Księstwo twerskie

Księstwo twerskie (ros. Тверское княжество) – jedno z państw ruskich w średniowieczu na obszarze dzisiejszej Rosji; jako samodzielny byt polityczny istniejące od połowy XIII w. do roku 1485. W XV wieku rywalizowało z Wielkim Księstwem Moskiewskim i Republiką Nowogrodzką o hegemonię nad Rosją.

Według badań archeologicznych w miejscu dzisiejszego Tweru już w IX-X wieku istniała niewielka osada. Twierdza w Twerze została wzniesiona najprawdopodobniej w latach 1130–1140[1], w trakcie wojny Rusi rostowsko-suzdalskiej z Księstwem Nowogrodzkim. Z kolei inne źródła jako datę powstania Tweru podają rok 1181[2]. Niezależnie od daty powstania pod koniec w. Twer był niewielką twierdzą na zachodniej rubieży Rusi Suzdalskiej, a okoliczne ziemie podlegały temu właśnie państwu. Około 1220 r. region twerski wchodził w skład kolejnego ruskiego księstwa – perejasławskiego. Po zniszczeniu miasta przez Tatarów w 1238 r. gród odbudowano na przeciwnym brzegu rzeki.

Podział dzielnicowy Rusi spowodował, iż region twerski stał się niezależnym państwem. Stało się tak za panowania brata Aleksandra NewskiegoJarosława Jarosławowicza.

Księstwo twerskie przez pewien czas było jednym z ważniejszych na Rusi. Sprzyjało temu korzystne położenie jego stolicy – na szlaku łączącym Nowogród Wielki z północno-wschodnimi terenami Rusi. Drugim ważnym czynnikiem powodującym wzrost znaczenia kraju była polityka władców Złotej Ordy (której podlegało Księstwo Twerskie); polityka ta polegała m.in. na dbaniu o równowagę wśród zależnych od Tatarów ruskich księstw, co sprzyjało rozwojowi księstw słabszych i nie pozwalało na ich podbój w ramach ekspansji księstw silniejszych.

W 1485 r. Księstwo Twerskie zostało zaatakowane i podbite przez Ruś Moskiewską. Ówczesny twerski władca – Michał Borysowicz został zupełnie zaskoczony tym atakiem, wcześniej bowiem był sojusznikiem księcia moskiewskiego i wspierał go zbrojnie w walce z Tatarami i Księstwem Nowogrodu. Po upadku swej stolicy ostatni niezależny książę Tweru uciekł na Litwę. Po podboju moskiewskim księstwo twerskie zostało zlikwidowane – formalnie księciem twerskim był do 1490 dziedzic tronu Iwan Młodszy. Za czasów Iwana Groźnego w mieście żył i nosił tytuł „księcia twerskiego” syn jednego z chanów; „władca” ten był jednak całkowicie zależny od Moskwy i nie posiadał żadnej realnej władzy.

Władcy księstwa twerskiego

  • Jarosław Jarosławowicz (ros. Ярослав III Ярославич) 1247-1272
  • Światosław Jarosławicz (ros. Святослав Ярославич) 1272-1282 (lub 1286)
  • Michał Jarosławicz (ros. Михаил I Ярославич Святой) 1282 (lub 1286)-1318
  • Dymitr II Groźne Oczy (ros. Дмитрий Грозные Очи) 1318-1326
  • Aleksander Michajłowicz (ros. Александр I Михайлович) 1326-1327; 1338-1339
  • Konstantyn Twerski (ros. Константин Михайлович) 1328-1338; 1339-1346
  • Wsiewołod Twerski (ros. Всеволод Александрович) 1346-1351
  • Wasyl Kaszyński (ros. Василий Михайлович) 1351-1368
  • Michał II Aleksandrowicz (ros. Михаил II Александрович) 1368-1399
  • Iwan Michajłowicz (ros. Иван Михайлович) 1399-1425
  • Aleksander Iwanowicz (ros. Александр II Иванович) 1425
  • Jurij Aleksandrowicz (ros. Юрий Александрович) 1425
  • Borys Aleksandrowicz (ros. Борис Александрович) 1425-1461
  • Michał Borysowicz (ros. Михаил III Борисович) 1461-1485

Przypisy

  1. В. А. Кучкин. «Города северо-восточной руси в XIII–XV веках».
  2. В. Н. Татищев. «История Государства Российского».

Media użyte na tej stronie