Krzyż Ruchu Oporu

Krzyż Ruchu Oporu Verzetskruis
Awers i rewers
Baretka
Ustanowiono	3 maja 1946
Wielkość	80 × 48 mm lub 60 × 36 mm
Kruszec	brąz

Krzyż Ruchu Oporu (niderl. Verzetskruis) – holenderskie odznaczenie państwowe.

Historia

Odznaczenie zostało ustanowione dekretem królewskim nr G 107 z dnia 3 maja 1946 roku^[1] dla wyróżnienia osób, które wykazały odwagę i męstwo w walce o wolność z niemieckimi i japońskimi okupantami w czasie II wojny światowej działając w ruchu oporu. Odznaczenie było przyznawane pośmiertnie i osobom żyjącym. Odznaczenia dla osób zmarłych wręczano ich rodzinom.

Pierwsze odznaczenia wręczono 7 maja 1946 roku, a ostatnie 16 grudnia 1952, w sumie odznaczono 94 osoby, w tym tylko jedną żyjącą w chwili wręczenia (Gerard Tieman), natomiast 17 października 1947 roku nadano to „nieznanemu żydowskiemu bojownikowi powstania w getcie warszawskim” i symbolicznie udekorowano nim pomnik Getta w Nowym Jorku.

Odznaczenie to jest czwartym w kolejności w systemie orderowym Holandii^[2].

Zasady nadawania

Odznaczenie było nadawane osobom, które w okresie okupacji niemieckiej i japońskiej działały w ruchu oporu w latach 1940–1945, wykazując przy tym odwagę i poświęcenie, narażając przy tym swoje życie.

W zasadzie było to odznaczenie nadawane osobom, które zginęły w czasie wojny, tylko w jednym przypadku odznaczenie otrzymała osoba żyjąca, na 94 nadane odznaczenia. W jedynym przypadku symbolicznie udekorowano pomnik jako wyróżnienie dla nieznanego żydowskiego bojownika powstania w getcie warszawskim.

Odznaczenie ma jeden stopień i było nadawane jednorazowo.

Opis odznaki

Odznaka odznaczenia wykonana jest z brązu. Ma postać krzyża kawalerskiego, przy czym ramiona pionowe krzyża są wydłużone. Posiada dwa rozmiary: większy – 80 x 48 mm (dla odznaczonych pośmiertnie) i 60 x 36 mm (dla osób żyjących).

Na awersie w środku krzyża znajduje się rysunek św. Jerzego zabijającego smoka. Na ramionach znajduje się napis TROUW TOT IN DEN DOOD (pol. Wierny do śmierci). Krzyż jest zwieńczony koroną królewską.

Na rewersie odznaki na pionowym ramieniu znajduje się płonący miecz skierowany ostrzem do góry i rozrywający łańcuch znajdujący się na poziomym ramieniu.

Medal zawieszony jest na wstążce o szerokości 27 mm, w kolorze karmazynowo-czerwonym z 2 wąskimi paskami w kolorze pomarańczowym.

Przypisy

Bibliografia

• С. В. Потрашков, И. И. Лившиц: Награды Второй мировой войны. Moskwa: ЭКСМО, 2008, s. 128. ISBN 978-5-699-29296-7. (ros.)

Holenderskie odznaczenia (według daty ustanowienia) Order Unii, 1806 (†) Order Wojskowy Wilhelma, 1815 Order Lwa Niderlandzkiego, 1815 Order Lwa Złotego, 1858 Order Oranje-Nassau, 1892 Order Domowy Orański, 1905 Medal Honorowy za Sztukę i Naukę, 1905 Medal Honorowy za Przedsiębiorczość i Talent, 1905 Krzyż Zasługi HCK, 1914 Brązowy Krzyż, 1940 Krzyż Lotnika, 1941 Medal Brązowego Lwa, 1944 Krzyż Ruchu Oporu, 1946 Krzyż Pamiątkowy Nowej Gwinei , 1962 Order Domowy, 1969 Order Wierności i Zasługi, 1969 Order Korony, 1969 Krzyż Pamiątkowy Ruchu Oporu ,1980 Medal Marynarki Wojennej, 1985 Odznaka Honorowa za Zasługi , 1987 Medal Kosowo, 2000 Medal Armii, 2002 Medal Sił Powietrznych , 2005

Falerystyka Rodzaj odznaczenia Order krzyż medal gwiazda odznaka dystynktorium Elementy insygniów Godło łańcuch orderowy gwiazda orderowa rozetka galonik okucie wstęga orderowa Formy zredukowane Cywilna: miniaturka orderowa mundurowa: baretka Lista odznaczeń w Afryce Ameryce Południowej Ameryce Północnej i Środkowej Australii i Oceanii Azji Europie Lista baretek w Afryce Ameryce Południowej Ameryce Północnej i Środkowej Australii i Oceanii Azji Europie organizacjach międzynarodowych Prawo kapituła orderu odznaczenie państwowe order domowy order kobiecy System odznaczeń w Polsce Komisja Heraldyczna polski system orderowo-odznaczeniowy (lista) polskie odznaczenia resortowe polskie odznaczenia samorządowe