Krzemieniec (miasto)

Krzemieniec
Крем’янець, Кременець
Ilustracja
Widok miasta
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Ukraina

Obwód

 tarnopolski

Prawa miejskie

1438

Burmistrz

Andrij Smagljuk

Powierzchnia

31 km²

Populacja (2019)
• liczba ludności


20 898

Nr kierunkowy

+380 3546

Kod pocztowy

47003

Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego
Mapa konturowa obwodu tarnopolskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Krzemieniec”
Położenie na mapie Ukrainy
50°06′29″N 25°43′39″E/50,108056 25,727500
Strona internetowa
Portal Ukraina

Krzemieniec[1] (ukr. Кременець, Kremeneć) – miasto na Ukrainie, w obwodzie tarnopolskim, siedziba rejonu krzemienieckiego, u podnóża Gór Krzemienieckich. W 2019 roku liczyło ok. 20,9 tys. mieszkańców[2].

Historia

Zamek w Krzemieńcu
Zamek w Krzemieńcu
Zamek w Krzemieńcu
Zamek w Krzemieńcu
Zamek w Krzemieńcu
Zamek w Krzemieńcu
Zamek w Krzemieńcu
Zamek w Krzemieńcu
Zamek w Krzemieńcu
Zamek w Krzemieńcu
Zamek w Krzemieńcu
Zamek w Krzemieńcu
Zamek w Krzemieńcu
Zamek w Krzemieńcu
Zamek w Krzemieńcu
Zamek w Krzemieńcu
Zamek w Krzemieńcu
Ruiny zamku

Zabytki

Zabytki
Liceum w Krzemieńcu
Liceum w Krzemieńcu
Synagoga w Krzemieńcu
Kościół pw. św. Stanisława w Krzemieńcu
Kościół pw. św. Stanisława w Krzemieńcu
Kościół oo. franciszkanów, ob. pw. św. Mikołaja
Kościół oo. franciszkanów, ob. pw. św. Mikołaja
Kościół oo. jezuitów w Krzemieńcu
Kościół oo. jezuitów w Krzemieńcu
Muzeum Juliusza Słowackiego
Polska szkoła
Widok na Krzemieniec
Widok na Krzemieniec
Zdjęcia fotografów H. Hermanowicza, L. Gronowskiego i St. Sheybala[22]
Góra "Bona" i seminarium duchowne, pocztówka (1910-1914)
  • zamek w Krzemieńcu
  • zespół klasztorny oo. jezuitów
  • rzymskokatolicki kościół pw. św. Stanisława Biskupa z lat 1853–1857 został wybudowany na wzór kościoła św. Katarzyny w Sankt Petersburgu. Wewnątrz znajduje się pomnik Juliusza Słowackiego. Do jego zachowania w czasach sowieckich przyczynili się miejscowi Polacy, przekonując Rosjan, że chodzi tu o upamiętnienie „rewolucyjnego poety”. Kościół był jedyną na Wołyniu świątynią rzymskokatolicką, której władza radziecka nie zamknęła po wojnie[27].
  • kościół pw. Wniebowzięcia Matki Bożej, który jako fara został przekazany franciszkanom w początkach XVII w., ufundowała w roku 1538 królowa Bona Sforza. Franciszkanów sprowadził biskup łucki Marcin Szyszkowski. Istniejącą dziś świątynię ufundowali w 1606 książęta Wiśniowieccy i Zbarascy – oni sfinansowali też budowę klasztoru. Kościół znacznie przebudowano i powiększono w połowie XVII w. Wówczas też powstała dzwonnica. W 1832 w ramach represji po upadku powstania listopadowego, klasztor zamknięto, a świątynię przekazano wiernym prawosławnym. Obecnie sobór pw. św. Mikołaja Patriarchatu Moskiewskiego
  • żeński monaster Objawienia Pańskiego stoi przy ulicy Szewczenki (do 1939 Szerokiej). Jest on kontynuatorem tradycji prawosławnego klasztoru założonego w 1636, który w XVIII w. został przejęty przez jezuitów, następnie przekazany bazylianom. W 1805[28] Tadeusz Czacki doprowadził do przeniesienia zakonników do budynków osiemnastowiecznego klasztoru reformatów (ufundowany w 1750 przez Stanisława Potockiego, wojewodę poznańskiego), zaś dawny obiekt klasztorny włączył do kompleksu budynków Liceum Krzemienieckiego. Bazylianie działali w Krzemieńcu do 1832, gdy w ramach represji po powstaniu listopadowym decyzją władz carskich budynek został przejęty na katedrę przez Rosyjski Kościół Prawosławny i przebudowany w stylu bizantyjskim. W czasach II Rzeczypospolitej rezydował tutaj prawosławny biskup wołyński[29][30]
  • Bliźniaki Krzemienieckie – dwie złączone kamienice z przełomu XVII i XVIII wieku, znajdują się w centralnym punkcie miasta.
  • cmentarze
  • synagoga

Sport

W czasach II Rzeczypospolitej w mieście działał klub piłkarski KKS Krzemieniec.

Znane osoby związane z miastem

Tablica w miejscu domu Salomei Słowackiej, matki J. Słowackiego

Miasta partnerskie

Zobacz też

Przypisy

  1. Elżbieta Chudorlińska (oprac.): Nazewnictwo geograficzne świata. Z. 11 cz. 1, Europa. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2009, s. 233. ISBN 978-83-254-0463-5.
  2. Чисельність населення (за оцінкою) на 1 вересня 2019 року // Головне управління статистики у Тернопільській області
  3. a b Кременець w: Енциклопедія історії України: Т. 5. Редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. НАН України. Інститут історії України. – Київ 2010, Wyd. «Наукова думка». ISBN 966-00-0632-2, s. 312.
  4. a b c Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. IV. Warszawa: 1883, s. 776–780.
  5. Lustracye królewszczyzn ziem ruskich, Wołynia, Podola i Ukrainy z piérwszéj połowy XVII wieku / wydał Aleksander Jabłonowski, Warszawa 1877, s. 170.
  6. M. Pawlikowski, Sądownictwo grodzkie w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej, Strzałków 2012, tenże, Sądownictwo ziemskie w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej, Strzałków 2012.
  7. „Magazin für die neue Historie und Geographie Angelegt”, t. XVI, Halle, 1782, s. 12.
  8. M. Danilewiczowa: Życie naukowe dawnego Liceum Krzemienieckiego. Warszawa: 1937, s. 62. [dostęp 2015-10-23].
  9. Tadeusz Czacki: Mowa Jasnie Wielmoznego Tadeusza Czackiego [... dnia 1 octobra 1805 roku, przy otwarciu Gymnazium Wołynskiego w Krzemiencu, miana.]. T. 3. Krzemieniec: 1805. [dostęp 2015-11-18].
  10. Ewakuacja wojsk Ober-Ostu.
  11. Por. Traktat ryski.
  12. Główny Urząd Statystyczny, Statystyka Polski, Seria C, z.70 Drugi powszechny spis ludności z 9.XII.1931 Województwo wołyńskie tabela 12 s. 28 wersja elektroniczna.
  13. a b Bogdan Musiał: Rozstrzelać elementy kontrrewolucyjne. Brutalizacja wojny niemiecko-sowieckiej latem 1941 roku. Warszawa: Stowarzyszenie Kulturalne Fronda, 2001, s. 171. ISBN 83-88747-40-1.
  14. Холокост на территории СССР: Энциклопедия, Moskwa 2009, ISBN 978-5-8243-1296-6, s. 478.
  15. a b Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939–1945, Warszawa 2000, s. 478.
  16. Холокост на территории СССР: Энциклопедия, op.cit.
  17. Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, Ludobójstwo…, op.cit., s. 479.
  18. Grzegorz Rąkowski, Wołyń. Przewodnik po Ukrainie Zachodniej. Część I, Pruszków: Rewasz, 2005, s. 367, ISBN 83-89188-32-5, OCLC 69330692.
  19. Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу
  20. „Głos Kresowian”'. Biuletyn Informacyjny Kresowego Ruchu Patriotycznego. nr 18. s. 35.
  21. Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року. Державна служба статистики України. Київ, 2013. стор.95
  22. na planszy z Wystawa plenerowa Krzemieniec. Fotografie z lat 1929–1939 – na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie, 26.10.2012
  23. Jako data zakończenia budowy podawany jest też rok 1742.
  24. Tokarski J.: Lwów i okolice. Bielsko-Biała: Pascal, 2007, s. 339–340. ISBN 978-83-7304-776-1.
  25. a b Grzegorz Rąkowski, "Wołyń...", s. 372
  26. J. Tokarski: Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Ukrainie. T. 2. Burchard Edition 2001, s. 119. ISBN 83-87654-11-6.
  27. Ewa Korpysz. Polskie kościoły na terenie północno-zachodniej Ukrainy. Stan zachowania, s. 47.
  28. Dylewski w przewodniku po Ukrainie podaje datę 1807.
  29. U. Pawluczuk: Życie monastyczne w II Rzeczypospolitej. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2007, s. 129–. ISBN 978-83-7431-127-4.
  30. J. Tokarski, Ilustrowany przewodnik…, s. 120.

Bibliografia

  • Julian Ursyn Niemcewicz, Juljana Ursyna Niemcewicza, podróże historyczne po ziemiach polskich między rokiem 1811 a 1828 odbyte, wydawcy A. Franck; B.M. Wolff, Petersburg 1858, s. 191–199 Czytaj
  • Кременець. [W:] Енциклопедія історії України / Редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. НАН України. Інститут історії України. Т. 5 : Кон—Кю. Київ: wyd. «Наукова думка», 2010. ISBN 966-00-0632-2. (ukr.)
  • Jan Skłodowski: Krzemieniec – Ateny Wołyńskie = Wolyn Athens. Warszawa: wyd. „Ad Oculos”, 2006.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Tern1h.jpg
Coats of arms of Ternopil oblast since 2003.
Kremenets Jesuit College 2 RB.jpg
Autor: Rbrechko, Licencja: CC BY-SA 4.0
To jest zdjęcie miejsca lub budynku wpisanego do Państwowego Rejestru Zabytków Nieruchomych Ukrainy pod numerem: 61-107-0002
Ternopil Oblast location map.svg
Autor: RosssW, Licencja: CC BY-SA 4.0
Районы Тернопольской области с 17 июля 2020 года
KrzemieniecZamek.JPG
Autor: Tomasz Leśniowski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zamek w Krzemieńcu
KrzemieniecZamek7.JPG
Autor: Tomasz Leśniowski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zamek w Krzemieńcu
KrzemieniecZamek3.JPG
Autor: Tomasz Leśniowski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zamek w Krzemieńcu
KrzemieniecZamek16.JPG
Autor: Tomasz Leśniowski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zamek w Krzemieńcu
Lviv+Podillia 705.jpg
Autor: Mykyta Peregrym, Licencja: CC BY-SA 4.0
To jest zdjęcie miejsca lub budynku wpisanego do Państwowego Rejestru Zabytków Nieruchomych Ukrainy pod numerem: 61-107-9001
Krzemieniec, góra Bona.jpg
Krzemieniec, góra "Bona" i seminarium duchowne, pocztówka (1910-1914)
Ukraine Kremenets - church.jpg
Autor: Merlin, Licencja: CC BY 2.5
Ukraina, Krzemienic - Kościół Licealny Św. Ignacego z Loyoli i Św. Stanisława Kostki, użytkowany przez ukraińską Cerkiew prawosławną
Flag of Kremenets.svg
Flag of Kremenets, Ternopil Oblast, Ukraine
KrzemieniecZamek10.JPG
Autor: Tomasz Leśniowski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zamek w Krzemieńcu
Ukraina (118).jpg
Polska szkoła w Krzemieńcu
KrzemieniecZamek2.JPG
Autor: Tomasz Leśniowski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zamek w Krzemieńcu
KrzemieniecZamek5.JPG
Autor: Tomasz Leśniowski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zamek w Krzemieńcu
Ukraina (112).jpg
Kościół katolicki p.w. św. Stanisława Biskupa i Męczennika
Krzemieniec22.JPG
Autor: Tomasz Leśniowski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Widok na Krzemieniec
KrzemieniecZamek9.JPG
Autor: Tomasz Leśniowski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zamek w Krzemieńcu
KrzemieniecZamek11.JPG
Autor: Tomasz Leśniowski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zamek w Krzemieńcu
Ukraina (124).jpg
Dworek Juliusza Słowackiego
KrzemieniecZamek8.JPG
Autor: Tomasz Leśniowski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zamek w Krzemieńcu
KrzemieniecZamek13.JPG
Autor: Tomasz Leśniowski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zamek w Krzemieńcu
Coat of Arms of Kremenets.svg
Coat of Arms of the city of Kremenets, Ternopil Oblast, Ukraine
KrzemieniecZamek4.JPG
Autor: Tomasz Leśniowski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zamek w Krzemieńcu
Krzemieniec0.JPG
Autor: Tomasz Leśniowski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Widok na Krzemieniec
Krzemieniec9.JPG
Autor: Tomasz Leśniowski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół franciszkanów, ob. pw. św. Mikołaja w Krzemieńcu
Wystawa plenerowa – Krzemieniec. Fotografie z lat 1929-1939.JPG
Autor: Mateusz Opasiński, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wystawa plenerowa – Krzemieniec. Fotografie z lat 1929-1939 – na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie (26 października 2012) na fotografii widoczna plansza ze zdjęciami fotografów: Henryka Hermanowicza (Henryk Hermanowicz), Ludwika Gronowskiego (Ludwik Gronowski) i Stanisława Sheybala (Stanisław Sheybal)
KrzemieniecZamek15.JPG
Autor: Tomasz Leśniowski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zamek w Krzemieńcu
Krzemieniec11.JPG
Autor: Tomasz Leśniowski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Synagoga w Krzemieńcu
Krzemieniec10.JPG
Autor: Tomasz Leśniowski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Monaster Objawienia Pańskiego w Krzemieńcu
Krzemieniec6.JPG
Autor: Tomasz Leśniowski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Tablica w miejscu domu matki J. Słowackiego
KrzemieniecZamek14.JPG
Autor: Tomasz Leśniowski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zamek w Krzemieńcu
KrzemieniecZamek6.JPG
Autor: Tomasz Leśniowski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zamek w Krzemieńcu