Kultura Hatvan

Kultura Hatvan – kultura archeologiczna ze wczesnej epoki brązu. Jej nazwa pochodzi od eponimicznego stanowiska w Hatvan, w północno-środkowej części Węgier.

Chronologia i obszar występowania

Kultura Hatvan datowana jest na okres epoki brązu A2 według chronologii Paula Reineckego (1950–1700 p.n.e.). Jej początków można jednak doszukiwać się już od 2100 lat p.n.e. Jest ona kontynuacją rozwoju północnej części kultury Vučedol-Zók, natomiast późna jej faza jest współczesna kulturze Otomani. Zajmowała ona obszar północnych i wschodnich Węgier, poczynając od kolana Dunaju na zachodzie, aż do górnej Cisy na wschodzie. Wiele jej stanowisk znamy z obszaru Gór Bukowych.

Osadnictwo i gospodarka

Ludność kultury Hatvan zajmowała się uprawą ziemi i hodowlą. Osadnictwo lokowano głównie w miejscach z natury obronnych (zwłaszcza w Górach Bukowych i Mátrze). Zamieszkiwano ufortyfikowane osady, wznoszone na tellach.

Obrządek pogrzebowy

Stosowano powszechnie ciałopalny obrządek pogrzebowy. Występują tu groby jamowe, bardzo mało jest natomiast grobów popielnicowych. Inwentarz w grobach jest podobny do inwentarzu kultury pucharów dzwonowatych. Występują więc tutaj typowe dla wspomnianej kultury puchary, płytki łucznicze do ochrony przedramienia, guzki z otworami V-kształtnymi. Groby szkieletowe są w kulturze Hatvan bardzo nieliczne.

Bibliografia

• Archeologia pierwotna i wczesnośredniowieczna, część III Epoka brązu i wczesna epoka żelaza w Europie, Marek Gedl, Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1985
• U progu nowej epoki. Gospodarka i społeczeństwo wczesnego okresu epoki brązu w Europie Środkowej, Sławomir Kadrow, Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Kraków 2001