Księstwo Moskiewskie

Księstwo Moskiewskie

Княжество Московское

1213 – ok. 1263
Flaga Księstwa Moskiewskiego Herb Księstwa Moskiewskiego
Język urzędowy	staroruski
Stolica	Moskwa
Ustrój polityczny	monarchia feudalna
Typ państwa	księstwo dzielnicowe
Głowa państwa	książę (ostatni) Borys Michajłowicz
Status terytorium	księstwo udzielne
Wydzielenie księstwa udzielnego	1213
Zniesienie księstwa udzielnego	na skutek śmierci Borysa Michajłowicza przed 1263 rokiem
Religia dominująca	prawosławie

Księstwo Moskiewskie (ros. Княжество Московское) – ruskie księstwo udzielne (dzielnicowe) istniejące od roku 1213 do około 1263 roku ze stolicą w Moskwie, położone nad rzeką Moskwą, prawym dopływem Wołgi, wydzielane i pozostające w stosunku lennym do Wielkiego Księstwa Włodzimierskiego. Przez cały czas istnienia księstwa władzę w nim sprawowali książęta z dynastii Rurykowiczów wywodzący się linii bezpośredniej od Ruryka.

W 1263 roku z woli Aleksandra Newskiego Księstwo Moskiewskie zostało ponownie wydzielone, lecz od tej pory funkcjonowało już jako monarchia dziedziczna. W XIV wieku podniesione do rangi wielkiego księstwa.

Historia

Pierwszym księciem moskiewskim został w 1213 roku Włodzimierz Wsiewołodowic, syn Wsiewołoda Wielkie Gniazdo, który odebrał gród moskiewski swemu bratu, wielkiemu księciu włodzimierskiemu Jerzemu II. W 1238 roku na tronie moskiewskim zasiadł syn wielkiego księcia Jerzego II – Włodzimierz Juriewicz.

Stolicą księstwa od początku jego istnienia było miasto Moskwa po raz pierwszy wzmiankowane w 1147 roku, kiedy to Jerzy I Dołgoruki założył na Wzgórzu Borowieckim kreml moskiewski. W 1156 roku miasto zostało otoczone dębową palisadą. Moskwa odznaczała się dogodnym położeniem geograficznym, z dala od Złotej Ordy, z której strony można się było spodziewać najazdów i umiejscowieniem na wewnątrzruskich szlakach handlowych, które dostarczały książętom moskiewskim poważnych środków finansowych. Dzięki długim okresom pokoju szybko wzrastała liczba ludności księstwa.

Przypuszczalnie po śmierci Włodzimierza Juriewicza Księstwo Moskiewskie zostało z powrotem wcielone bezpośrednio do Wielkiego Księstwa Włodzimierskiego. Jednak już kilka lat później na tronie moskiewskim zasiadł kuzyn Włodzimierza Michał Chrobry, który według różnych źródeł sprawował rządy w Moskwie od 1246 lub 1247 roku do roku 1248 lub 1249. Michał był synem wielkiego księcia włodzimierskiego i kijowskiego Jarosława II Wsiewołodowica oraz młodszym bratem Aleksandra Newskiego. W 1248 roku po obaleniu swojego stryja, Światosława Wsiewołodowica, Michał został wielkim księciem włodzimierskim^[1]. Krótko potem zginął w bitwie nad Protwą walcząc z Litwinami^[2]. Po śmierci Michała na tronie moskiewskim zasiadł jego młodociany syn Borys. Objęcie przez Borysa tronu w Moskwie było możliwe dzięki poparciu jakie mu udzielił jego wuj, wielki książę włodzimierski Aleksander Newski. Borys zmarł jednak wcześnie, nie osiągając dorosłego wieku. Data śmierci Borysa pozostaje nieznana.

W 1263 roku, przypuszczalnie niedługo po śmierci Borysa, Księstwo Moskiewskie zostało ponownie wydzielone z woli Aleksandra Newskiego dla jego najmłodszego syna Daniela (urodzonego w 1261 roku), który z racji na swój młody wiek sprawował rzeczywiste rządy w Moskwie dopiero od roku 1277. Daniel stał się założycielem moskiewskiej linii Rurykowiczów. Wraz z jego panowaniem Księstwo Moskiewskiego przestało być księstwem dzielnicowym i stało się de facto udzielnym księstwem dziedzicznym.

Władcy księstwa moskiewskiego

Daty panowania	Władca	Portret władcy	Rodzice	Urodzony	Zmarł
Pierwszy książę moskiewski: 1213–1227 ?	Włodzimierz Wsiewołodowic		Wsiewołod III Wielkie Gniazdo, Maria Szwarnówna	26 października 1192	6 stycznia 1227
1236–1238	Włodzimierz Juriewicz		Jerzy II Wsiewołodowicz, Agafia Wsiewołodówna	1218	7 lutego 1238
1246/1247–1248/1249	Michał Chrobry		Jarosław II, Rościsława Teodozja Mścisławna	1229	15 stycznia 1248/1249
Ostatni książę moskiewski: 1248 – ok. 1263 ?	Borys Michajłowicz		Michał Chrobry, nieznana	data nieznana	ok. 1263 ?

Zobacz też

• Wielkie Księstwo Moskiewskie

Przypisy