Kosaciec niski

Kosaciec niski
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządliliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rządszparagowce
Rodzinakosaćcowate
Rodzajkosaciec
Gatunekkosaciec niski
Nazwa systematyczna
Iris pumila L.
Sp. pl. 1:38. 1753

Kosaciec niski (Iris pumila L.) – gatunek rośliny z rodzaju kosaćcowatych (Iridaceae). Pochodzi z Azji (występuje na Kaukazie) i środkowej, wschodniej i południowo-wschodniej Europy, rozprzestrzenił się w Ameryce Północnej[3]. W Polsce nie występuje dziko, jest uprawiany (rzadko) jako roślina ozdobna[4]. Pochodzi od niego kilka mieszańców, uprawianych jako rośliny ozdobne, np. Iris ×barbata, Iris ×hybrida hort.[4].

Morfologia i biologia

Pokrój
Cała roślina ma wysokość (wraz z kwiatem) 10-15 cm. Pod ziemią grube i mięsiste kłącze. Jest byliną, kwitnie od kwietnia do maja. Liczba chromosomów 2n = 32[4].
Łodyga
Pojedyncza, wzniesiona, gruba, naga, bardzo krótka.
Liście
Szablaste, o długości 5-15 cm i szerokości 1-3 cm.
Kwiaty
O barwie fioletowej, niebieskiej lub białej i długości do 15 cm. U kultywarów występują też kwiaty w kolorze żółtym, purpurowym[5]. Zazwyczaj występuje tylko jeden duży kwiat na szczycie łodygi. Zewnętrzne listki okwiatu są odgięte, wewnętrzne wzniesione. Znamiona słupka, szerokie, liściowate.

Zastosowanie i uprawa

Nadaje się na rabaty kwiatowe, do ogródków skalnych i na kwiat cięty. Wymaga słonecznego stanowiska, nie ma natomiast specjalnych wymagań co do gleby, nie należy go sadzić na glebach świeżo nawożonych obornikiem[6]. Rozmnaża się łatwo poprzez podział kłączy wczesną wiosna lub w drugiej połowie lata[6].

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-09] (ang.).
  3. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-25].
  4. a b c Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  5. Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  6. a b Bolesław Chlebowski, Kazimierz Mynett: Kwiaciarstwo. Warszawa: PWRiL, 1983. ISBN 83-09-00544-X.
Kwiat

Media użyte na tej stronie

Iris pumila a1.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Iris pumila
Iris pumila Sturm60.jpg

Iris pumila L.

Original Caption
Niedrige Schwertlilie, Iris pumila