Kröller-Müller Museum

Kröller-Müller Museum
Ilustracja
Wejście do muzeum
Państwo

 Holandia

Miejscowość

Otterlo

Adres

P.O. Box 1
6730 AA Otterlo, Netherlands

Data założenia

1938

Dyrektor

Evert van Straaten

Położenie na mapie Geldrii
Mapa konturowa Geldrii, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kröller-Müller Museum”
Położenie na mapie Holandii
Mapa konturowa Holandii, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Kröller-Müller Museum”
Ziemia52°05′45″N 5°49′01″E/52,095833 5,816944
Strona internetowa

Kröller-Müller Museumgaleria sztuki oraz park rzeźby mieszczące się na terenie holenderskiego parku narodowego De Hoge Veluwe w Otterlo, mające głównie zbiory sztuki z XIX i XX w. Muzeum jest znane z dużej kolekcji obrazów Vincenta van Gogha oraz zbiorów rzeźby nowoczesnej na wolnym powietrzu.

Mając w swoich zbiorach 87 obrazów van Gogha[1] jest Kröller-Müller Museum drugim pod względem ilości jego obrazów muzeum na świecie po Muzeum Vincenta van Gogha w Amsterdamie.

Historia

Kröller-Müller Museum otrzymało swą nazwę od jego założycielki, Helene Kröller-Müller (1869-1939), która przy pomocy swego doradcy, H.P. Bremmera, zgromadziła ok. 11500 dzieł sztuki. Ich zakup finansował jej mąż Anton Kröller, dyrektor spółki Wm. H. Müller & Co.

Muzeum zostało otwarte w 1938, a Helene Kröller-Müller została jego pierwszym dyrektorem.

Po jej śmierci muzeum rozbudowano, dobudowując w 1953 skrzydło kongresowe i galerię rzeźb oraz nowe skrzydło w latach 1970–1977. Dzięki temu muzeum stało się jednym z największych w Europie[2].

Zbiory

Helene Kröller-Müller zaczęła gromadzić swoją kolekcję ok. 1905. Pomysł jej założenia pojawił się, gdy zaczęła wraz z córką uczęszczać na kurs wyceny dzieł sztuki prowadzony przez H.P. Bremmera. W 1907 dokonała pierwszego zakupu; był to obraz Train in Landscape Paula Gabriela. W tym czasie Bremmer zaczął odwiedzać ją w domu i służyć radą. Odwiedzał następnie na jej zlecenie domy aukcyjne i kolekcje dzieł sztuki, szukając obrazów do jej zbiorów.

Kolekcja Helene Kröller-Müller szybko się powiększała; już po kilku latach stała się ona największą na świecie prywatną posiadaczką dzieł Vincenta van Gogha (nie licząc jego rodziny). W ciągu życia zgromadziła ok. 11500 dziel sztuki. Innym jej doradcą został architekt Henry van de Velde. To za jego radą kupiła w 1922 obraz Le Chahut Georges’a Seurata; był to jej największy zakup.

Recesja ekonomiczna z przełomu lat 20. i 30. XX w. ciężko dotknęła firmę Wm. H. Müller & Co. Żeby nie dopuścić do zaprzepaszczenia kolekcji, Helene Kröller-Müller ofiarowała w 1935 swe zbiory państwu holenderskiemu, pod warunkiem wybudowania gmachu muzeum w celu umieszczenia w nim kolekcji[3].

Budynek muzeum

Pierwszym architektem, wynajętym przez małżeństwo Kröller-Müller do zaprojektowania budynku mieszczącego zbiory sztuki był Peter Behrens. W 1911 zaprojektował on w Wassenaar dom Ellenwoude, pomyślany jako budynek mieszkalny z dużą galerią. Była to kubistyczna bryła o jasnych, klasycznych formach. Ponieważ przedłożone szkice nie przekonały Helene Kröller-Müller, na placu budowy powstał tylko model budynku naturalnej wielkości, wykonany z drewna i płótna, a nieporozumienia doprowadziły do zmiany architekta.

Nowymi architektami zostali: współpracownik Behrensa Ludwig Mies van der Rohe oraz, na życzenie doradcy H.P. Bremmera, także Hendrik Petrus Berlage. Obaj przedłożyli plany w 1912, jednak i one nie doczekały się realizacji.

Dom myśliwski Jachthuis Sint-Hubertus

Po zakupieniu przez małżeństwo Kröller-Müller obszaru De Hoge Veluwe w prowincji Gelderland z przeznaczeniem na teren łowiecko-jeździecki, postanowili oni zbudować tam dwa budynki: dom myśliwski Jachthuis Sint-Hubertus i w pewnej odległości od niego oddzielne muzeum. Oba zaprojektował Berlage. Dom myśliwski Jachthuis Sint-Hubertus powstał w latach 1914–1920. Po 1916 Berlage pracował nad projektem budynku muzeum przy tzw. Francuskiej Górce. Wkrótce potem doszło do rozdźwięku pomiędzy architektem a Helene Kröller-Müller, która w 1919 wynajęła do zaprojektowania budynku architekta Henry van de Velde. Miał on już na swym koncie zrealizowany w Hadze budynek dla kolekcjonera i mecenasa sztuki Karla Ernsta Osthausa oraz nadzorował budowy wielu muzeów. Projekt van de Velde spotkał się z przychylnością Kröller-Müllerów. Budowa, której kosztorys opiewał na 6 milionów guldenów, ruszyła w 1921. Na przeszkodzie w ukończeniu obu budowli stanął kryzys ekonomiczny przełomu lat 20. i 30. XX w. Jachthuis Sint-Hubertus i cały teren Hoge Veluwe zostały w 1935 przekazane na rzecz fundacji, a zbiory sztuki – państwu holenderskiemu. Darowizna była obwarowana warunkiem, iż na terenie Hoge Veluwe pod kierunkiem van de Velde ma powstać w przeciągu pięciu lat budynek, który pomieści zbiory sztuki. W latach 1937–1938 zbudowano tzw. muzeum przejściowe, jako rządowy ośrodek prac interwencyjnych. Budynek ten stanowi do dziś jądro muzeum. Jego rozbudowa według planów holenderskiego architekta Wima Quista nastąpiła w latach 1972–1977. W nowym budynku znalazły miejsce wystawy czasowe oraz kawiarnia muzealna.

Obrazy

Zasadnicza część kolekcji muzealnej obejmującej obrazy i rysunki została zgromadzona przez Helenę Kröller-Müller przy pomocy H.P. Bremmera w latach 1908–1922. Pośród zbiorów eksponowane miejsce zajmują dzieła Vincenta van Gogha. Wraz z zakupem pierwszego kubistycznego obrazu Juana Grisa w 1913 kolekcja rozwinęła się w pierwszy znaczący zbiór sztuki nowoczesnej na świecie.

Dużą część zbiorów stanowią dzieła francuskich realistów: Jean-Baptiste Camille Corota, Gustave Courbeta, Henri Fantin-Latoura, Jean-François Milleta i Adolphe’a Josepha Monticellego.

Kolejnym istotnym działem jest sztuka okresu impresjonizmu reprezentowana przez dzieła Édouarda Maneta, Claude Moneta i Pierre-Auguste Renoira.

Malarstwo okresu postimpresjonizmu reprezentują dzieła Paula Gauguina i Paula Cézanne’a.

Obrazy van Gogha

Eksponowane miejsce pośród nich zajmuje twórczość van Gogha (obrazy i rysunki) reprezentująca wszystkie fazy jego rozwoju twórczego począwszy od okresu holenderskiego (Jedzący kartofle) na okresie francuskim (Arles, St. Rémy) skończywszy.

Puentylizm

Rozwijający się równolegle prąd zwany puentylizmem jest reprezentowany przez obrazy Georges’a Serata, Théo van Rysselberghe'a i Paula Signaca. Okres symbolizmu to dzieła Maurice Denisa, Odilona Redona czy Jamesa Rensora. Malarstwo holenderskie tego okresu reprezentują obrazy Johana Thorn-Prikkera i Jana Tooropa.

Obraz La Madrilène Pablo Picasso z 1901 oznacza przejście do sztuki XX wieku, którą reprezentują dzieła kubizmu (oprócz Picasso obrazy Juana Grisa i Fernanda Légera) i neoplastycyzmu (Piet Mondrian i Bart van der Leck).

Rzeźba

Po drugiej wojnie światowej zbiory muzealne powiększyły się o dzieła rzeźby współczesnej reprezentującej poszczególne kierunki jak: mała plastyka, ready-made czy instalacja. Wymienione trendy reprezentują: Forme uniche della continuità nello spazio Umberto Boccioniego, EOS IX Jeana Tinguely’ego, Marin à la guitare Jacques’a Lipchitza, pięć niewielkich rzeźb Hansa Arpa, Raumkomposition 4 Katarzyny Korbo, Structurist Relief Charlesa Biedermana, Torso:Clementius Ossipa Zadkine’a, liczne prace Barbary Hepworth. Pozostali przedstawiciele XX-wiecznej rzeźby to: Louise Nevelson, Carl Andre (Henge on Threshold (Meditation on the year 1960)), Jan Schoonhoven (Relief R 71-4), Jesús Rafael Soto (Relief: Klare Relationen), François Morellet (Spère-trame), Donald Judd (niezatytułowana rzeźba w mosiądzu), Christo (Empaquetagev), Mario Merz (Prähistorischer Wind aus vereisten Bergen), Richard Long (instalacja Stone Line) i Dan Flavin (świetlna instalacja Quietly to the Memory of Mia Visser).

Zbiory rzeźby dodatkowo zostały wzbogacone szkicami rzeźb, które artyści sporządzili przed ich wykonaniem lub też takie, które pozostały tylko szkicami. Wymienić tu można prace Alberto Giacomettiego, Claesa Oldenburga, Richarda Serry, Christo i Panamarenko.

Park rzeźby

Kröller-Müller Museum jest też znane z obszernego parku rzeźby o pow. ok. 300000 m², położonego na terenie parku krajobrazowego. Tego rodzaju kolekcja należy do największych w Europie i odzwierciedla koncepcję założycielki muzeum Helene Kröller-Müller – symbiozę między sztuką, architekturą i przyrodą. Kolekcja obejmuje dzieła m.in.: Auguste’a Rodina, Henry Moore’a, Jeana Dubuffeta, Marka di Suvero, Lucio Fontany, Claesa Oldenburga, Fritza Wortruby i Joepa van Lieshouta.

Wejście

Część wschodnia

Aldo van Eyck-paviljoen

Część centralna i południowo-zachodnia

Część północno-zachodnia

Rietveld-paviljoen

Zobacz też

Przypisy

  1. David Brooks w: The Vincent Van Gogh Gallery: World Map of Paintings. Netherlands. Otterlo, Kröller-Müller Museum. www.vggallery.com. [dostęp 2012-01-29]. (ang.).
  2. Kröller-Müller Museum: History. www.kmm.nl. [dostęp 2011-02-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-02-07)]. (ang.).
  3. Kröller-Müller Museum: De collectie. web.archive.org. [dostęp 2016-03-07]. (niderl.).

Bibliografia

  • Gabriele Kreusch: Kröller-Müller Museum. Haarlem: J. Enschede, 1977. ISBN 90-70024-05-5. (niem.).
  • Rudolf Willem Daan Oxenaar: Kröller-Müller: The first hundred years. Haarlem: J. Enschede, 1989. ISBN 90-70024-53-5. (ang.).

Linki zewnętrzne

  • Kröller-Müller Museum: strona oficjalna. www.kmm.nl/. [dostęp 2011-02-24]. (niderl. • ang. • jap.).

Media użyte na tej stronie

Netherlands location map.svg
Autor: Lencer, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of the Netherlands
KMM Wenkebach.JPG
sculpture Monsieur Jacques (1955) by Oswald Wenckebach entrance sculpturepark KMM/The Netherlands
KMM Dubuffet.JPG
sculpture Jardin d'Email by Jean Dubuffet in KMM Sculpturepark/The Netherlands
KMM Mendes Liefde.JPG
sculpture Liefde (1917) by Joseph Mendes da Costa in sculpturepark KMM/The Netherlands
KMM Giezen.jpg
Autor: Paul Downey from Berkhamsted, UK, Licencja: CC BY 2.0
Kijk uit attention (1986/2005) by Krijn Giezen in Kröller-Müller Museum/The Netherlands
Kroller-Muller EntranceSculpture1.jpg
Autor: Staka, Licencja: CC BY-SA 4.0
Sculpture K-piece (1972) by Mark di Suvero in Sculpturepark at Kroller-Muller Museum/The Netherlands.
KMM Merz Igloo.jpg
Autor: Paul Downey from Berkhamsted, UK, Licencja: CC BY 2.0
sculpture by Mario Merz in sculpturepark KMM in the Netherlands
KMM Vries.JPG
sculpture Le témoin (1991) by Herman de Vries in sculpturepark KMM/The Netherlands
KMM Maillol.JPG
Sculpture L'Air (1939) by Aristide Maillol in KMM sculpturepark/The Netherlands.
Rietveld Pavillion.JPG
Rietveld Pavillion in the sculpturepark of the Kröller-Müller Museum in Otterlo/The Netherlands
TomClassen16MeninWood.jpg
Tom Claassen Sculpture at Kröller-Müller Museum 18 Men in Wood
KMM Hepworth Oval form (Trezion).JPG
Sculpture Oval form (Trezion) (1962/3) by Barbara Hepworth in KMM Sculpturepark/The Netherlands
KMM Lavier.JPG
sculpture Privé sur mobi (1986) by Bertrand Lavier in KMM Sculpturepark/The Netherlands
KrollerMuller ParkSculpture1.jpg
Autor: Marta Pan , Licencja: CC BY-SA 4.0
White Swan-like Sculpture in a pond.
Landscape with wheat sheaves and rising moon.jpg
Landscape with wheat sheaves and rising moon; nl: Landschap met korenschelven en opkomende maan
KMM LeWitt 01.JPG
sculpture Six-sided tower (1993) by Sol LeWitt in sculpturepark KMM/The Netherlands
Aldo van Eyck Pavillion.JPG
Aldo van Eyck Pavillion in sculpturepark KMM/The Netherlands
KrollerMuller ParkSculpture4.jpg
Autor: Staka, Licencja: CC BY-SA 4.0
Needle Tower II (1969) by Kenneth Snelson in Sculpture Garden at Kröller-Müller Museum/The Netherlands
KMM Graham 01.JPG
sculpture Two adjacent pavillions (1978/2001) by Dan Graham in sculpturepark KMM/The Netherlands
Hubertusslot.jpg
Autor: China Crisis, Licencja: CC BY-SA 2.0
St. Hubertusslot (St. Hubertus Hunting Lodge) at National Park De Hoge Veluwe, The Netherlands. Designed by H.P. Berlage in 1914. Photo taken at a trip to De Hoge Veluwe
KMM Arp 01.JPG
sculpture Berger de nuages (1953) by Hans Jean Arp in sculpturepark KMM/Kröller-Müller Museum - The Netherlands
Entrance Kröller-Müller Museum.JPG
Entrance to the Kröller-Müller Museum and sculpturepark in Otterlo/The Netherlands. In the background the red K-piece by Mark di Suvero
KMM 06.jpg
Autor: Thomas Mues from Berlin, Germany, Licencja: CC BY-SA 2.0
Sculpture Kröller-Müller Museum in the Netherlands: Ritratto di Franca (1952) by Marcello Mascherini
KMM Avramidis.JPG
sculpture Grosse Figur (1958) by Joannis Avramidis at KMM in Otterlo/The Netherlands
KMM Serra One.JPG
sculpture One (1988) by Richard Serra in sculpturepark KMM/The Netherlands.
KMM Hepworth Curved form (Trevalgan).JPG
Sculpture Curved form (Trevalgan) (1956) by Barbara Hepworth in KMM Sculpturepark/The Netherlands
KrollerMuller ParkSculpture3.JPG
Autor: Staka, Licencja: CC BY-SA 4.0
Two vertical, three horizontal lines (1965-1966) by George Rickey inside the Sculpture Garden at Kröller-Müller Museum/The Netherlands
KMM Anthoons.JPG
sculpture Forme infinie (1949 resp. 1960) by Willy Anthoons at KMM in Otterlo/The Netherlands
Netherlands Gelderland location map.svg
Autor: Erik Frohne, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of province Gelderland in the Netherlands

Equirectangular projection, N/S stretching 163 %. Geographic limits of the map:

  • N: 52.522° N
  • S: 51.731° N
  • W: 4.989° E
  • E: 6.834° E