Linia kolejowa nr 191

Linia nr 191[1]
Goleszów – Wisła Głębce[1]
Dane podstawowe
Numer linii

191[1]

Długość

20,048[1] km

Rozstaw szyn

1435 mm

Sieć trakcyjna

3 kV[2]

Prędkość maksymalna

70 i 80 km/h

ilustracja
Historia
Lata budowy

1888-1933

Rok elektryfikacji

1974[2]

Portal Transport szynowy

Linia kolejowa nr 191 GoleszówWisła Głębce – drugorzędna, jednotorowa linia kolejowa znaczenia państwowego w południowej części województwa śląskiego.

Historia

W 1888 roku została otwarta Kolej Miast Morawsko-Śląskich poprowadzona z Bielska do Cieszyna[3]. Natomiast 18 grudnia 1888 roku został otwarty odcinek z Goleszowa do Ustronia[4][5]. Trasa została zaprojektowana dla pociągów towarowych kursujących do huty żelaza i kuźni w Ustroniu[6]. W związku z intensywnym rozwojem Wisły jako miejsca wypoczynkowego, Sejm Śląski podjął decyzję o sfinansowaniu budowy dalszego odcinka linii[7]. W dniu 15 marca 1928 roku uruchomiono odcinek do Polany[5]. Odcinek do Wisły otwarto w dniu 10 lipca 1929 roku[8]. Prace budowlane nad ostatnim odcinkiem zainicjowano w 1931 roku[9]. W dniu 11 września 1933 roku został otwarty ostatni odcinek do dzielnicy Głębce[9]. Zbudowano dwa żelbetowe wiadukty nad doliną Dziechcinki nad doliną potoku Łabajów[10]. Planowano skierowanie linii przez Istebną i Koniaków w stronę doliny Soły[9]. Ze względu na ukształtowanie terenu, po drodze miano postawić cztery wiadukty wzorowane na obiektach z Łabajowa czy Dziechcinki[9]. Zmierzające w kierunku Zwardonia pociągi miały się zatrzymywać na przystanku w Kubalonce w rejonie przysiółka Osiedle, w Istebnej i na dwóch przystankach w Koniakowie[9]. Ponadto w Lalikach w przysiółku Stańcówka planowano wybudować posterunek odgałęźny umożliwiający bezpośredni przejazd do Zwardonia i Soli[11]. Po II wojnie światowej projekt przedłużenia linii zarzucono[12][13]. Po wojnie ze względu na zniszczenie przez wojska niemieckie mostu na Wiśle do 28 maja 1946 roku ruch kolejowy prowadzony był tylko do przystanku Obłaziec[14]. W dniu 19 lipca 1985 roku został otwarty przystanek kolejowy Ustroń Zdrój[5]. Natomiast w lipcu 1990 roku uruchomiono przystanek Wisła Kopydło[11]. Dodatkowo zaplanowano pomiędzy przystankiem Ustroń Zdrój, a stacją w Polanie, przystanek Ustroń Poniwiec[5]. Jednak nigdy nie został wybudowany[5].

Ruch kolejowy

Na linii kursował towarowy pociąg zdawczy prowadzony przez spalinowóz SM42 do stacji kolejowej w Ustroniu gdzie tamtejsze nadleśnictwo nadawało drewno[10]. Do 1998 roku kursował pociąg towarowy do Wisły Uzdrowiska także prowadzony przez lokomotywę SM42 z Czechowic-Dziedzic[10]. Ruch towarowy był prowadzony do grudnia 2008 roku[10]. Od 2000 roku ograniczano przewozy pasażerskie[10]. W 1974 roku linia kolejowa została zelektryfikowana[2]. Dnia 1 października 2011 roku zostały uruchomione weekendowe pociągi pasażerskie spółki Koleje Śląskie do Wisły[15]. Od 1 czerwca 2012 jedynym regionalnym przewoźnikiem pasażerskim na linii kolejowej jest spółka Koleje Śląskie[16].

Rewitalizacja

W październiku 2019 PKP Polskie Linie Kolejowe podpisały umowę na remont linii obejmujący przebudowę peronów, dostosowanie linii do prędkości 80-120 km/h poprzez wymianę torów, rozjazdów i urządzeń sterowania ruchem, budowę dwóch nowych przystanków osobowych Ustroń Poniwiec i Wisła Jawornik oraz likwidację przystanku Wisła Obłaziec. Inwestycja otrzymała dofinansowanie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego[17]. 16 marca 2020, ze względu na prace remontowe na linii, została wprowadzona Zastępcza Komunikacja Autobusowa[18]. 3 stycznia 2021, po zakończeniu rewitalizacji trasy z Chybia do Skoczowa pociągi tymczasowo wróciły na linię[19]. 1 marca 2021 ponownie na całej linii nr 191 wprowadzono ZKA[20]. Od 11 grudnia 2022 pociągi wróciły na linię po zakończonej rewitalizacji[21].

Przypisy

  1. a b c PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., Wykaz linii kolejowych udostępnianych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. [dostęp 2021-03-29].
  2. a b c Błażej Forjasz, Elektryfikacje linii kolejowych na Śląsku Cieszyńskim, Koleje Śląska Cieszyńskiego [dostęp 2021-03-29].
  3. Wojciech Preidl, Obiekty tunelowe na trasach galicyjskich kolei żelaznych, „Górnictwo i Geoinżynieria”, 3/1, Kraków: Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne Akademii Górniczo-Hutniczej, 2009, s. 297-312, ISSN 1732-6702, OCLC 263460593.
  4. Goleszów i dlaczego?, [w:] Paweł Stanieczek, Arbeitslager Golleschau - dzieje podobozu, t. 1, Goleszów: Gmina Goleszów, 2015, s. 9-16, ISBN 978-83-936146-1-5, OCLC 968482966.
  5. a b c d e Lidia Szkaradnik, W dawnym Ustroniu, „Gazeta Ustrońska”, 3 (646), Ustroń: Rada Miasta Ustroń, 22 stycznia 2004, s. 5, ISSN 1231-9651, OCLC 749154076.
  6. Szymon Huma, O kolei, po kolei, „Gazeta Ustrońska”, 10 (1008), Ustroń: Rada Miasta Ustroń, 10 marca 2011, s. 10, ISSN 1231-9651, OCLC 749154076.
  7. Wizytówka miasta na 90. urodziny, „Echo Wisły”, Maj 2019 (242), Wisła: Wiślańskie Centrum Kultury, 2019, s. 12-13, ISSN 1507–6059, OCLC 169993638.
  8. Wiadomości z literatury technicznej, „Czasopismo Techniczne” (19), Lwów: Polskie Towarzystwo Politechniczne we Lwowie, 1929, s. 306, ISSN 0011-4561, OCLC 751332023.
  9. a b c d e Michał Wroński, Przez góry i doliny (prawie)do źródeł Wisły, czyli jak kolej omal Beskidów nie przecięła, „Komunikacja publiczna”, 3/2015 (60), Katowice: Komunikacyjny Związek Komunalny GOP, 2015, s. 30-35, ISSN 1426-5788, OCLC 839199231.
  10. a b c d e Błażej Forjasz, Roman Ficek, Linia do Wisły w okresie powojennym aż do dziś, Koleje Śląska Cieszyńskiego, 14 maja 2016 [dostęp 2021-03-29].
  11. a b Maciej Dembiniok, Błażej Forjasz, Linia do Wisły, Koleje Śląska Cieszyńskiego [dostęp 2021-03-29].
  12. Artur Kubica, Jan Liniany, Izabela Małysz, Bartosz Tyrna, Mateusz Werpachowski: Strategia Rozwoju Miasta Wisła do roku 2020. prawomiejscowe.pl. [dostęp 2020-10-12]. (pol.).
  13. Niewybudowane linie kolejowe na Żywiecczyźnie, „2017-06-27”, ŻywiecInfo.pl.
  14. Koleje Śląska Cieszyńskiego, Opis i historia linii 191 Goleszów - Wisła Głębce, Koleje Śląska Cieszyńskiego [dostęp 2021-03-29].
  15. Koleje Śląska Cieszyńskiego, Debiut Kolei Śląskich na Śląsku Cieszyńskim, Koleje Śląska Cieszyńskiego, 1 listopada 2011 [dostęp 2021-03-29].
  16. Łukasz Maryńczak, Ostatnie pociągi Przewozów Regionalnych do Wisły, Koleje Śląska Cieszyńskiego, 31 maja 2012 [dostęp 2021-03-29].
  17. Linie do Cieszyna i Wisły do remontu. Umowy z wykonawcami, www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2020-05-03] (pol.).
  18. Do Wisły ZKA. Do odwołania, inforail.pl [dostęp 2020-05-03] (pol.).
  19. Pociągi w końcu wróciły do Wisły, www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2021-03-24] (pol.).
  20. Pociągiem do Skoczowa. Maszyny wracają na linię do Wisły [zdjęcia], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2021-03-24] (pol.).
  21. KRO, Do Beskidów turyści znów dotrą pociągiem. Kończy się remont transy łączącej Katowice z Wisłą, www.money.pl [dostęp 2022-12-10] (pol.).

Media użyte na tej stronie

BSicon ulBHF.svg
underground train station (legend icon)
BSicon uexlBHF.svg
ex underground train station (legend icon)
BSicon ulHST.svg
underground train stop (legend icon)
BSicon uexlHST.svg
ex underground train stop (legend icon)
BSicon ulDST.svg
underground service station (legend icon)
BSicon uexlDST.svg
ex underground service station (legend icon)
BSicon lBST.svg
non-passenger stop (legend icon)
BSicon exlBST.svg
ex non-passenger stop (legend icon)
BSicon ulBST.svg
underground service stop (legend icon)
BSicon uexlBST.svg
ex underground service stop (legend icon)
BSicon expHST.svg
local-only minor station
BSicon upHST.svg
Icons for railway description
BSicon uexpHST.svg
out-of-use local-only minor metro station
BSicon uexENDEe.svg
Railroad BSicon
BSicon uSTR.svg
Underground straight track
BSicon uexSTR.svg
ex underground straight track
BSicon extSTR.svg
straight line, modified version (+ex, +t, +ext)
BSicon utSTR.svg
underground tunnel straight track
BSicon uextSTR.svg
ex underground tunnel straight track
BSicon hSTR.svg
high level track
BSicon exhSTR.svg
ex high level track
BSicon uhSTR.svg
underground high level track
BSicon uexhSTR.svg
ex underground high level track
BSicon hSTRae.svg
Bridge (big)
BSicon uhSTRae.svg
Image for BSicon diagrams
BSicon uexhSTRae.svg
BS template transport icon
BSicon hKRZWae.svg
bridge over water straight (big)
BSicon exhKRZWae.svg
bridge over water straight (big)
BSicon KRZWu.svg
(c) I, Lantus, CC-BY-SA-3.0
Line crossing under water across
BSicon uexKRZWu.svg
for BS models. water tunnel, urban(blue), not in use.
BSicon KMW.svg
mileage change
BSicon exKMW.svg
ex mileage change
BSicon uKMW.svg
A mile-marker for metros/canals
BSicon uexKMW.svg
mileage change
BSicon GRENZE.svg
Autor: Bernina, axpde, Licencja: CC BY-SA 3.0 de
track with border
BSicon ÜST.svg
Track change (new design)
BSicon exÜST.svg
track change (new design)
BSicon uÜST.svg
Track switch, metro/light rail
BSicon uexÜST.svg
track change, metro/light rail (new design)
BSicon BUE.svg
level crossing straight
BSicon exSKRZ-YBUE.svg
Disused railway line level crossing on minor road.
BSicon uBUE.svg
underground level crossing straight
BSicon uexBUE.svg
Ex underground level crossing straight
BSicon ELCa.svg
Autor: Lekko gazowany, Licencja: CC BY-SA 3.0
electrified line start sign for railways
BSicon ELCe.svg
Autor: Lekko gazowany, Licencja: CC BY-SA 3.0
electrified line end sign for railways
BSicon BHF.svg
station straight track
BSicon HST.svg
flag stop track straight in use
BSicon exENDEaq.svg
Dead end at start of unused line across
BSicon exENDEeq.svg
Dead end at end of unused line across
POL Wisła Dziechcinka Wiadukt kolejowy.JPG
Autor: D T G, Licencja: CC BY 3.0
Wiadukt kolejowy zlokalizowany w południowej części Wisły przebiegający nad potokiem Dziechcinka. Wiadukt kolejowy o długości 68,60 metrów wykonany został w 1932 roku według projektu Stanisława Saskiego i Tadeusza Mejera.
BSicon eHST.svg
Ex flag stop, track straight in use