się maszyna parowa. W późniejszym czasie prowadzono w kopalni roboty górnicze, mające doprowadzić do udostępnienia nowych pokładów. Przed 1883 rokiem, w miejscu obecnej stacji kontroli pojazdów przy ulicy Pszczyńskiej, powstał szyb Grundmann[3].

Pokład węgla Jacob miał miąższość 1,4 m. W 1858 roku wydobycie w zakładzie, zatrudniającym wówczas 97 górników, wyniosło 29,1 tys. ton węgla kamiennego. W 1873 roku wydobyto z niego 27,9 tys. ton węgla, zaś w 1894, najlepszym w całej historii kopalni - 78,1 tys. ton[2].

12 grudnia 1896 roku wszystkie kuksy posiadali już Wincklerowie, wykupując je od Dalibora i Duzika. W 1899 roku kopalnię "Jacob" wraz z polem górniczym Reserve sprzedano spółce Georg von Giesches Erben, a rok później całość połączono z kopalnią Giesche (obecnie Wieczorek). Wydobycie w kopalni Jacob prowadzono do 1901 roku[3]. Obecnie na terenie dawnej kopalni Jacob (szyb Grundmann) znajduje się stacja kontroli pojazdów, położona przy ulicy Pszczyńskiej, przy jezdni w kierunku południowo-zachodnim. Pozostałością po kopalni jest Hałda Jakuba, przy której w okresie I wojny światowej, powstań i w późniejszych okresach prowadzono plany konspiracyjne, w tym rozbrojenia oddziału Grenzschutzu w czasie powstań lub przed wybuchami strajków w latach międzywojennych[4].

Przypisy

  1. Paweł Grzywocz: Plany i mapy Giszowca (pol.). www.giszowiec.info. [dostęp 2020-11-11].
  2. a b Jerzy Jaros: Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich, wyd. II poprawione i zaktualizowane, Śląski Instytut Naukowy, Katowice 1984, ISBN 83-00-00648-6, s.55
  3. a b c Adam Frużyński, Grzegorz Grzegorek, Piotr Rygus, Kopalnie i huty Katowic, Katowice: Wydawnictwo „Prasa i Książka” Grzegorz Grzegorek, 2017, s. 135, ISBN 978-83-63780-23-4 (pol.).
  4. Paweł Grzywocz: Dawne kopalnie (pol.). www.giszowiec.info. [dostęp 2020-11-14].

Media użyte na tej stronie

Katowice location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Katowice. Punkty graniczne mapy:
  • N: 50.30 N
  • S: 50.125 N
  • W: 18.885 E
  • E: 19.125 E
Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Industriegebiet.png
Autor: Sal73x, Licencja: CC BY-SA 3.0
Sign for industry
Mining symbol.svg
Abbildung eines Bermanngezähes bestehend aus Schlägel und Eisen