Kotoń

Groń, grzbiet Ostrysza i widok na Beskid Wyspowy

Krzyż partyzancki na grzbiecie Kotonia

Kapliczka na stokach Jaworzyńskiego Wierchu

Dawne pola orne pod wierzchołkiem Jaworzyńskiego Wierchu

Kotoń – masyw górski w Beskidzie Makowskim^[1], wchodzący w skład Pasma Koskowej Góry. Najwyższym szczytem jest Solnisko (857 m)^[2], zwane również Kotoniem. W niektórych opracowaniach masyw Kotonia nazywany jest Kotuniem^[3].

Topografia pasma Kotoń

Masyw Kotonia (Kotunia) tworzy pasmo o długości 18 km, szerokości około 10 km^[3]. Ciągnie się od przełęczy Dział (601 m) na zachodzie, po dolinę Raby na wschodzie. Północne, krótkie i strome stoki opadają do doliny Trzebuńki, południowe, dłuższe i bardziej łagodne, do doliny Krzczonówki. W stokach tych, zwłaszcza południowych występują boczne grzbiety, oddzielone dolinami potoków. Najdłuższy z bocznych grzbietów opada w południowo-wschodnim kierunku poprzez Ostrysz (701 m) i Góreckowo (519 m) do Pcimia. Grzbiet główny jest wyrównany. a jego najwyższa część ma wysokość około 750 m n.p.m. Jest w nim kilka mało wybitnych wierzchołków. Od zachodu na wschód są to^[4][2]:

• Balinka, 708 m
• Jaworzyński Wierch (Gorylka), 782 m
• Groń (Kotoń Zachodni), 766 m
• Solnisko (Kotoń), 857 m
• Gronik (Pękalówka), 839 m

Opis pasma

Całe pasmo znajduje się w zlewni Raby. Grzbiety zbudowane są z dość odpornych na wietrzenie piaskowców magurskich. Miejscami jednak, np. po południowej stronie Jaworzyńskiego Wierchu, występują miękkie łupki. W miejscach tych powstały przełęcze. Najwyższy wierzchołek – Solnisko (zwane też Kotoniem) jest trzecim pod względem wysokości w Paśmie Koskowej Góry – 857 m. Pasmo Kotonia jest zalesione, ale od południowej i wschodniej strony wysoko, w niektórych miejscach niemal pod same wierzchołki, podchodzą pola i zabudowania miejscowości Tokarnia, Zawadka, Krzczonów i Pcim. Tuż pod wierzchołkiem Gronika znajduje się duża polana Pękalówka^[4]. Dawniej polan było znacznie więcej, jednak z powodu nieopłacalności zaprzestano ich użytkowania i stopniowo zarastają lasem, zaś wiele dawniej ornych pól zamienia się na łąki i pastwiska^[3].

Na północno-wschodnich stokach Kotonia, na Słowiakowej Górze, znajduje się duży głaz zwany Diabelskim Kamieniem^[2].

Szlaki turystyczne

Głównym grzbietem biegnie szlak żółty. Odchodzą od niego dwa szlaki łącznikowe^[2]:

Pcim – Kotoń – Koskowa Góra – Maków Podhalański

Zębalowa – Tokarnia – Zawadka – Dłużyca

Groń – dolina Trzebuńki – Pasmo Babicy

Przypisy

Pękalówka pod szczytem Gronik i panorama widokowa na południową stronę