Krodo

Kronika Sasów, 1492. Pierwsza wzmianka i ilustracja przedstawiająca Kroda.

Krodo – bóg wymieniony przez Konrada Bothego w Kronice Sasów, gdzie podaje, że Sasi czcili boga o imieniu Krodo[1]. W starych zapiskach imię to jest zapisane jako Hrodo, Chrodo, Krodo lub w zlatynizowanej formie: Crodone. Bothe opisuje też jakoby Juliusz Cezar podczas podboju Germanii, nakazał zbudować kilka twierdz zwieńczonymi posągami bóstw Rzymskich. W miejscu Harzburg, gdzie powstało później miasto Bad Harzburg w Dolnej Saksonii, miał stać posąg Saturna, którego ludy lokalne miały czcić jako Kroda[2].

Podczas wojen saskich w 780 roku król Franków, Karol Wielki, podczas okupacji terenów zamieszkiwanych przez Sasów miał zniszczyć ów posąg, aby następnie nawrócić pogańskich Sasów na chrześcijaństwo:

... Król Karol przybył na ziemię i nawrócił wschodnich Sasów. Wtem rzekł: Kto jest waszym Bogiem? Wtedy zwykły lud zawołał: Krodo, Krodo jest naszym Bogiem! W ten Król Karol powiedział: Krodo jest waszym Bogiem? To jest: diabelska ropucha! [ropucha to po saksońsku kroden – gra słów] Następnie słowo [„Krodo”] stało się złym słowem wśród Sasów. Potem Król Karol udał się do Harzburga i zniszczył idola Krodo i zbudował kościół w Salingenstede, w Osterwieck poświęcony Świętemu Szczepanowi.

Kronika wspomina także ikonografię Krodego. Idol miał się znajdować na słupie i być bosy. Posiadał on cztery atrybuty, które miały reprezentować cztery żywioły[2]:

  • Woda – ryba pod stopami
  • Ziemia – kosz kwiatów jako symbol wzrostu i czterech pór roku
  • Ogień – rozeta lub koło jako symbol słońca
  • Powietrze – rozwiany pas lub sznur

W 1597 r. Georg Fabricius w pośmiertnym Originum illustrissimae stirpis Saxonicae libri septem, przypisał Kroda Słowianom, który prawdopodobnie połączył informację od saskiego kronikarza i mnicha Widukinda z Korbei, że Sasi mieli zdobyć metalowy posąg Saturna od Słowian połabskich oraz informację Bothego, że Krodo był Saskim odpowiednikiem Saturna[3].

W Katedrze Św. Szymona i św. Judy (zbudowanej w 1047 roku), która była częścią Palatium w Goslarze, znaleziono ołtarz, który w roku ok. 1600 został nazwany Ołtarzem Kroda. Ołtarz ten powstał najprawdopodobniej w XI wieku i jest w całości wykonany z brązu. Ołtarz znajduje się obecnie w muzeum w Goslar.

Jeszcze w XIX wieku przez niemieckich badaczy był uważany za naczelne bóstwo Słowian[4]. Jako że Kronika Sasów jest jedynym źródłem poświadczającym istnienie Kroda, dzisiejsi badacze mitologii kwestionują jego istnienie[3][5].

Galeria

Przypisy

  1. Christian Heinrich Delius, Untersuchungen über die Geschichte der Harzburg und den vermeinten Götzen Krodo, 1826 [dostęp 2019-06-27].
  2. a b Hanuš 1842 ↓, s. 90, 115-116, 119, 293,.
  3. a b Strzelczyk 1998 ↓, s. 100-101.
  4. Hanuš 1842 ↓, s. 116; „...Krodo, dem Slawen-Gotte, dem grossen Gotte...”, tłum.: „...Krodo, Bóg Słowian, wielki Bóg...”.
  5. Brückner 1985 ↓, s. 198.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

KrodoHarzburg.jpg
Autor: Kassandro, Licencja: CC BY-SA 3.0
Krodo statue on the Great Castle Mountain near Bad Harzburg
Saxonia Museum für saechsische Vaterlandskunde I 44.jpg

Saxonia Museum für saechsische Vaterlandskunde. Band 1. Dresden: Pietzsch und Comp.

Siehe File:Saxonia Museum für saechsische Vaterlandskunde I.djvu
Krodoaltar 03.jpg
Autor: Rabanus Flavus, Licencja: CC0
Krodoaltar
Crodo (Kaisarov).png
Кродо, илл. к книге Мифология славянская и российская А.С. Кайсарова.
Earliest appearance of Krodo Sachsenchronik 1492.jpg
Earliest mention and description of "Krodo", an alleged pre-Christian deity of the Saxons (1492)