Lasówka czarnogłowa

Lasówka czarnogłowa
Setophaga striata[1]
(J. R. Forster, 1772)
Ilustracja
Samiec (u góry) i samica
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

lasówki

Rodzaj

Setophaga

Gatunek

lasówka czarnogłowa

Synonimy
  • Muscicapa striata J. R. Forster, 1772[2]
  • Dendroica striata (J. R. Forster, 1772)[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
Status iucn3.1 NT pl.svg
Zasięg występowania
Mapa występowania

     w sezonie lęgowym

     zimowiska

Lasówka czarnogłowa[4] (Setophaga striata) – gatunek małego ptaka z rodziny lasówek (Parulidae). Wędrowny, w sezonie lęgowym zamieszkuje północną część Ameryki Północnej, zimuje w północnej części Ameryki Południowej. Monotypowy (nie wyróżnia się podgatunków)[2][5]. Bliski zagrożenia.

Morfologia

Długość ciała 12,5–15 cm. Rozpiętość skrzydeł 21–23 cm[6]. Masa ciała 12–13 g[6].

U samca czarna czapeczka kontrastuje z białymi policzkami. Grzbiet oliwkowoszary, w czarne kreski. Na skrajnych sterówkach białe partie. Spód ciała biały; na bokach szyi i ciała widać czarne kreski. U samicy czapka jest zielonkawa, brew jasna, grzbiet oliwkowoszary w ciemne kreski; spód ciała biały z żółtym nalotem. Dorosłe na jesień i młode przypominają samicę, lecz wierzch mają bardziej zielony, od spodu delikatne zielonożółte kreski. Nogi różowe lub żółte.

Zasięg, środowisko

W sezonie lęgowym zamieszkuje północne lasy, głównie świerkowo-jodłowe – w Kanadzie, na Alasce i w skrajnie północno-wschodnich USA. Zimę spędza w północnej części Ameryce Południowej, głównie w zachodniej Amazonii[2], na wschód od Andów[7]. Nieliczne osobniki zapuszczają się dalej na południe aż po wybrzeże południowo-wschodniej Brazylii i północno-wschodnią Argentynę[2]. W trakcie migracji ptak ten może pokonać nawet 20 tysięcy km (łącznie w obie strony), co jest jednym z najlepszych wyników wśród śpiewających. Przeloty odbywają się nad Oceanem Atlantyckim; cztery osobniki wyposażone w nadajniki pokonały podczas trwającego non stop lotu nad oceanem od 2250 do 3400 km[8].

Zachowanie

Wyprowadza zwykle jeden lęg w sezonie, sporadycznie dwa[6]. Gniazdo buduje samica na świerku lub jodle, zwykle w pobliżu pnia, na wysokości 0,15–9 m nad ziemią. W zniesieniu 3–5 jaj koloru białawego do bladozielonego z brązowymi i fioletowymi plamami wokół szerszego końca. Inkubacja trwa 11–12 dni[7], a zajmuje się nią samica[6]. Oba ptaki z pary karmią pisklęta. Młode są w pełni opierzone po 8–10 dniach od wyklucia[7].

Żywi się głównie pająkami, owadami i ich gąsienicami. Podczas jesiennej migracji zjada również owoce, w tym jagody wiciokrzewu, szkarłatki amerykańskiej i cisa[7].

Status

IUCN od 2018 uznaje lasówkę czarnogłową za gatunek bliski zagrożenia (NT, Near Threatened); wcześniej, od 1988 klasyfikowano ją jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Choć jest to jeden z liczniejszych gatunków w północnej części Ameryki Północnej (w 2016 liczebność populacji szacowano na 59 milionów dorosłych osobników[3]), to jego liczebność szybko spada[3][7].

Przypisy

  1. Setophaga striata, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. a b c d e Blackpoll Warbler (Dendroica striata). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2013-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-03)]. (ang.).
  3. a b c Setophaga striata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  4. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Parulidae Wetmore, Friedmann, Lincoln, Miller,AH, Peters,JL, van Rossem, Van Tyne & Zimmer,JT, 1947 (1831) - lasówki - New World wood warblers (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-21].
  5. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): New World warblers, mitrospingid tanagers. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2021-01-21]. (ang.).
  6. a b c d N. Bouglouan: Blackpoll Warbler. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2021-01-21]. (ang.).
  7. a b c d e Blackpoll Warbler Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-21]. (ang.).
  8. Rekordowa migracja małego ptaka. [w:] Nauka w Polsce [on-line]. Fundacja PAP, 2019-04-07. [dostęp 2021-01-21]. (ang.).

Bibliografia

  • Wiesław Dudziński, Marek Keller, Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 2000. ISBN 83-7073-059-0.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Dendroica striata map.svg
Autor: Cephas, Licencja: CC BY-SA 3.0
Distribution map of Blackpoll Warbler
 
Breeding range
 
Wintering range
Black-poll Warbler NGM-v31-p313-B.jpg
BLACK-POLL WARBLER. Male and Female.
Status iucn3.1 NT pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5