Latarnia Morska Krynica Morska

Latarnia Morska Krynica Morska
Ilustracja
Latarnia i pomnik żołnierzy radzieckich
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Miejscowość

Krynica Morska

Wysokość wieży

26,50[1] m

Wysokość światła

53,00[1] m n.p.m.

Zasięg światła

18,00 Mm

Charakterystyka światła

Blaskowe grupowe
Okres: 12,00 s[1]
Blask: 2,00 s[1]
Przerwa: 2,00 s[1]
Blask: 2,00 s[1]
Przerwa: 6,00 s[1]

Data uruchomienia

1 maja 1895 roku (stara latarnia)
25 sierpnia 1951 (nowa latarnia)[1]

Data zburzenia

3 maja 1945 (stara latarnia)

Administrator

Urząd Morski w Gdyni

Położenie na mapie Krynicy Morskiej
Mapa konturowa Krynicy Morskiej, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Krynica Morska, latarnia morska”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko prawej krawiędzi nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Krynica Morska, latarnia morska”
Położenie na mapie powiatu nowodworskiego
Mapa konturowa powiatu nowodworskiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Krynica Morska, latarnia morska”
Ziemia54°23′07,2″N 19°27′03,6″E/54,385333 19,451000

Latarnia Morska Krynica Morska – latarnia morska na polskim wybrzeżu Bałtyku, położona w mieście Krynica Morska (powiat nowodworski, województwo pomorskie), na Mierzei Wiślanej[2].

Latarnia znajduje się pomiędzy Latarnią Morską Gdańsk Port Północny a Latarnią Morską Bałtijsk (Rosja – obwód kaliningradzki).

Informacje ogólne

Latarnia morska w Krynicy nie miała za zadania wskazywania drogi do portu, ale wypełnienie luki w systemie oznakowania pomiędzy Helem a Piławą (Bałtyjsk)[3]. Latarnia jest administrowana przez Urząd Morski w Gdyni. Ma stożkowy kształt, u podstawy ma 6 metrów średnicy, a u szczytu 4,5 metra[1]. Na szczyt latarni prowadzą schody przymocowane do ścian – wewnątrz latarnia jest pusta, tak że wchodząc na górę widzimy salę wejściową latarni na dole[4]. Światło dają dwie żarówki o mocy 1000 W(220V)[1].

Znajduje się tu jedna z jedenastu stacji brzegowych na polskim wybrzeżu systemu AIS-PL projektu HELCOM, który umożliwia automatyczne monitorowanie ruchu statków w strefie przybrzeżnej. Antena stacji w Krynicy Morskiej ma wysokość 53 m n.p.m.[5].

Historia

Pruska Administracja Morska zdecydowała o budowie latarni morskiej na Mierzei Wiślanej na 29 metrowej wydmie położonej 300 metrów od Krynicy Morskiej. Po zaakceptowaniu projektu 29 metrowej wieży z budynkiem technicznym, przystąpiono do budowy, którą zakończono po roku. Została ona zbudowana przez elbląskiego rzemieślnika Edwarda Stacha[1]. 1 maja 1895 roku światło na krynickiej latarni rozbłysło po raz pierwszy. Na czworokątnym cokole stała 19 metrowa, okrągła, ceglana wieża zakończona ośmiokątnym granitowym gzymsem i laterną w kolorze szarym. Na laternie zainstalowano obrotowy aparat Fresnela III klasy z niemieckiej firmy Picht & Co. zasilany początkowo olejem, później benzolem, gazem, aż do 1938, kiedy wprowadzono zasilanie elektryczne[3].

W dniu 3 maja 1945, zaminowana przez wycofujących się Niemców, latarnia uległa zniszczeniu grzebiąc pod swoimi gruzami kilku żołnierzy radzieckich[6].

Prawie trzy lata Krynica Morska nie posiadała oznakowania nawigacyjnego. W 1948, decyzją Urzędu Morskiego w Gdyni, zainstalowano prowizoryczne światło o widzialności 10 Mm na wieżyczce domu wczasowego „Bałtyk” (dawny hotel"Kaiserhof")[6]. Światło to widoczne było z Zatoki Gdańskiej i miejscowości po drugiej stronie zalewu: Tolkmicka, Fromborka i Suchacza[3].

Trzy lata później ukończono budowę nowej latarni, wraz z budynkami technicznymi, która stanęła 15 metrów od ruin starej. Autorem projektu był prof. Stanisław Puzyna z Politechniki Gdańskiej. Konstrukcję wykonano z prefabrykowanych bloczków betonowych łączonych pionowymi wkładkami ze stali zbrojonej i poziomymi wieńcami zbrojonymi, co szóstą warstwę bloczków. U dołu wieża ma średnicę 6 metrów, u góry 4,5 metra a całkowita wysokość wynosi 26,5 metra[3]. W laternie na wysokości 53 m n.p.m. umieszczono urządzenie optyczno – świetlne, składające się z cylindrycznej soczewki średnicy 1000 mm i dwupozycyjnego zmieniacza z 2 żarówkami o mocy 1000 W każda, o zasięgu 19,5 Mm[7]. Nowa latarnia została uroczyście otwarta 25 sierpnia 1951 roku[1][4]. W latach 1957-1997 pełniła również funkcję radiolatarni i nadawała alfabetem Morse'a sygnał "KM"[1][6].

Latarnia została przedstawiona na polskim znaczku pocztowym o numerze katalogowym 4093, wydanym przez Pocztę Polską w obiegu od 29 maja 2006 roku[8].

  • Latarnia Morska z 1895 r., zniszczona w 1945 r.
    Latarnia Morska z 1895 r., zniszczona w 1945 r.
  • Aparat optyczny w latarni widziany z tarasu
    Aparat optyczny w latarni widziany z tarasu
  • Latarnia widziana od strony budynku latarników
    Latarnia widziana od strony budynku latarników
  • Widok z latarni na Zalew Wiślany
    Widok z latarni na Zalew Wiślany

Dane techniczne

  • Położenie: 54°23'07,2" N 19°27'03,6" E
  • Wysokość wieży: 26,50 m[1]
  • Wysokość światła: 53,00 m n.p.m.[1]
  • Zasięg nominalny światła: 18 Mm (33,336 km)[1]
  • Charakterystyka światła: Blaskowe grupowe[1]
    • Blask: 2,0 s
    • Przerwa: 2,0 s
    • Blask: 2,0 s
    • Przerwa: 6,0 s
    • Okres: 12,0 s

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Apoloniusz Łysejko: Polskie latarnie morskie. Wrocław: "ZET", 1998, s. 6-7. ISBN 83-86736-88-7.
  2. ↑ Latarnia Morska Krznica Morska. [w:] Polskie Latarnie Morskie [on-line]. [dostęp 2021-04-08].
  3. ↑ a b c d Renata Baczyńska, Polskie latarnie morskie i ich związek z gospodarką turystyczną, Bydgoszcz 2010, s. 68–71 [dostęp 2021-04-03].
  4. ↑ a b Latarnia morska w Krynicy Morskiej [dostęp 2021-04-08].
  5. ↑ Marek Dziewicki, Marcin Waraksa: Status AIS – PL. Urząd Morski w Gdyni.
  6. ↑ a b c Historia Wysoczyzny Elbląskiej. [w:] Latarnie Morskie [on-line]. [dostęp 2021-04-08].
  7. ↑ Apoloniusz Łysejko: Latarnia w Krynicy Morskiej. Gdańsk: Towarzystwo Przyjaciół Centralnego Muzeum Morskiego, 2007, s. 24. ISBN 978-83-923976-3-2.
  8. ↑ Katalog znaczków pocztowych
Polskie latarnie morskie
Czynne
Nieczynne
istniejące
Zniszczone
nieistniejące

Świnoujście

Media użyte na tej stronie

Pomeranian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.92 N
  • S: 53.40 N
  • W: 16.65 E
  • E: 19.75 E
Powiat nowodworski (województwo pomorskie) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu nowodworskiego, Polska
Latarnia morska Krynica Morska.mp3
Autor: Borys Kozielski, Licencja: CC BY 4.0
Podkast dla Wikipedii nagrywany podczas wyprawy wzdłuż polskiego wybrzeża w lipcu 2018. Wyprawa dofinansowana przez Stowarzyszenie Wikimedia Polska oraz Towarzystwo Przyjaciół Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku.

Blog wyprawy: http://otworzsie.org.pl/blog/category/nieodplatna-dzialalnosc-statutowa/projekty/podkasty-dla-wikipedii/latarnie-morskie-w-polsce/

Więcej o podkastach dla Wikipedii: https://pl.wikiradio.org/wiki/Podkasty_dla_Wikipedii
Krynica Morska location map.svg
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Krynicy Morskiej, Polska
Latarnia morska Krynica Morska od strony budynku latarników.jpg
Autor: Tomasz Lerczak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zdjęcie wykonane podczas wyprawy wzdłuż polskiego wybrzeża w lipcu 2018. Wyprawa dofinansowana przez Stowarzyszenie Wikimedia Polska oraz Towarzystwo Przyjaciół Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku.
Lighthouse icon centered.svg
Symbol latarnii do legendy mapy
Aparat optyczny w latarni morskiej Krynica Morska widziany z tarasu.jpg
Autor: Tomasz Lerczak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zdjęcie wykonane podczas wyprawy wzdłuż polskiego wybrzeża w lipcu 2018. Wyprawa dofinansowana przez Stowarzyszenie Wikimedia Polska oraz Towarzystwo Przyjaciół Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku.
Latarnia morska świnoujście po zachodzie słońca.jpg
Autor: Tomasz Lerczak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zdjęcie wykonane podczas wyprawy wzdłuż polskiego wybrzeża w lipcu 2018. Wyprawa dofinansowana przez Stowarzyszenie Wikimedia Polska oraz Towarzystwo Przyjaciół Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku