Leonard Neuger

Leonard Neuger

Leonard Neuger, 2015
Data i miejsce urodzenia	2 kwietnia 1947 Kraków
Data i miejsce śmierci	9 lipca 2021 Kraków
profesor nauk humanistycznych
Specjalność: slawistyka
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Doktorat	1978
Profesura	1995
Nauczyciel akademicki
Uczelnia	Uniwersytet Śląski w Katowicach Uniwersytet Sztokholmski
Odznaczenia

Leonard Neuger (ur. 2 kwietnia 1947 w Krakowie, zm. 9 lipca 2021 tamże) – polski slawista i tłumacz pochodzenia żydowskiego, działacz opozycji demokratycznej w PRL, członek NSZZ „Solidarność”, w latach 1983–2015 przebywający w Szwecji, profesor i dyrektor Instytutu Slawistyki Uniwersytetu w Sztokholmie.

Życiorys

Od 1965 studiował polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim. Uczestniczył w protestach studenckich w marcu 1968, był członkiem komitetu strajkowego studentów uczelni krakowskich. Za swoją działalność został aresztowany pod koniec kwietnia 1968 i we wrześniu tegoż roku skazany na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności i grzywnę w kwocie 4000 zł. Ostatecznie powrócił na studia i w 1970 obronił pracę magisterską napisaną pod kierunkiem Kazimierza Wyki. W latach 1970–1974 pracował jako nauczyciel języka angielskiego w IV Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Kościuszki w Krakowie. Od 1974 pracował w Instytucie Literatury i Kultury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Tam w 1978 obronił pracę doktorską Kazimierz Wyka jako krytyk literacki w latach powojennych napisaną pod kierunkiem Ireneusza Opackiego.

Od 1980 był członkiem NSZZ „Solidarność”. Kierował Komisją Zakładową Związku w swoim miejscu pracy. W 1981 został redaktorem pisma Tygodnik Katowicki, wydawanego poza cenzurą przez Region Śląsko-Dąbrowski NSZZ „Solidarność”. Po ogłoszeniu stanu wojennego został internowany w dniu 18 grudnia 1981. Przebywał w zakładach karnych w Szerokiej i Uhercach. Został zwolniony w czerwcu 1982, ale uniemożliwiono mu powrót do pracy na uniwersytecie.

W kwietniu 1983 wyemigrował do Szwecji. W tym samym roku rozpoczął pracę w Instytucie Slawistyki Uniwersytetu w Sztokholmie. Od 1995 pracował tam jako profesor języka i literatury polskiej, w 2003 został dyrektorem Instytutu Slawistyki. W 2012 przeszedł na emeryturę. Od 2015 z powrotem mieszkał w Polsce^[1].

Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich do sierpnia 2020 roku^[2].

Zmarł 9 lipca 2021^[3] w Krakowie^[4]. Został pochowany 20 lipca 2021 na Nowym Cmentarzu Żydowskim w Krakowie^[5][6].

Książki

Leonard Neuger, 2019

• Dosyć żartów (1993)
• Pomysły do interpretacji. Studia i szkice o literaturze polskiej (1997)
• Z perspektywy tłumacza. Szkice o poezji szwedzkiej (1997)
• Ćwiczenia z wrażliwości. Duże i małe szkice literackie (2006)
• Zwierciadło. Andriej Tarkowski w rozmowie z Jerzym Illgiem i Leonardem Neugerem (2016)

Tłumaczenia

• Carl Michael Bellman, Fredmanowe Posłania i Pieśni (1991)
• Magnus Florin, Ogród (1999)
• Katarina Frostenson, 4 monodramy; Sala P (1999)
• Harry Martinson, Poezje wybrane (1995; wraz z Januszem Bogdanem Roszkowskim)
• Rita Tornborg, Imieniny Salomona (1993)
• Tomas Tranströmer, Dziki rynek; Żywym i umarłym (1989)
• Tomas Tranströmer, Moja przedmowa do ciszy (1992)
• Tomas Tranströmer, Muzeum motyli (1994)
• Tomas Tranströmer, Gondola żałobna (1996)
• Tomas Tranströmer, Wiersze i proza 1954–2004 (2012 - z Magdaleną Wasilewską-Chmurą)
• Marcia Sá Cavalcante Schuback, Pochwała nicości. Eseje o hermeneutyce filozoficznej (2008)
• Eric Johan Stagnelius, Elegie (1991)

Nagrody i odznaczenia

• Stiftelsen Natur & Kulturs översättarpris, przyznana przez Akademię Szwedzką (1990)
• Svensk-Polsk Samfundets Pris (1991)
• Författarfondens Premium (1992)
• Krzyż Oficerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 1995, nr 31, poz. 365)
• Krzyż Komandorski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2004, nr 48, poz. 819)
• Profesor Honorowy Uniwersytetu Śląskiego (2011)
• Krzyż Wolności i Solidarności (2014)
• Svenska Akademiens pris för översättning av svensk literatur (2017)

Przypisy

Bibliografia

• Tadeusz Nowakowski Polacy w Szwecji. Słownik biograficzny emigracji polskiej w Szwecji, wyd. 1992, s. 112-113
• Julian Kwiek Marzec 1968 w Krakowie, wyd. Kraków 2008, według indeksu
• Biogram na stronie immi.se. immi.se. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-06)].