Krzyż Pola

Krzyż Wincentego Pola

Krzyż Pola – żelazny krzyż osadzony na kwarcytowym kamieniu w Dolinie Kościeliskiej w Tatrach Zachodnich. Znajduje się w odległości 4,8 km od Kir, u wylotu Doliny Smytniej, po zachodniej stronie drogi. Pierwszy drewniany krzyż w tym miejscu z napisem I nic nad Boga (słowa św. Pawła) ustawiono w 1852 r. z polecenia poety Wincentego Pola w czasie patriotycznej i turystycznej wycieczki studentów UJ z Krakowa. W 1883 r. Towarzystwo Tatrzańskie zamieniło go na krzyż z żelaza tatrzańskiego, odnowiony i poświęcony w 1942 r. Przez jakiś czas od 1892 r. stała tutaj altana dla turystów, przeniesiona znad Lodowego Źródła. Kamień z kwarcytu, na którym stoi krzyż, pochodzi najprawdopodobniej z młyna do mielenia rudy miedzi i srebra, który stał niegdyś na Młyniskach w Dolinie Pyszniańskiej.

W połowie XIX wieku była tu mogiła, obecnie już niewidoczna. Według opowiadań góralskich była to mogiła młynarza króla Zygmunta I Starego, obrabowanego i zabitego przez zbójników. Chodzi tu o młynarza obsługującego młyn do mielenia kamieni i zajmującego się oddzielaniem złota, którego śladowe ilości kiedyś tu w Kościeliskim Potoku istniały. Górale, przechodząc obok, czcili to miejsce, rzucając na nie gałęzie i podpalając je podczas jesiennego spędu owiec z hal. Wincenty Pol, gdy zapoznał się z legendą, powiedział do studentów: „Panowie. Szanujmy podania i pamięć tych, co polskim królom wiernie służyli. Wtoczmy kamień na mogiłę młynarza króla Zygmunta I, z przesławnego rodu Jagiellonów” (Austriacy pozbawili go za to stanowiska prof. geografii na UJ – wśród studentów znalazł się donosiciel).

Szlaki turystyczne

– zielony z Kir dnem Doliny Kościeliskiej do schroniska na Hali Ornak. Czas przejścia: 1:40 h, ↓ 1:35 h^[1]

Przypisy

Bibliografia

• Józef Nyka: Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XIII. Latchorzew: Wyd. Trawers, 2003. ISBN 83-915859-1-3.
• Tatry polskie. Mapa turystyczna 1:20 000. Piwniczna: Agencja Wyd. „Wit” S.c., 2006. ISBN 83-89580-00-4.