Lista latarń morskich w Polsce

Świnoujście

Kikut

Niechorze

Kołobrzeg

Gąski

Darłowo

Jarosławiec

Lokalizacja istniejących latarni morskich w województwie zachodniopomorskim. Objaśnienia:
= Czynne latarnie morskie
= Nieczynne latarnie morskie

Ustka

Czołpino

Stilo

Rozewie

Jastarnia

Hel

Port
Północny

Krynica
Morska

Rozewie

Góra Szwedów

Nowy Port

Lokalizacja istniejących latarni morskich w województwie pomorskim.

Poniższy artykuł prezentuje listę czynnych i nieczynnych latarń morskich położonych w Polsce, na wybrzeżu Morza Bałtyckiego, oraz w obrębie polskich stacji polarnych. Na polskim wybrzeżu działa 15 latarń^[a] morskich, zaś na obszarach polarnych działają 2 latarnie utrzymywane przez polskie stacje polarne. Światło nawigacyjne umieszczone na wieży widokowej w Sopocie i stawy na główkach portów Władysławowie, Nowym Porcie czy Westerplatte, stawa „wiatrak” w Świnoujściu itp., nazywane potocznie latarniami morskimi, o charakterystycznej budowie w postaci wieży z laterną, nie są latarniami morskimi w sensie nawigacji (brak oznaczenia – „latarnia morska” w spisie świateł i publikacjach nautycznych), dodatkowo światła te posiadają niewielki zasięg.

Polska latarnia morska to znak nawigacyjny na polskim wybrzeżu oznaczony na polskiej (brzegowej) mapie morskiej^[b] (wersji drukowanej lub elektronicznej)^[c] wyd. BHMW jako latarnia morska w sposób zgodny z publikacją Znaki skróty i terminologia stosowane na polskich mapach morskich 551 BHMW lub opisanych jako latarnia morska w publikacji Locja Bałtyku. Wybrzeże polskie 502 wyd. zaktualizowane, BHMW lub obejmujących polskie wybrzeże mapach morskich i locjach wydanych przez Biuro Hydrograficzne Admiralicji Brytyjskiej (ang. The United Kingdom Hydrographic Office (Admiralty)), wiodącego wydawnictwa hydrograficznego, wydającego publikacje nautyczne na wszystkie wody żeglowne kuli ziemskiej.

W rejonach polarnych – zwyczajowo polskimi latarniami morskimi – nazywa się znaki nawigacyjne wystawione i utrzymywane przez polskie polarne stacje badawcze, znajdujące się w Arktyce i Antarktyce. Latarnie te są oznaczone symbolem ang. lighthouse (latarnia morska) zgodnie z anglojęzyczną publikacją Symbols and Abbreviations used on Admiralty Charts, Chart 5011 (Symbole i skróty używane na mapach morskich Admiralicji [Brytyjskiej] 5011) na obejmujących rejon ich lokalizacji mapach morskich i locjach wydanych przez Admiralicję Brytyjską.

Latarnie morskie czynne

Ilustracja	Nazwa	Rok budowy	Współrzędne	Wysokość światła ponad wodą (m)	Wysokość wieży (m)	Zasięg nominalny (Mm)[d]	Charakterystyka światła
	Świnoujście[e]	1805/ 1 grudnia 1857	53°54′57,6″N 14°17′03,0″E/53,916000 14,284167	65 [1]	64,8	9 (czerw.) 27 (białe)	przerywane, sektorowe okres - 5s (przerwa 1 s światło 4 s)
	Kikut[f]	1962	53°58′59″N 14°34′56″E/53,983056 14,582222	91,5	18,2	16	izofazowe okres – 10 s (światło 5 s przerwa 5 s)
	Niechorze[e]	1866/1948	54°05′47″N 15°03′57″E/54,096389 15,065833	62,8	45	20	błyskowe okres – 10 s (błysk 0,5 s przerwa 9,5 s)
	Kołobrzeg[e]	1666/1946	54°11′17″N 15°33′22″E/54,188056 15,556111	36,5	26,0	16	błyskowe okres – 3 s (błysk 1 s przerwa 2 s)
	Gąski[e]	1878	54°14′40″N 15°52′30″E/54,244444 15,875000	51,1	49,8	23,5	przerywane grupowe okres – 15 s (przerwa 1,2 s światło 2,5 s przerwa 1,2 s światło 2,5 s przerwa 1,2 s światło 6,4 s)
	Darłowo[e]	1715/1885	54°26′31″N 16°22′51″E/54,441944 16,380833	19,7	21,0	15	blaskowe grupowe okres – 15 s (blask 2 s przerwa 2 s blask 2 s przerwa 9 s)
	Jarosławiec[e]	1838	54°32′30″N 16°32′41″E/54,541667 16,544722	50,2	33,3	23	błyskowe grupowe okres – 9 s (błysk 0,5 s przerwa 2 s błysk 0,5 s przerwa 6 s)
	Ustka[e]	1871	54°35′22″N 16°51′25″E/54,589444 16,856944	22,2	19,5	18	przerywane okres – 6 s (przerwa 2 s światło 4 s)
	Czołpino[e]	1875	54°43′12″N 17°14′37″E/54,720000 17,243611	75	25,2	21	przerywane grupowe okres – 8 s (przerwa 2 s światło 1 s przerwa 2 s światło 3 s)
	Stilo[e]	1906	54°47′12″N 17°44′02″E/54,786667 17,733889	75	33,4	23,5	błyskowe grupowe okres – 12 s (błysk 0,3s przerwa 2,2 s błysk 0,3 s przerwa 2,2 s błysk 0,3 s przerwa 6,7 s)
	Rozewie[e]	1821, zapalenie: 15 XI 1822	54°49′54″N 18°20′20″E/54,831667 18,338889	83,2	32,7	26	błyskowe okres – 3 s (błysk 0,1 s przerwa 2,9 s)
	Jastarnia[f]	22.12.1949[2]	54°42′01″N 18°40′58″E/54,700278 18,682778	22	13,5	15	kodowe Morse’a (A) okres – 20 s (światło 2 s przerwa 2 s światło 7 s przerwa 9 s)
	Hel[e]	1638/1942	54°36′06″N 18°48′56″E/54,601667 18,815556	39 [3]	41,5	18	izofazowe okres – 10 s (światło 5 s przerwa 5 s) widoczne w sektorze: 151°–102°
	Gdańsk[f]	23 [4] czerwca 1984	54°23′59″N 18°41′47″E/54,399800 18,696400	61	64,3	25	błyskowe grupowe okres – 9 s (błysk 0,5 s przerwa 1,5 s błysk 0,5 s przerwa 1,5 s błysk 0,5 s przerwa 4,5 s)
	Krynica Morska[e]	1 maja 1895/1951	54°23′13″N 19°27′12″E/54,386944 19,453333	53	27	18	blaskowe grupowe okres – 12 s (blask 2 s przerwa 2 s blask 2 s przerwa 6 s)
	Arctowski[g]	16 marca 1978	62°09′35″S 58°27′55″W/-62,159722 -58,465278	20	6		blaskowe okres – 9 s (blask 3 s przerwa 6 s)
	Hornsund[h][5]	grudzień 2006	77°00′00″N 15°33′00″E/77,000000 15,550000				izofazowe okres – 10 s (światło 5 s przerwa 5 s)

Latarnie morskie nieczynne (wygaszone)

Ilustracja	Nazwa	Rok budowy – wygaszenia	Współrzędne	Wysokość światła ponad wodą (m)	Wysokość wieży (m)	Zasięg nominalny (Mm)	Charakterystyka światła
	Rozewie[f]	1875 latarnia wygaszona w 1910	54°49′00″N 18°20′00″E/54,816667 18,333333	ok. 67	ok. 16
	Góra Szwedów[f]	1936 latarnia wygaszona w 1990	54°37′36″N 18°49′18″E/54,626667 18,821667	34,3	17	14
	Nowy Port[e]	1894 latarnia wygaszona w 1984 (zwiedzanie latarni możliwe jest od maja do września)	54°24′28″N 18°39′50″E/54,407778 18,663889	31,3 (30,3 od 1946)	27,3	16 (13 od 1946)	stałe do 1911 do 1932 (światło 1 s, przerwa 4 s) do 1945 błyskowe, okres 5 s (blask 4 s, przerwa 1 s) do 1984 roku błyskowe, okres – 5 s (blask 2 s, przerwa 3 s)

Latarnie morskie zniszczone w czasie II wojny światowej

Ilustracja	Nazwa	Rok budowy – zniszczenia	Współrzędne	Wysokość światła ponad wodą (m)	Wysokość wieży (m)	Zasięg nominalny (Mm)	Charakterystyka światła
	Hel	01 stycznia 1827 19 września 1939	54°36′06″N 18°49′04″E/54,601667 18,817778	37,7	41,7	17	Białe obrotowe, ma sześć lamp z reflektorami, które wykonują jeden obrót w czasie trzech minut i co pół minuty pokazują światło[6]
	Gdynia Oksywie	1887-1933	54°33′09″N 18°33′46″E/54,552500 18,562778	46,5	10	8	Białe błyskowe; okres 3 s
	Jastarnia Bór	16 grudnia 1872-1936	54°39′00″N 18°47′24″E/54,650000 18,790000	36,4 (37,9 od 1911)[7]	20,6[7]	17 Mm (od 1908)[8]	Do 1877 r. blaskowe grupowe, okres – 60 s (światło białe 30 s, przerwa 10 s, światło czerwone 10 s, przerwa 10); od 1877 r. blaskowe grupowe, okres – 120 s (przerwa – 10 s, światło białe 10 s, przerwa – 10s).

Latarnie morskie istniejące w czasach historycznych

Ilustracja	Nazwa	Rok budowy	Współrzędne	Wysokość światła ponad wodą (m)	Wysokość wieży (m)	Zasięg nominalny (Mm)	Charakterystyka światła
	Twierdza Wisłoujście[f] (nieczynna od 1758, zastąpiona blizą w Nowym Porcie)[9]	1482	54°23′45″N 18°40′46″E/54,395833 18,679444	ok. 18	17		światło stałe (świece od 1724)
	Wineta		ujście Odry, dokładna pozycja nieznana
	Regoujście	przed 1539	ok. 54°09′00″N 15°21′00″E/54,150000 15,350000
	Rowokół	planowana do budowy w XVII wieku	54°39′16″N 17°15′32″E/54,654333 17,259000	115	115

Inne stawy ze światłami nawigacyjnymi nazywane latarniami

Ilustracja	Nazwa	Rok budowy	Współrzędne	Wysokość światła ponad wodą (m)	Wysokość wieży (m)	Zasięg nominalny (Mm)	Charakterystyka światła
	główki portu Władysławowo szara stawa po lewej[i]	1938	54°48′00″N 18°25′00″E/54,800000 18,416667				światło wygaszone i zastąpione zieloną stawą, widoczną po prawej
	falochron na Westerplatte[f] Wejście do Nowego Portu, Gdańsk	1842 Zniszczona w 2012 r.[10]	54°25′00″N 18°39′30″E/54,416667 18,658333	13	13	7	czerwone blaskowe, okres – 6 s.
	Sopot[e][j]	1903/1904	54°26′43″N 18°34′13″E/54,445278 18,570278	25	30	7	błyskowe, okres – 4 s (błysk 0,3 s, przerwa – 3,7 s) widoczne w sektorze 192°30′ – 307°30′

Zobacz też

• Park Miniatur Latarni Morskich w Niechorzu
• Stawa Młyny (Świnoujście)

Uwagi

Przypisy

Literatura

• Franciszek Wróbel: Vademecum nawigatora. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1983. ISBN 83-215-1112-0.
• Franciszek Wróbel: Nawigacja morska.... Gdynia: Wydawnictwo Trademar, 2006. ISBN 83-915444-8-6.
• Marian Czerner: Latarnie morskie polskiego wybrzeża. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1967, 1971, 1986. ISBN 83-210-0602-7.
• Kazimierz Bielicki: Latarnie morskie na wybrzeżu polskim. (i inni: Krzysztof Czaplewski, Andrzej H. Warchhold). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 1998. ISBN 83-7174-321-1.
• Spis świateł i sygnałów nawigacyjnych tom I, II, III nr. 521 (wydanie zaktualizowane). Gdynia: Biuro Hydrograficzne Marynarki Wojennej.
• List of Lights & Fog Signals, Volume C, Baltic Sea, with Kattegat, Belts and Sound NP76 wydanie zaktualizowane. Taunton, Somerset, Wielka Brytania: The United Kingdom Hydrographic Office (Admiralty).
• Pub. 116 List of Lights Radio Aids and Fog Signals wydanie zaktualizowane. Bethesda, MD, USA: National Geospatial-Intelligence Agency. NSN7642014007540.
• Locja Bałtyku. Wybrzeże polskie 502 (wydanie zaktualizowane). Gdynia: Biuro Hydrograficzne Marynarki Wojennej.
• Baltic Pilot Vol. 1 (NP18), Vol. 2 (NP19), Vol. 3 (NP20) (wydanie zaktualizowane). Taunton, Somerset, Wielka Brytania: The United Kingdom Hydrographic Office (Admiralty).
• Bałtyk Południowy od Stilo do Kłajpedy mapa nawigacyjna 251 skala 1:200 000 (wydanie zaktualizowane). Gdynia: Biuro Hydrograficzne Marynarki Wojennej.
• Bałtyk Południowy od Świnoujscia do Stilo mapa nawigacyjna 252 skala 1:200 000 (wydanie zaktualizowane). Gdynia: Biuro Hydrograficzne Marynarki Wojennej.
• Znaki skróty i terminologia stosowane na polskich mapach morskich 551. Gdynia: Biuro Hydrograficzne Marynarki Wojennej.
• Symbols and Abbreviations used on Admiralty Charts, Chart 5011. Taunton, Somerset, Wielka Brytania: The United Kingdom Hydrographic Office (Admiralty).
• Katalog map i publikacji nautycznych 552. Gdynia: Biuro Hydrograficzne Marynarki Wojennej.

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Biura Hydrograficznego Marynarki Wojennej
• United Kingdom Hydrographic Office (Admiralty)
• Spis świateł z roku 2010 dla morza Bałtyckiego. msi.nga.mil. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-01)]. (ang.) PUB. 116. LIST OF LIGHTS na 2010 – polskie latarnie, s. 118-130 (w PDF na górze, nie w spisie na dole)
• Strona z programem do ćwiczeń w rozpoznawaniu charakterystyk świateł polskich latarń (on-line) potem klikamy w: tutaj