Kowal (gromada)

Kowal
gromada
1954–1973
Państwo PRL
Województwobydgoskie
Powiatwłocławski
Data powstania5 października 1954
Data likwidacji1 stycznia 1973
SiedzibaKowal
Szczegółowy podział administracyjny (1954)
Liczba sołectw5
Liczba reprezentantów
Liczba członków GRN (1954)23
brak współrzędnych
Portal Polska

Kowal – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972.

Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954[1] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973[2], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972[3][4].

Gromadę Kowal z siedzibą GRN w mieście Kowalu (nie wchodzącym w jej skład) utworzono – jako jedną z 8759 gromad na obszarze Polski[3] – w powiecie włocławskim w woj. bydgoskim, na mocy uchwały nr 24/17 WRN w Bydgoszczy z dnia 5 października 1954. W skład jednostki weszły obszary dotychczasowych gromad[5] Dębniaki, Grodztwo Kowal, Kukawy i Rakutowo ze zniesionej gminy Kowal oraz obszar dotychczasowej gromady Kukawy ze zniesionej gminy Dobiegniewo w tymże powiecie[6]. Dla gromady ustalono 23 członków gromadzkiej rady narodowej[7].

31 grudnia 1959 do gromady Kowal włączono wsie Grabkowo, Bogusławice, Dąbrówka Połajewska, Ossóweczek i Grabkowo Poduchowne oraz miejscowości Bogusławice Folwark, Czerniewiczki Parcele, Czerniewiczki Folwark, Ossówek Folwark, Grabkowo Folwark, Dziardonica Parcele, Dąbrówka AB i Dąbrówka C ze zniesionej gromady Grabkowo w tymże powiecie[8]; z gromady Kowal wyłączono natomiast grunty stanowiące własność skarbu Państwa o nazwie Grodztwo Kowal-Folwark (17,44 ha) oraz część gruntów o nazwie Probostwo (3,92 ha), włączając je do miasta Kowala w tymże powiecie[9].

1 stycznia 1961 z gromady Kowal wyłączono (a) oddziały leśne nr nr 147, 168, 189, 210, 231, 252, 253 i część oddziałów leśnych nr nr 148, 169, 190, 211, 232, 233, 234 o ogólnej powierzchni 241 ha, włączając je do gromady Nakonowo, (b) grunty wsi Plantoszczyzna położone między oddziałami leśnymi nr nr 91 i 102, część oddziałów leśnych nr nr 80, 91, 92, 103, 117, 131 i oddziały leśne nr nr 102, 116, 130 o ogólnej powierzchni 135 ha, włączając je do gromady Modzerowo oraz (c) część oddziałów leśnych nr nr 138, 159, 180, 201 (wchodzących w skład nadleśnictwa Czarne) o powierzchni 36 ha, włączając je do gromady Smólnik – w tymże powiecie[10].

31 grudnia 1961 do gromady Kowal włączono wieś Dobrzelewice, Strzały, Więsławice i kolonia Więsławice oraz miejscowości Dobrzelewiczki i Zakrzewiec ze zniesionej gromady Więsławice w tymże powiecie[11].

1 stycznia 1969 z gromady Kowal wyłączono grunty o powierzchni ogólnej 35,60 ha, włączając je do miasta Kowala w tymże powiecie; do gromady Kowal z Kowala włączono natomiast grunty rolne o powierzchni ogólnej 680,50 ha[12] oraz sołectwa Przydatki Gołaszewskie, Warząchewka Królewska i Warząchewka Polska ze zniesionej gromady Nakonowo – w tymże powiecie[13].

1 stycznia 1970 z gromady Kowal (retroaktywnie) wyłączono wieś Warząchewka Nowa o ogólnej powierzchni 139,11 ha, włączając ją do gromady Kruszynek w tymże powiecie[14].

1 stycznia 1972 do gromady Kowal włączono sołectwa Nakonowo, Kępa Szlachecka i Gołaszewo ze zniesionej gromady Czerniewice oraz sołectwo Unisławice ze zniesionej gromady Kłóbka w tymże powiecie[15].

Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej[16]. 1 stycznia 1973 w powiecie włocławskim reaktywowano gminę Kowal[17].

Przypisy

  1. ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  2. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  3. ↑ a b Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956.
  4. ↑ Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.
  5. ↑ Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.
  6. ↑ Uchwała Nr 24/17 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu włocławskiego; w ramach Zarządzenia Nr 9 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z 18 listopada 1954 w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z 5 października 1954 dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 1 grudnia 1954 r., Nr. 12, Poz. 63)
  7. ↑ Ogłoszenie uchwały Prezydium Powiatowej Rady Narodowej we Włocławku z 1. X. 1954, ustalającej liczbę członków gromadzkich rad narodowych powiatu włocławskiego (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 9 października 1954 r., Nr. 10, Poz. 51)
  8. ↑ Uchwała Nr 24/59 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 2 września 1959 r. w sprawie utworzenia i zniesienia niektórych gromad w województwie bydgoskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 21 grudnia 1959 r., Nr. 8, Poz. 93)
  9. ↑ Dz.U. z 1959 r. nr 66, poz. 398
  10. ↑ Uchwała Nr 14/60 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 22 listopada 1960 r. w sprawie zmiany granic niektórych w wojew. bydgoskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 30 grudnia 1960 r., Nr. 14, Poz. 101)
  11. ↑ Uchwała Nr 16/61 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy w sprawie utworzenia i zniesienia niektórych gromad w województwie bydgoskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 15 grudnia 1961 r., Nr. 13, Poz. 103)
  12. ↑ Dz.U. z 1968 r. nr 45, poz. 330
  13. ↑ Uchwała Nr XVI/87/88 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 28 czerwca 1968 r. w sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w wojew. bydgoskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 20 lipca 1968 r., Nr. 12, Poz. 95)
  14. ↑ Uchwała Nr IV/17/70 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 9 stycznia 1970 r. w sprawie zmiany granic niektórych gromad w województwie bydgoskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 15 marca 1970 r., Nr. 5, Poz. 34)
  15. ↑ Uchwała Nr XII/61/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 29 września 1971 r. w sprawie łączenia, zniesienia oraz utworzenia niektórych nowych gromad w województwie bydgoskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 11 listopada 1971 r., Nr. 19, Poz. 188)
  16. ↑ Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.
  17. ↑ Uchwała Nr XVIII/88/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie bydgoskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 9 grudnia 1972 r., Nr. 17, Poz. 200)
Powiat włocławski (1867–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta
Gminy wiejskie
(1867-1954 i 1973-75)
Gromady
(1954-72)

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).