Kruszewo (województwo wielkopolskie)

Kruszewo

wieś
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	pilski
Gmina	Ujście
Liczba ludności (2011)	1023
Strefa numeracyjna	0-67
Kod pocztowy	64-850[1]
SIMC	0530904
Położenie na mapie gminy Ujście Kruszewo
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kruszewo
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Kruszewo
Położenie na mapie powiatu pilskiego Kruszewo
52°58′19,11″N 16°39′36,24″E/52,971975 16,660067

Kruszewo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie pilskim, w gminie Ujście.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego.

Nazwa

Nazwa miejscowości pochodzi od mianownika liczby mnogiej słowa krusza, oznaczającego gruszę (drzewo owocowe). Dzikie grusze rosły bowiem wokół kruszewskiego pałacu oraz na terenie wielu tamtejszych gospodarstw i zagród, będąc najpospolitszymi drzewami w okolicy. Miejscowi określali je jako „krusze”, stąd też nazwa wsi – Kruszewo.

Historia

Pierwsze wzmianki o Kruszewie pochodzą z 1580 roku, gdy wieś należała do Barbary z Górków Czarnkowskiej. O miejscowości, jako takiej można jednak mówić dopiero od 1749 roku, kiedy stała się ona główną siedzibą hrabiowskiego rodu Świnarskich. W 1870 roku hrabia Roman Świniarski wymienił z Wallenbergiem ziemię kruszewską na dobra w Obrze koło Chodzieży. Nowy właściciel rozebrał stare budynki i pałac (kryty jeszcze strzechą), by wznieść nowy – o neorenesansowej bryle, z okrągłą basztą, tak charakterystycznym do dziś elementem kruszewskiego krajobrazu. W kolejnych dziesięcioleciach kompleks pałacowy kilkakrotnie zmieniał swych właścicieli, a po 1918 roku również swe przeznaczenie. Mieściły się w nim bowiem: niższe seminarium duchowne, dom matki i dziecka, a po 1945 roku ośrodek zdrowia, dom dziecka, sanatorium i szpital fizjatryczny. W 1998 roku obiekt został sprzedany prywatnym właścicielom, którzy planują przekształcić go w centrum hotelowo-rekreacyjno-konferencyjne. Istotny rozwój wsi nastąpił po 1909 roku, kiedy założono tu nową kolonię dla 20 niemieckich osadników, zbudowano wzdłuż głównej drogi w kierunku Piły. W 1918 mieszkańcy zorganizowani przez Jana Górznego przyłączyli się do powstania wielkopolskiego. W 1924 roku założono tutaj Kółko Rolnicze, a dwa lata później zakończono budowę kościoła pw. Świętego Wojciecha. W 1959 roku oddano do użytku Wiejski Dom Kultury. W 1996 roku rozpoczęto budowę kanalizacji i oczyszczalni ścieków, a rok później uruchomiono telefoniczną centralę cyfrową.

Komunikacja i media

Przez Kruszewo wiodą trasy autobusów PKS Piła, PKS Wałcz oraz PHU „Badura-Małuch”. Dawniej istniała również linia kolejowa, jednak została zlikwidowana.

Wieś nie jest podłączona do infrastruktury sieci gazowej.

Ścieki odprowadzane są do lokalnej biologiczno-mechanicznej oczyszczalni ścieków.

Oświata

W Kruszewie znajduje się Zespół Szkół im. Kornela Makuszyńskiego (szkoła podstawowa i gimnazjum), filia gminnej biblioteki oraz przedszkole.

Rozrywka i kultura

Rozrywkę zapewnia Wiejski Dom Kultury, który daje możliwość grania w bilard, grania w tenisa stołowego oraz darmowy dostęp do Internetu na czterech stanowiskach. W ciągu roku organizuje również wiele zabaw oraz dyskotek.

Znajduje się tu kompleks boisk „Orlik” z boiskiem do piłki nożnej oraz koszykówki lub siatkówki.

Przed budynkiem szkoły znajduje się również rekreacyjne boisko piłkarskie z trybunami.

Są tutaj także kościół parafialny pw. św. Wojciecha z 1928 r. oraz cmentarz. Świątynia przez wiele lat przyciągała uwagę ze względu na swoje otoczenie zbudowane z wielu głazów narzutowych. Kamienie gromadził były proboszcz kruszewskiej parafii – ksiądz Marian Derkaczewski. Wiele z nich miało szczególne znaczenie. Były to kamienie jubileuszowe, kamień św. Wojciecha i Jana Pawła II, grota Miłości, grota Zawierzenia Matce Bożej i inne. Całe otoczenie zostało zastąpione parkingiem przez proboszcza – księdza Jerzego Ranke, który dokonał również remontu świątyni.

We wsi znajduje się tzw. pałac w Kruszewie z 1749 r. o neorenesansowej bryle, z okrągłą basztą i otaczającym go parkiem – tak charakterystycznym do dziś elementem kruszewskiego krajobrazu. Obecnie w prywatnym, zamkniętym posiadaniu.

Zdrowie i bezpieczeństwo

W Kruszewie znajduje się publiczny ośrodek zdrowia, gabinet dentystyczny oraz apteka. O bezpieczeństwo dba Ochotnicza Straż Pożarna (włączona do krajowego systemu ratowniczego).

Praca

W Kruszewie do najważniejszych zakładów pracy należą „Zakład Zaopatrzenia Rolnictwa Aleksander Kudliński”, ośrodek nauki jazdy (przygotowujący do zdania egzaminu na prawo jazdy) WBP Services Kruszewo oraz „Tartak Stolarnia Edward Derek”.

Zobacz też

• Oficjalna strona internetowa sołectwa Kruszewo. kruszewo.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-02-18)].

Przypisy