Lambda Ophiuchi
| |||||||||||||||||||
| λ Oph | |||||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | Wężownik | ||||||||||||||||||
| Rektascensja | 16h 30m 54,823s[1] | ||||||||||||||||||
| Deklinacja | +01° 59′ 02,12″[1] | ||||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | 0,01884 ± 0,00055[1]″ | ||||||||||||||||||
| Odległość | 173,1 ± 5,2 ly 53,1 ± 1,6 pc | ||||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | 3,90[1]m | ||||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | −30,98 ± 0,61[1] mas/rok | ||||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) | −73,42 ± 0,58[1] mas/rok | ||||||||||||||||||
| Prędkość radialna | −16,0 ± 1,5[1] km/s | ||||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||||
| Typ widmowy | A1 V / A4 V[2] | ||||||||||||||||||
| Masa | 2,6 / 2,0 M☉[2] | ||||||||||||||||||
| Promień | 2,5 / 1,9 R☉[2] | ||||||||||||||||||
| Jasność | 56 / 17[2] L☉ | ||||||||||||||||||
| Temperatura | 9300 / 8500[2] K | ||||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||
Lambda Ophiuchi (λ Oph, Marfik) – gwiazda w gwiazdozbiorze Wężownika, znajdująca się w odległości około 173 lat świetlnych od Słońca.
Nazwa
Tradycyjna nazwa gwiazdy, Marfik, wywodzi się od arabskiego مرفق Marfiḳ, co oznacza „łokieć” i odnosi się do jej położenia w gwiazdozbiorze Wężownika[2][3]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna zatwierdziła użycie nazwy Marfik dla określenia tej gwiazdy[4].
Charakterystyka
Jest to gwiazda podwójna, którą tworzą dwa składniki będące gwiazdami ciągu głównego należącymi do typu widmowego A. Są gorętsze od Słońca, mają jasność odpowiednio 56 i 17 razy większą od jasności Słońca i promienie 2,5 oraz 1,9 razy większe. Masy gwiazd to, według modeli ewolucji i budowy wewnętrznej, 2,6 i 2,0 masy Słońca[2].
Gwiazdy na niebie dzieli 1,4 sekundy kątowej (pomiar z 2016 r.); składniki mają wielkość obserwowaną 4,15 i 5,15m[5], ale są na tyle blisko na niebie, że trudno rozdzielić je w amatorskim teleskopie[2]. Okrążają one wspólny środek masy po ekscentrycznych orbitach, średnio oddalone o 46 au, zbliżają się na 18 au i oddalają na 68 au. Okres orbitalny to 129 lat, w ciągu ostatniego okresu najbardziej oddaliły się w 2004 roku, a najbardziej zbliżyły w 1939 roku. Jeden ze składników (lub nawet oba) mogą mieć także niewidocznych, bliskich towarzyszy[2]. W odległości 119,6″ od pary (pomiar z 2013 r.) znajduje się trzecia gwiazda o wielkości 11,84m[5], którą charakteryzuje taki sam ruch własny – pomarańczowy karzeł, zapewne typu widmowego K6[2]. Od centralnej pary dzieli go w przestrzeni co najmniej 6100 au, a okres obiegu to co najmniej 185 tysięcy lat[2]. Jeszcze dalej znajduje się gwiazda λ Oph D o wielkości 10,93m, oddalona od λ Oph A o 308,1″[5].
Zobacz też
- lista gwiazd w gwiazdozbiorze Wężownika
- lista najjaśniejszych gwiazd w poszczególnych gwiazdozbiorach
Przypisy
- ↑ a b c d e f g Lambda Ophiuchi w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e f g h i j k Jim Kaler: Marfik (ang.). STARS. [dostęp 2017-04-30].
- ↑ Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 303. ISBN 0-486-21079-0. (ang.)
- ↑ Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-02-01. [dostęp 2017-04-30].
- ↑ a b c Mason et al.: WDS J16309+0159AB. W: The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.