Kosów (powiat piotrkowski)

Artykuł

51°29′27″N 19°41′9.8″E

- błąd

4 m

WD

51°29'N, 19°41'E, 51°29'27.02"N, 19°40'56.78"E

- błąd

2307 m

Odległość

903 m

Kosów
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 łódzkie

Powiat

piotrkowski

Gmina

Moszczenica

Liczba ludności (2011)

670

Strefa numeracyjna

44

Kod pocztowy

97-310[1]

Tablice rejestracyjne

EPI

SIMC

0546584

Położenie na mapie gminy Moszczenica
Mapa konturowa gminy Moszczenica, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kosów”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Kosów”
Położenie na mapie powiatu piotrkowskiego
Mapa konturowa powiatu piotrkowskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Kosów”
Ziemia51°29′27,0″N 19°41′09,8″E/51,490833 19,686056

Kosówwieś w Polsce w województwie łódzkim, w powiecie piotrkowskim, w gminie Moszczenica.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

Położenie

Kosów położony jest na Równinie Piotrkowskiej, która stanowi południową część Niziny Mazowieckiej. Miejscowość znajduje się przy linii kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, w odległości około 10 km na północ od Piotrkowa Trybunalskiego.

Części wsi

Integralne części wsi Kosów[2][3]
SIMCNazwaRodzaj
0546609Batorówkaczęść wsi
0546590Koreaczęść wsi

Historia

Pierwsza informacja na temat Kosowa pochodzi z 1386 r. [4]. Następna wzmianka została odnotowana w księgach sądowych w 1398 r. (Stan. de Kosow subagazo)[5]. Historia tej niewielkiej miejscowości splotła się z historią Polski i historią powszechną w związku z polityką króla Jana Olbrachta. W następstwie klęski wyprawy na Mołdawię wzrosła liczba konfiskat majątków ziemskich za niestawiennictwo na wyprawę, zbiegostwo lub nienależyte wypełnienie obowiązków [6]. Jednym z takich skonfiskowanych majątków były najprawdopodobniej posiadłości w Kosowie, Moszczenicy i Woli Moszczenickiej. Zostały one przekazane rodzinie Kossowskich. W 1499 r. król Jan Olbracht wystawił w Krakowie dokument lokacyjny Kosowa, Moszczenicy i Woli Moszczenickiej na prawie niemieckim. Dobra Kossowskich w ziemi sieradzkiej, w tym Kosów, przeszły następnie w ręce innych właścicieli. Kosów pozostawał wsią szlachecką należącą m.in. do Lubiatowskich i Małachowskich[7]. Pozostałością po rodzinie Kossowskich jest nazwa miejscowości. Jeszcze na początku XX wieku nazwę „Kosów” pisano przez podwójne „s”.

Miejscowość została niemal doszczętnie zniszczona w czasie II wojny światowej. Na początku września 1939 roku toczyły się tu zacięte walki o linię kolejową. W dniu 5 września kapral Stefan Karaszewski przy użyciu min przeciwczołgowych i granatów zniszczył 9 niemieckich pojazdów pancernych. W odwecie Luftwaffe dokonało nalotu i zrównało Kosów z ziemią (ocalało zaledwie kilka domów). Dlatego dzisiaj prawie cała zabudowa miejscowości pochodzi z czasów powojennych. W okresie okupacji w Kosowie aktywność przejawiał piotrkowski Arbeitsamt, wielu mieszkańców zostało zmuszonych do wyjazdu na roboty przymusowe do III Rzeszy. W tym samym czasie w okolicach Kosowa działały oddziały Gwardii Ludowej, dowodzone przez legendarnego Małego Franka.

Demografia

RokLiczba mieszkańców
1827191
1883221
2003691
2005693
2009648
2011670

Etymologia lokalnych nazw

  • Kosów – nazwa miejscowości pochodzi od nazwiska rodu Kossowskich; pierwotnie był to Kossów.
  • Koreja – dzielnica Kosowa; nazwa pochodzi od sąsiedzkich porachunków mających miejsce w tej części Kosowa w latach 50. XX wieku. Ze względu na skojarzenia z toczącą się wówczas wojną domową na Półwyspie Koreańskim mieszkańcy zaczęli złośliwie używać nazwy „Koreja”. Nazwa się przyjęła i jest stosowana do dzisiaj.
  • Batorówka – dzielnica Kosowa położona niedaleko Jarost; etymologia nazwy niestety nie została wyjaśniona. Mówi się jednak, że nazwę tę wzięto od nazwy szabli batorówka. Obecnie istnieje jako ul. Batorówka.

Pomniki

Kamień upamiętniający śmierć Stefana Karaszewskiego - bohatera wojny obronnej 1939 r.

Przypisy

  1. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 510 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  2. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  3. GUS. Rejestr TERYT
  4. [ S. Zajączkowski, S. M. Zajączkowski, Materiały do słownika geograficzno-historycznego dawnych ziem łęczyckiej i sieradzkiej do 1400 r., Część I, Łódź 1966, s. 141, K. Rymut (red.) Nazwy miejscowe Polski, Tom V, Kraków 2003]
  5. [S. Kozierowski, Badania nazw topograficznych na obszarze dawnej wschodniej wielkopolski, Poznań 1926, s. 195]
  6. [F. Papée, Jan Olbracht, Kraków 2006, s. 145]
  7. [A. Gajda, Z dziejów Moszczenicy, Moszczenica 2004, s. 7 – 8]

Linki zewnętrzne

Kosów w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom IV z 1883 r.

OSP KosówOchotnicza Straż Pożarna w Kosowie

Media użyte na tej stronie