Lenin był grzybem

Wizerunek Lenina na znaczku Organizacji Pionierskiej

Lenin był grzybem (ros. Ленин – гриб, Lenin – grib; dosł. Leningrzyb) – miejska legenda rozpowszechniona w krajach byłego Związku Radzieckiego, zgodnie z którą Włodzimierz Lenin wskutek nadużywania grzybów halucynogennych sam stał się grzybem. Jej źródłem była telewizyjna mistyfikacja, program wyemitowany 17 maja 1991 r. w Telewizji Leningradzkiej.

Historia

W okresie głasnosti w Związku Radzieckim nastąpiło złagodzenie cenzury, dzięki czemu możliwe stało się tzw. odkłamywanie historii ZSRR, które często przybierało formę wiadomości sensacyjnych nie tylko w treści, ale i w formie. W cyklicznej rubryce „Sensacje i hipotezy” jednej z edycji programu „Piąte koło” na antenie Telewizji Leningradzkiej zaproszony do studia specjalista prezentował na przykład teorię spiskową dotyczącą rzekomego zabójstwa poety Siergieja Jesienina[1][2]. Zdegustowany tym występem rosyjski awangardowy artysta i wirtuoz fortepianu Siergiej Kuriochin postanowił sam zgłosić się do programu ze zmyśloną przez siebie historią[1].

Szołochow w 1998 roku otrzymał „Złote pióro” w kategorii „Dziennikarz roku”[3]

Podczas przeprowadzonego z nim przez wtajemniczonego w mistyfikację[4] dziennikarza Siergieja Szołochowa półgodzinnego wywiadu[5] Kuriochin, podający się za historyka, przekonywał, że nadużywanie przez Lenina grzybów psylocybinowych było bezpośrednią przyczyną wybuchu rewolucji październikowej w Rosji[4], a z czasem doprowadziło do przejęcia jego osobowości przez grzyby[1][4]. W rezultacie ostatecznie z człowieka w Leninie pozostała jedynie powłoka[1][4]. Swoją teorię uzasadniał rzekomymi własnymi badaniami nad grzybami w krajach Ameryki Łacińskiej, powoływał się także na zmyślone przez siebie badania Carlosa Castanedy, Konstantego Ciołkowskiego i uczonych amerykańskich z Massachusetts Institute of Technology[1]. Lenin faktycznie w niektórych okresach swojego życia był zapalonym grzybiarzem, w listach do matki jego żona Nadieżda Krupska określała jego zamiłowanie do zbierania grzybów mianem obsesji[6][7], jednak nie ma informacji o zażywaniu przez niego grzybów halucynogennych.

Wywód Kuriochina składał się głównie ze zmyślonych teorii i serii błędów logicznych, jednak program wyemitowany 17 maja 1991 roku odbił się szerokim echem w Leningradzie[1][2][8]. Publiczność Telewizji ZSRR była przyzwyczajona do poważnego tonu programów i wielu telewidzów nie poznało się na mistyfikacji[4]. Do regionalnego komitetu Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego napłynęło tyle listów w tej sprawie, że jego członkowie poczuli się zmuszeni wydać oświadczenie przypominające, że „Lenin nie mógł być grzybem, bowiem ssak nie może być rośliną[1][2]. Sam Szołochow wkrótce potem opublikował w gazecie Smiena tekst, w którym potwierdzał dementi Komitetu Regionalnego KPZR, zaznaczając jednak, że technicznie rzecz ujmując, grzyby nie są roślinami, a stanowią osobne od nich królestwo[4].

Emisja programu zbiegła się w czasie z ważnymi wydarzeniami w ZSRR i na świecie, wobec czego przez wielu komentatorów do dziś uznawana jest za początek niezależności telewizji w krajach ZSRR i wydarzenie epokowe[4][8][2].

Przypisy

  1. a b c d e f g Tomasz Grzegorczyk, Lenin był grzybem (II), „Muzyka W Mieście”, Piotr Matwiejczuk, 06/2015, Wrocław: Narodowe Forum Muzyki, czerwiec 2015, ISSN 2084-9249 [dostęp 2015-11-03].
  2. a b c d Elena Pomazan, Анастасия Курехина: Сергей был очень светлым человеком, „Komsomolskaja Prawda”, 18 sierpnia 2005, ISSN 0233-433X (ros.).
  3. Oksana Popova, 27 сентября: Сергей Шолохов, „Delo”, 24 września 2001, ISSN 0130-741Х [dostęp 2015-11-03] (ros.).
  4. a b c d e f g Dima Miszenin, Тихий Шолохов, „Krestianka”, 12/2008, 2008, ISSN 0130-2647 [dostęp 2015-11-03] [zarchiwizowane z adresu 2010-01-13] (ros.).
  5. MediaArtLab. www.mediaartlab.ru. [dostęp 2015-11-03].
  6. Robert Service: Lenin: A Biography. Pan Macmillan, 2011-02-21, s. 117–118. ISBN 978-0-330-47633-1. [dostęp 2015-11-03]. (ang.)
  7. Cynthia D. Bertelsen: Mushroom: A Global History. Reaktion Books, 2013-09-15, s. 31–32. ISBN 978-1-78023-219-5. [dostęp 2015-11-03]. (ang.)
  8. a b Amy Bryzgel, Sergei Bugaev: Appendix II: Interview: Amy Bryzgel and Sergei Bugaev (Afrika). W: New Avant-gardes in Eastern Europe and Russia, 1987--1999. ProQuest, 2008, s. 542–550. ISBN 978-0-549-87571-0. [dostęp 2015-11-03]. (ang.)

Media użyte na tej stronie

Voices-2015 in Vologda 7310.jpg
Autor: putnik, Licencja: CC BY 4.0
Voices International Festival 2015 in Vologda.