Kopalnia galmanu Kozioł w Sławkowie

Teren byłej kopalni „Kozioł"

Położenie na mapie Sławkowa

Kopalnia galmanu Kozioł w Sławkowie – nieistniejąca prywatna kopalnia galmanu w Sławkowie w województwie śląskim. Działała z przerwami od 1822 do 1881.

Historia

Powstała jako kopalnia prywatna w dozorstwie olkusko-siewierskim. Założona w latach 1821–1822 przez mieszkańców Sławkowa pod przewodnictwem burmistrza Jakuba Kubiczka. Zlokalizowana na zachodnim przedmieściu Sławkowa o nazwie „Kozioł”. nieco na wschód od kopalni „Leonidas”. Początkowo wybito 5 szybów oraz wykopano 10 dołów i kilka podziemnych ulic. Kopalnia zatrudniała na początku swej działalności 47 pracowników. Do 1840 roku dawała rocznie średnio 5.000–6.000 kibli galmanu, w szczytowym pod względem wydobycia roku 1828 – 9.000 kibli. W latach 1823–1840 w kopalni wydobyto ogółem 50.000 kibli galmanu^[1]. W 1840 roku kopalnia została zamknięta, jednak w połowie lat 40. wydobycie zostało wznowione metodą odkrywkową przez hr. Jana Ciechanowskiego. Zaniechano go w 1860. Kopalnia uruchomiona została ponownie w 1874 jako kopalnia głębinowa przez dziedzica wsi Okradzionów Bogusława Przybylskiego. Początkowo dawała 1000 ton galmanu rocznie, jednak złoże szybko się wyczerpywało. W 1880 wydobyto już tylko 10 ton galmanu, a w roku następnym kopalnię zamknięto. W latach 1880–1885 właściciel próbował bez powodzenia odnaleźć nowe pokłady. Ostatnie poszukiwania w kopalni „Kozioł” prowadzone były w latach 1909–1910. Na obszarze 6 ha wykopanych wówczas zostało 28 szybów o głębokości od 4 do 34 metrów (łącznie 300 metrów). Kopalnia odwadniana była pompą o napędzie parowym, ulokowaną nad 17-metrowym szybem. Wydrążonych też zostało kilka chodników w różnych kierunkach i na różnych poziomach, jednak do właściwej eksploatacji już nie przystąpiono. Ostatnie widoczne ślady istnienia kopalni „Kozioł” zniszczone zostały w latach siedemdziesiątych XX wieku, w czasie poszerzania drogi krajowej nr 94. O istnieniu kopalni świadczy obecnie jedynie odkształcony antropogenicznie teren, który zgodnie miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego miasta Sławkowa objęty został strefą ochronną.

Ślady po szybach „Kozioł” przy końcu ul. Wrocławskiej (2014)

Zobacz też

• Kopalnia galmanu Leonidas w Sławkowie

Linki zewnętrzne

Strefy ochronne dawnych kopalń „Kozioł” i „Leonidas” na planie zagospodarowania przestrzennego Sławkowa [1]

Przypisy

Bibliografia

• H. Łabęcki: Górnictwo w Polsce. Opis kopalnictwa i hutnictwa polskiego pod względem technicznym, historyczno-statystycznym i prawnym, t. I, Warszawa 1841, s. 515.
• Katalog zabytków budownictwa przemysłowego w Polsce, t. 3, z. 4, cz. 1, Wrocław 1971, s. 24, 45, 58-59.
• Z. Matuszczyk: W czasach niewoli narodowej, w: F. Kiryk (red.), Dzieje Sławkowa, Kraków 2001, s. 277, 278, 288.