Krąg Papeza

Krąg Papeza – element układu limbicznego^[a] po raz pierwszy opisany przez Jamesa Papeza w 1937 roku^[4]^[b].

Krąg Papeza (model heurystyczny; zob. też Christfried Jakob – dorobek naukowy)

Układ limbiczny człowieka i okoliczne struktury

Krąg ten opisuje drogę konfiguracji zamkniętej niektórych z zespoleń limbicznych. Pamięć istnieje w nich dopóty, dopóki informacja krąży w tym kręgu.

Schemat drogi Kręgu Papeza

formacja hipokampa → sklepienie → ciało suteczkowate → droga suteczkowo-wzgórzowa → jądro przednie wzgórza → odnoga przednia torebki wewnętrznej → zakręt obręczy → zakręt hipokampa → droga przeszywająca → formacja hipokampa

Składowe kręgu Papeza

formacja hipokampa (łac. hippocampus)
sklepienie (łac. fornix)
ciało suteczkowate (łac. corpus mammilare)
pęczek suteczkowo-wzgórzowy (łac. fasciculus mammilothalamicus sive Vicq d'Azyr, zob. droga suteczkowo-wzgórzowa)
jądro przednie wzgórza (łac. nucleus anterior thalami)
odnoga przednia torebki wewnętrznej (łac. crus anterius capsulae internae)
zakręt obręczy (łac. gyrus cinguli)
zakręt hipokampa (łac. gyrus hippocampi)
droga przeszywająca (łac. tractus perforans)

Inne elementy drogi kręgu Papeza

Nowe badania w neuroanatomii przynoszą nowe wnioski dotyczące dróg Kręgu Papeza. Rozważa się również większe zamknięte konfiguracje włączające inne struktury anatomiczne mózgowia:

podwzgórze (łac. hypothalamus)
ciało migdałowate (łac. corpus amygdaloideum)
zakręt przyhipokampowy (łac. gyrus parahippocampalis)
przegroda przezroczysta (łac. septum pellucidum)

Historia

Christfried Jakob odkrył w 1907–1908 roku funkcję zakrętu obręczy, jaką jest zbieranie bodźców proprioceptywnych i interoceptywnych z (odpowiednio) mięśni i trzewi, a między 1911 a 1913 rokiem w monografiach poświęconych neuroanatomii porównawczej opisał udział ciał suteczkowatych, przednich jąder wzgórza i hipokampa (czyli elementów kręgu Papeza) w kontroli emocji (na kilkanaście lat przed pracami Papeza)^[6].

Uwagi

↑ J. Papez nie używał pojęcia układ limbiczny, które zostało wprowadzone później. Pochodzi ono od łac. limbo – otchłań. Objaśniając funkcje układu jeden z neurobiologów powiedział^[1]: „niczym limbo w chrześcijaństwie jest przestrzenią dzielącą niebo kory umysłu i piekło mózgu gadziego^[1]^[2]”. Według innych źródeł nazwa pochodzi od limbus — łac. pierścień wprowadził Paul Broca (po 1952)^[3].
↑ Opis J. Papeza znacznie różni się od opisów współczesnych. Papez nie uwzględnił roli jednego z zasadniczych elementów układu – jąder migdałowatych. Przetwarzają one sygnały węchowe (jedyny przykład pominięcia udziału wzgórza). Uczestniczą w podejmowaniu decyzji o szybkim działaniu, istotnych zwłaszcza w sytuacjach zagrożenia (odczuwanie strachu)^[1]^[5]. Współdziałanie węchomózgowia z hipokampem, ciałem migdałowatym, przegrodą i korą przedczołową opisał Paul D. MacLean (1952)^[3].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Seks i kara. W: Sam Kean (przekł. Adam Wawrzyński): Dziwne przypadki ludzkiego mózgu. Historie szaleństw i powrotów do zdrowia z neurochirurgami w roli głównej. Łódź: Wydawnictwo JK (oryg. Feeria Science), 2017, s. 238–243. ISBN 978-83-7229-647-4.
↑ Włodzisław Duch: 5. Działanie mózgu: najprostsze teorie > 5.2. Trzy mózgi w jednym. [w:] Wykłady [on-line]. Uniwersytet Mikołaja Kopernika. [dostęp 2017-10-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-25)].
↑ ^a ^b Małgorzata Świerkocka-Miastkowska, Maciej Klimarczyk, Roman Mazur. Zrozumieć układ limbiczny, 'To comprehend the limbic system'. „Psychiatria w Praktyce Ogólnolekarskiej”, s. 47–50, 2005. Via Medica. ISSN 1643-0956. [dostęp 2016-10-05].
↑ Papez J.W.. A proposed mechanism of emotion. „Archives of neurology and psychiatry”, s. 725-743, October 1937. DOI: 10.1001/archneurpsyc.1937.02260220069003. (ang.).
↑ David Perlmutter, MD, FACN, Alberto Villoldo (rec. Rebecca Lane): Power Up Your Brain: The Neuroscience of Enlightenment (recenzja książki). luty 2012. ISBN 978-1-4019-2817-9.; Cytat z recenzji: The second brain is the limbic brain (or mammalian brain) comprised of the amygdala, the hypothalamus and the hippocampus. In the limbic system, signals brought to the brain from the five senses are decoded according to the four F’s – fear, feeding, fighting and fornication. This is the brain of instinct and emotion programmed in us according to the cultural environment we grew up in. Through it we develop behaviours that keep us out of harms way.
↑ Lazaros C. Triarhou. Centenary of Christfried Jakob's discovery of the visceral brain: An unheeded precedence in affective neuroscience. „Neurosci Biobehav Rev.”. 5. 32, s. 984-1000, 2008. PMID: 18479750.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[4] J. Papez nie używał pojęcia układ limbiczny, które zostało wprowadzone później. Pochodzi ono od łac. limbo – otchłań. Objaśniając funkcje układu jeden z neurobiologów powiedział^[1]: „niczym limbo w chrześcijaństwie jest przestrzenią dzielącą niebo kory umysłu i piekło mózgu gadziego^[1]^[2]”. Według innych źródeł nazwa pochodzi od limbus — łac. pierścień wprowadził Paul Broca (po 1952)^[3].

[7] Opis J. Papeza znacznie różni się od opisów współczesnych. Papez nie uwzględnił roli jednego z zasadniczych elementów układu – jąder migdałowatych. Przetwarzają one sygnały węchowe (jedyny przykład pominięcia udziału wzgórza). Uczestniczą w podejmowaniu decyzji o szybkim działaniu, istotnych zwłaszcza w sytuacjach zagrożenia (odczuwanie strachu)^[1]^[5]. Współdziałanie węchomózgowia z hipokampem, ciałem migdałowatym, przegrodą i korą przedczołową opisał Paul D. MacLean (1952)^[3].

[Kean-1] Seks i kara. W: Sam Kean (przekł. Adam Wawrzyński): Dziwne przypadki ludzkiego mózgu. Historie szaleństw i powrotów do zdrowia z neurochirurgami w roli głównej. Łódź: Wydawnictwo JK (oryg. Feeria Science), 2017, s. 238–243. ISBN 978-83-7229-647-4.

[Duch-2] Włodzisław Duch: 5. Działanie mózgu: najprostsze teorie > 5.2. Trzy mózgi w jednym. [w:] Wykłady [on-line]. Uniwersytet Mikołaja Kopernika. [dostęp 2017-10-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-25)].

[ZrozumiećUL-3] Małgorzata Świerkocka-Miastkowska, Maciej Klimarczyk, Roman Mazur. Zrozumieć układ limbiczny, 'To comprehend the limbic system'. „Psychiatria w Praktyce Ogólnolekarskiej”, s. 47–50, 2005. Via Medica. ISSN 1643-0956. [dostęp 2016-10-05].

[Papez1937-5] Papez J.W.. A proposed mechanism of emotion. „Archives of neurology and psychiatry”, s. 725-743, October 1937. DOI: 10.1001/archneurpsyc.1937.02260220069003. (ang.).

[Power-Up-6] David Perlmutter, MD, FACN, Alberto Villoldo (rec. Rebecca Lane): Power Up Your Brain: The Neuroscience of Enlightenment (recenzja książki). luty 2012. ISBN 978-1-4019-2817-9.; Cytat z recenzji: The second brain is the limbic brain (or mammalian brain) comprised of the amygdala, the hypothalamus and the hippocampus. In the limbic system, signals brought to the brain from the five senses are decoded according to the four F’s – fear, feeding, fighting and fornication. This is the brain of instinct and emotion programmed in us according to the cultural environment we grew up in. Through it we develop behaviours that keep us out of harms way.

[Triarhou-8] Lazaros C. Triarhou. Centenary of Christfried Jakob's discovery of the visceral brain: An unheeded precedence in affective neuroscience. „Neurosci Biobehav Rev.”. 5. 32, s. 984-1000, 2008. PMID: 18479750.

[a]

[4]

[b]

[6]

[1]

[2]

[3]

[5]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne