Lektyny

Lektyny – białka lub glikoproteiny wiążące węglowodany dzięki czemu są w stanie wiązać się specyficznie z komórkami lub błonami komórkowymi i wywoływać stamtąd reakcje biochemiczne. Początkowo opisano je u roślin, jednak występują także i są produkowane przez zwierzęta i mikroorganizmy[1][2].

Lektyny biorą udział w różnych interakcjach między komórkami, np. w regulacji adhezji komórek, w obronie przed infekcjami u roślin, w interakcjach między Rhizobium a komórką roślinną, służą też jako receptory dla patogenów wiążących się do komórek zwierzęcych.

Niektóre lektyny mają charakter silnych mitogenów. Ulegają wiązaniu z resztami cukrowymi glikoproteidów obecnych na powierzchni limfocytów. Przyczyniają się tym samym do zlepiania się komórek, co często prowadzi do ich aktywacji a w konsekwencji do ich transformacji blastycznej.

Działanie w pożywieniu

Niektóre warzywa w stanie świeżym zawierają lektyny, które są toksyczne dla ludzi lub zwierząt. Te lektyny są denaturowane przez ogrzewanie podczas gotowania, smażenia lub innych form gotowania, przekształcając je w nieszkodliwą formę chemiczną. Zachowują ten nieszkodliwy kształt nawet po ponownym ostygnięciu żywności. Dlatego fasolę, ciecierzycę i soję należy spożywać wyłącznie po ugotowaniu[3].

Przypisy

  1. ↑ Irwin J.Goldstein, Colleen E.Hayes: The Lectins: Carbohydrate-Binding Proteins of Plants and Animals. Advances in Carbohydrate Chemistry and Biochemistry. 35, 1978, S. 127–340.. www.sciencedirect.com. [dostęp 2022-03-19].
  2. ↑ Ajit Varki, Paul R Crocker: I-type Lectins. W: Essentials of Glycobiology. Chapter 32, 2009, S. 127–340.. www.ncbi.nlm.nih.gov. [dostęp 2022-03-19].
  3. ↑ Jacqueline Kupper, Cornelia Reichert: Vergiftungen mit Pflanzen. W: Therapeutische Umschau. 2013, 66, 5.. www.ncbi.nlm.nih.gov. [dostęp 2022-03-19].

Bibliografia