Literał znakowy

Literał znakowy – literał reprezentujący w kodzie źródłowym konkretną wartość typu znakowego.

Reprezentacja literału znakowego

Literał znakowy to określona jednostka leksykalna danego języka programowania, która reprezentuje wartość wybraną z dostępnego zestawu znaków. To jakie literały znakowe mogą zostać użyte, a więc jaki jest dostępny zestaw znaków, zależy od systemu komputerowego i ustawień w nim zawartych. Przykładowymi zestawami znaków są ASCII, EBCDIC. Obecnie we współczesnych systemach dostępne są różne zestawy (np. Unicode) zawierające m.in. znaki narodowe i różne symbole, np. matematyczne.

Literał znakowy może być zapisany w kodzie źródłowym:

  • bezpośrednio, za pomocą danego znaku, zazwyczaj ujęty w odpowiednie ograniczniki, np. język C[1][2][3][4]: 'C', '7', '*';
  • za pomocą symbolu, specjalnego kodu (np. kodu sterującego), opisu znaku, np. język C[1][2][3][4]: '\n', '\\'; język Pascal[5][6]: ^N;
  • za pomocą kodu liczbowego, zgodnego z bieżącym zestawem znaków, np. język C[1][2][3][4]: '\47', '\xFC', język Pascal[5][6]: #10, #$A.

Literał znakowy a inne literały

W danym języku programowania zwykle obok literału znakowego występuje literał łańcuchowy, przy czym składnia różnych języków jest tak skonstruowana, że:

  • literał znakowy jest zapisywany inaczej niż literał łańcuchowy, np. język C[1][2][3][4]:
  • literał znakowy i łańcuchowy jest zapisywany tak samo, np. język Pascal[5][6]:
    • literał znakowy w apostrofach, np. 'a',
    • literał łańcuchowy również w apostrofach, np. 'a'.

W tym drugim przypadku interpretacja, czy dana jednostka leksykalna jest literałem znakowym czy łańcuchowym, zależy od kontekstu, w którym dany literał został zapisany i nie da się rozróżnić literału znakowego od jednoznakowego literału łańcuchowego na podstawie samego zapisu literału. Np. w języku Pascal[5][6], w instrukcji przypisania x:='a'; to czy literał 'a' jest literałem znakowym czy łańcuchowym wynika z kontekstu – w tym przypadku typu zmiennej x (np. w Turbo Pascalu[5], jeżeli zmienna x jest typu znakowego to literał 'a' jest literałem znakowym zajmującym 1 bajt; jeżeli x jest typu string to literał 'a' reprezentuje łańcuch zapisany jako: 1 bajt długość łańcucha równa 1 i znak łańcucha – drugi bajt).

Literały znakowe mogą być:

  • traktowane jak dane liczbowe całkowite, o wartości zgodnej z kodem danego znaku według aktualnego zestawu znaków, np. język C[1][2][3][4]: x=5+'a'; natomiast użycie literału znakowego jak łańcucha wymaga odpowiedniego przekształcenia lub konwersji,
  • traktowane jak łańcuchy jednoznakowe, co umożliwia operowanie literałami znakowymi i łańcuchami równocześnie, np. Pascal[5][6], x:='Ala' + '.'; wynika z jednolitego zapisu i kontekstowej interpretacji literału (patrz wyżej); natomiast użycie literału znakowego jak liczby całkowitej wymaga konwersji lub użycia odpowiedniej funkcji.

Literały znakowe w językach programowania

język programowaniabezpośredni zapis literału znakowegozapis za pomocą opisu znakuzapis za pomocą kodu znakumiejsce opisu lub kodu względem ogranicznikówprzykłady
Język C[1][2][3][4]'znak''\opis_znaku''\kod_ósemkowy'pomiędzy ogranicznikami'a', '\n', '\12'
Język C – rozszerzenia ANSI[2]traktowane jak dane int (2 bajty), możliwość zapisu dwóch znaków 'ab'jw.możliwość stosowania także kodów szesnastkowych '\xkod_szesnastkowy'pomiędzy ogranicznikami'zn', 'a\n', '\12\xFA'
Icon[7]'znak''\opis_znaku'---wewnątrz'a', '\n'
uwaga: w języku Icon literał znakowy jest tylko szczególnym przypadkiem zapisu zbioru znaków (jednoelementowym zbiorem znaków)
Modula 2[8]'znak', "znak"---kod_ósemkowyCbez ograniczników'a', 12C
Pascal[5][6]'znak'^znak_sterujący#kod_dziesiętny, #$kod_szesnatkowybez ogranicznika'a', #10, #$FA, ^z,
PL/M[9][10]'znak'---kod_dec, kod_binB, kod_octQ, kod_octO kod_hexHbez ograniczników'a', 1AH

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Brian W. Kernighan, Dennis M. Ritche: Język C. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1988, seria: Biblioteka Inżynierii Oprogramowania. ISBN 83-204-1067-3. (pol.)
  2. ↑ a b c d e f g Jan Bielecki: Turbo C z grafiką na IBM PC. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1990, seria: Mikrokomputery. ISBN 83-204-1101-7. (pol.)
  3. ↑ a b c d e f Jan Bielecki: Od C do C++, programowanie obiektowe w języku C. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1990. ISBN 83-204-1332-X. (pol.)
  4. ↑ a b c d e f Podręcznik języka C na Wikibooks
  5. ↑ a b c d e f g Andrzej Marciniak: Borland Pascal 7.0. Poznań: Nakom, 1994, seria: Biblioteka Użytkownika Mikrokomputerów. ISBN 83-85060-53-7. ISSN 0867-6011. (pol.)
  6. ↑ a b c d e f Michał Iglewski, Jan Madey, Stanisław Matwin: Pascal. Język wzorcowy – Pascal 360. Wyd. wydanie trzecie – zmienione. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1984, seria: Biblioteka Inżynierii Oprogramowania. ISBN 83-85060-53-7. ISSN 0867-6011. (pol.)
  7. ↑ Ralph E. Griswold, Madge T. Griswold: Icon. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1987, seria: Biblioteka Inżynierii Oprogramowania. ISBN 83-204-0871-7. (pol.)
  8. ↑ Niklaus Wirth: Modula 2. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1987, seria: Biblioteka Inżynierii Oprogramowania. ISBN 83-204-0828-8. ISSN 0867-6011. (pol.)
  9. ↑ Jan Bielecki: PL/M język programowania mikroprocesorów. Wyd. wydanie drugie uzupełnione. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1987, seria: Elektronizacja. zeszyt 25. (pol.)
  10. ↑ Jan Bielecki: System operacyjny ISIS-II. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1987, seria: Mikrokomputery. ISBN 83-204-0893-8. (pol.)