Leon Kmiotek

Leon Kmiotek

Dołęga, Pomian

major
Data i miejsce urodzenia	4 kwietnia 1889 Rosko, Królestwo Prus
Data i miejsce śmierci	15 lipca 1942 Wrocław, III Rzesza
Przebieg służby
Lata służby	1914–1942
Siły zbrojne	Armia Cesarstwa Niemieckiego Wojsko Polskie
Formacja	Armia Wielkopolska
Jednostki	67 pułk piechoty 84 pułk piechoty
Stanowiska	dowódca kompanii dowódca batalionu dowódca Szkoły Podoficerskiej komendant Wojskowego Więzienia Śledczego nr 8 przy D.O.K. Nr VIII dowódca Wojskowej Organizacji Ziem Zachodnich
Główne wojny i bitwy	powstanie wielkopolskie wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa (kampania wrześniowa)
Odznaczenia

Leon Kmiotek ps. „Dołęga”, „Pomian” (ur. 4 kwietnia 1889 w Rosku, pow. Czarnków, zm. 15 lipca 1942 w niemieckim więzieniu we Wrocławiu) – major piechoty Wojska Polskiego, w czasie okupacji niemieckiej założyciel Wielkopolskiej Organizacji Wojskowej, a następnie dowódca Wojskowej Organizacji Ziem Zachodnich, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Syn rolników Stanisława i Marii z domu Ryżek^[1]. Ukończył gimnazjum w Poznaniu i zawodową szkołę górniczą w Westfalii^[1]. Pracował w kopalniach jako sztygar i działał w polskich organizacjach robotniczych. W roku 1914 powołany został do armii niemieckiej, wcielony w szeregi 17 pułku piechoty walczył na froncie rosyjskim. Od maja 1915 roku w niewoli, z której zbiegł w styczniu roku następnego. Przedostał się na tereny Królestwa, gdzie próbował wstąpić do Legionów Polskich. Ujęty, został ponownie wcielony do armii niemieckiej^[1]. Brał udział w Powstaniu Wielkopolskim (1918–1919)^[a] i wojnie polsko-bolszewickiej (1919–1920). Pełnił służbę w 67 pułku Piechoty Wielkopolskiej, a w latach 20. i 30. XX wieku, w 84 pułku piechoty w Pińsku.

Uczestniczył w wojnie obronnej 1939 r. w szeregach Armii „Poznań”. Uniknął niewoli niemieckiej i 7 października 1939 powrócił do Poznania. Już 11 października założył Wielkopolską Organizację Wojskową, na czele której stanął. Pod koniec lutego 1940 rozpoczął rozmowy z innymi organizacjami konspiracyjnymi o charakterze wojskowym, działającymi na terenie Poznania. W ich wyniku w końcu marca 1940 z połączenia Wielkopolskiej Organizacji Wojskowej, Wielkopolskiej Organizacji Zbrojnej i Wojska Ochotniczego powstała Wojskowa Organizacja Ziem Zachodnich, której został dowódcą. Był autorem planu powstania planu zbrojnego „Północ–Południe”, które miało objąć Wielkopolskę i Pomorze.

6 czerwca 1940 wraz z żoną Melanią i adiutantem Aleksandrem Kubskim został aresztowany przez Gestapo. Podczas aresztowania Niemcy przejęli także archiwum organizacyjne WOW. Był więziony w Forcie VII w Poznaniu, następnie w więzieniu przy ul. Młyńskiej w Poznaniu, we Wronkach, w Berlinie-Neukölln i Wołowie. Skazany na karę śmierci za przygotowanie zdrady stanu, został stracony 15 lipca 1942 w więzieniu we Wrocławiu^[b].

Awanse

• kapitan – zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 r. (w 1924 r. zajmował 666 lokatę w korpusie oficerów zawodowych piechoty, w 1928 r. – 318 lokatę i w 1932 r. – 141 lokatę)

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 4728 (1922)^[1][2]
• Krzyż Walecznych^[1]
• Krzyż Niepodległości (20 lipca 1932)^[3]
• Srebrny Krzyż Zasługi (18 marca 1932)^[4]

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Encyklopedia konspiracji wielkopolskiej 1939-1945, pod red. Mariana Woźniaka, Poznań 1998.
• Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 282, 359.
• Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 98, 191.
• Rocznik Oficerski 1932, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1932, s. 43, 612.
• Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.