Korporacja

Korporacja – rodzaj organizacji społecznej, zazwyczaj posiadającej osobowość prawną, której istotnym elementem (substratem) są jej członkowie (korporanci).

Członkostwo osób jest tym, co stanowi samą istotę korporacji. Bez członków korporacja nie istnieje. Przy tym członkostwo musi być względnie trwałe i uregulowane wewnętrznym prawem danej korporacji (w tym znaczeniu korporacją nie jest np. zgromadzenie publiczne).

Etymologicznie wyraz korporacja pochodzi od łacińskiego corporatio oznaczającego związek; połączenie części.

Początkowo mianem korporacji określano gildie i cechy rzemieślnicze, przymusowo organizujące ludzi pewnego fachu i poddające ich pracę ścisłym i surowym przepisom[1].

Korporacja zazwyczaj zarządza sprawami swoich członków, w takim zakresie w jakim działają oni jako jej członkowie. Konkretne uprawnienia członków poszczególnych korporacji, a także ich struktury organizacyjne i zakres działania zależą od określonych rozwiązań prawnych.

Korporacjami prawa cywilnego są np. stowarzyszenia, spółdzielnie, związki zawodowe, a korporacjami prawa publicznego – np. gminy (o takiej korporacji mówimy, że jest przymusowa, ponieważ nie ma w niej swobody woli członków co do rozpoczęcia lub zakończenia przynależności; do danej gminy przynależy się z mocy prawa przez sam fakt zamieszkiwania na jej terenie). Potocznie mianem korporacji określa się także samorządy zawodowe.

Organizacja typu korporacyjnego przeciwstawia się organizacjom typu zakładowego (zakładom), których istotnym elementem (substratem) jest składnik nieosobowy (np. kapitał).

W Stanach Zjednoczonych terminem tym określa się spółki akcyjne[2] (według PWN: „spółka kapitałowa oparta na kapitale złożonym z udziałów”[3]), które stanowią większość dużych i średnich firm na tamtym rynku, co sprawiło iż słowo to jest często błędnie używane jako określenie dużej spółki, bądź międzynarodowej działalności gospodarczej jednego właściciela. W slangu potoczny skrót korpo jest określeniem firmy o biurowej charakterystyce i długich, wycieńczających godzinach pracy.


Przypisy

  1. Joachim Bartoszewicz: Podręczny słownik polityczny. Do użytku posłów, urzędników państwowych, członków ciał samorządowych i wyborców, s. 401.
  2. Korporacja. W: red. Bogdan Miedziński, Stefan Biczyński: Słownik ekonomiki i organizacji przedsiębiorstwa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, 1991, s. 66. ISBN 83-208-0845-6.
  3. Słownik Języka Polskiego PWN

Media użyte na tej stronie

REF new (questionmark).svg
Autor: Sławobóg, Licencja: LGPL
Icon for missing references