Kryptokokoza

Kryptokokoza
cryptococcosis
ICD-10B45
B45.0Kryptokokoza płucna
B45.1Kryptokokoza mózgowa
B45.2Kryptokokoza skórna
B45.3Kryptokokoza kostna
B45.7Kryptokokoza rozsiana
B45.8Inne postacie kryptokokozy
B45.9Kryptokokoza, nie określona
Histopatologiczny obraz płucnej kryptokokozy u pacjenta z immunosupresją. Barwienie alcjanem błękitu i PAS

Kryptokokoza (toruloza, drożdżyca europejska) – grzybica wywołana przez Cryptococcus neoformans, grzyb należący do tzw. drożdży podstawkowych. Choroba o przebiegu podostrym lub przewlekłym, atakuje ośrodkowy układ nerwowy, płuca (grzybice narządowe, głębokie) lub skórę i tkankę podskórną (grzybice powierzchowne).

Epidemiologia

C. neoformans występuje na całym świecie[1]. Jest obecny w odchodach gołębi i kur, na kontakt z którymi można być narażonym w opuszczonych budynkach[2]. Drożdżaka tego izolowano również z owoców, nawozu, kurzu oraz z mleka krowiego w przypadku kryptokokowego zapalenia wymion[3]. Jednak do tej pory nie udowodniono, że kontakt z odchodami gołębi może prowadzić do zakażenia u ludzi[2]. C. neoformans może występować na skórze i w kale zdrowych ludzi[3]. Do zakażenia dochodzi najprawdopodobniej poprzez inhalację[2]. Choroba występuje często u ludzi z obniżoną odpornością[2].

Objawy

Najczęstszą kliniczną postacią choroby jest kryptokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych[2]. W tym przypadku zakażenie może być podostre albo przewlekłe, a objawami mogą być: początkowo ból głowy i zaburzenia widzenia, następnie zaburzenia stanu psychicznego, a w końcu sztywność karku, śpiączka i, w wypadku nieleczonej choroby, śmierć[2]. Innymi postaciami klinicznymi choroby są zakażenia skóry i płuc[2].

Rozpoznanie

Podstawą szybkiego postawienia diagnozy w wypadku kryptokokowego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych jest badanie płynu mózgowo-rdzeniowego[2]. W pobranej próbce można zazwyczaj zaobserwować podwyższone stężenie białka, obniżone glukozy oraz zwiększoną liczbę leukocytów, głównie jednojądrzastych[2]. W celu wykrycia C. neoformans stosuje się odczyn lateksowy[2]. W badaniu histologicznym tkanek może być widoczna odpowiedź zapalna. W wypadku utworzenia ziarniniaka, komórki C. neoformans można znaleźć wewnątrz komórek olbrzymich[2]. Komórki patogenu można wybarwić hematoksyliną i eozyną, metodą Gomoriego lub mucykarminą, która barwi otoczkę grzyba na kolor jasnoczerwony[2]. C. neoformans można także identyfikować za pomocą immunofluorescencji bezpośredniej[2]. Materiałem do tego badania są skrawki tkankowe umieszczone w formalinie[2]. Wykrycie przeciwciał przeciwko grzybowi w teście immunofluorescencji pośredniej świadczy o przebytym lub trwającym zakażeniu[2]. W celu postawienia rozpoznania zakłada się także hodowlę[4]. Materiałem do hodowli może być płyn mózgowo-rdzeniowy, bioptat lub mocz[4]. U chorych z upośledzoną odpornością, zakażeniem układu nerwowego lub uogólnionym C. neoformans występują w moczu cały czas, nawet gdy nie ma żadnych objawów ze strony układu moczowego[4].

Leczenie

Leczenie kryptokokozy jest skojarzone i polega na podawaniu amfoterycyny B i fluorocytozyny[4]. Skojarzenie tych dwóch leków zwiększa skuteczność leczenia, zmniejsza częstotliwość nawrotów choroby, a także pozwala na obniżenie dawki amfoterycyny B, która jest bardziej toksyczna niż fluorocytozyna[4]. U pacjentów z kryptokokozą uogólnioną lub z upośledzoną odpornością zalecane jest leczenie podtrzymujące za pomocą flukonazolu w celu uniknięcia nawrotów choroby[4].

Przypisy

  1. Mikrobiologia i choroby zakaźne. Wrocław: "Urban & Partner", 2000, s. 388. ISBN 83-85842-59-4.
  2. a b c d e f g h i j k l m n o Mikrobiologia i choroby zakaźne. Wrocław: "Urban & Partner", 2000, s. 389. ISBN 83-85842-59-4.
  3. a b Maria Lucyna Zaremba: Mikrobiologia lekarska : podręcznik dla studentów medycyny. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1997, s. 432. ISBN 83-200-2097-2.
  4. a b c d e f Mikrobiologia i choroby zakaźne. Wrocław: "Urban & Partner", 2000, s. 390. ISBN 83-85842-59-4.

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.
Pulmonary cryptococcosis (2) Alcian blue-PAS.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to KGH (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Histopathological image of pulmonary cryptococcosis in an immunocompromised host. Alcian blue-PAS stain.