Lokomotywa AGH
.jpg) (c) marek7400, CC BY 3.0 | |
| Państwo |  Polska |
|---|---|
| Miejscowość | Kraków |
| Miejsce | Wydział Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie |
| Fundator | Akademia Górniczo-Hutnicza |
| Data odsłonięcia | 30 maja 2009 |
Położenie na mapie Krakowa  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
 50°04′02,53″N 19°55′02,42″E/50,067369 19,917339 | |
Lokomotywa AGH (potocznie „Żyleta”[1]) – parowóz towarowy Ty2-559 serii Ty2, umieszczony jako pomnik-zabytek techniki przed budynkiem Wydziału Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej (pawilon B-5) Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Waży 115 ton i ma długość 23 metry.
Historia
Parowóz został zbudowany w 1943 roku w fabryce maszyn i lokomotyw F. Schichau GmbH, w Elblągu. W 1945 przeszedł w posiadanie Polskich Kolei Państwowych. Kolejno znajdował się w taborze w Olsztynie, Korszach, ponownie w Olsztynie, Oświęcimiu, Gdyni-Grabówku, Kościerzynie, ponownie w Gdyni-Grabówku i w końcu w Chojnicach, gdzie trafił 21 grudnia 1966 roku. Po zakończeniu eksploatacji pod koniec lat 70. lokomotywa rdzewiała na bocznicy w Chojnicach. Przed zezłomowaniem uratowała ją inicjatywa krakowskich studentów[2][3][4][5][6].
Pomysł na sprowadzenie lokomotywy na teren AGH narodził się na początku roku akademickiego 2007/08. Jego autorem był Łukasz Wzorek, wówczas student Wydziału Metali Nieżelaznych AGH. Wraz z Maciejem Królem z Politechniki Krakowskiej przedstawił ideę na zebraniu międzyuczelnianego Studenckiego Koła Naukowego Przedsiębiorców „Firma”. Uzyskali akceptację projektu. Najpierw zwrócili uwagę na przeznaczony na złom zabytkowy parowóz z XIX wieku w Krzeszowicach. Następnie, po wizycie w Tarnowskich Górach, postanowili spróbować sprowadzić do Krakowa lokomotywę typu Ty2. Dzięki współpracy z przedstawicielami fundacji „Era Parowozów” oraz właścicielami skansenu kolejowego w Pyskowicach, uzyskali listę lokomotyw przeznaczonych do złomowania. Udali się na Pomorze i po oględzinach wybrali Ty2-559 stojący w Chojnicach. Po powrocie do Krakowa zyskali akceptację dla pomysłu od rektora AGH, prof. Antoniego Tajdusia. Dzięki poparciu oraz pomocy fundacji „Era Parowozów” udało się przekonać PKP Cargo do odstąpienia od pozbycia się parowozów. Kartą przetargową okazała się luka prawna w postaci braku wyceny historycznej eksponatów. Po pół roku wynegocjowano warunki przekazania parowozu: lokomotywę otrzymano za darmo, do tego PKP dołożyło tender oraz wagon z lat 50. Ponadto kolej zrezygnowała z pobrania opłaty za transport parowozu do Krakowa. 30 marca 2008 roku, po dwudniowej podróży, dojechał on na stację Kraków Płaszów[2][3][4][7][6][8][9][10].
Następnie należało odrestaurować będący w nie najlepszym stanie technicznym parowóz. Wybrano PTK ZNiUT w Dzierżnie (Pyskowice), gdzie przebywał on od września 2008 do maja 2009. 21 maja 2009 odnowiona lokomotywa zawitała na stację Kraków Łobzów. W nocy z 22 maja na 23 maja została przetransportowana ulicami Krakowa do zatoczki na przystanku „Kawiory” (wymagało to m.in. podnoszenia tramwajowych przewodów trakcyjnych), gdzie przeczekała cały dzień. Kolejnej nocy, 24 maja dowieziono ją na skwer przed pawilonem B-5. Oficjalne przekazanie parowozu społeczności akademickiej odbyło się 30 maja o godzinie 11. Uroczystość zbiegła się z obchodami 90-lecia AGH[3][6][9].
Przypisy
- ↑ Gazeta Wyborcza: Żyleta stanęła na stacji AGH. 2009-05-24. [dostęp 2009-12-22].
- ↑ a b Uwaga, nadjeżdża Lokomotywa Postępu! (pol.). www.teberia.pl, 15 kwietnia 2009. [dostęp 2009-08-25].
- ↑ a b c AGH lokomotywą postępu (pol.). www.teberia.pl, 18 maja 2009. [dostęp 2009-08-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-06)].
- ↑ a b "Lokomotywa Postępu" nowym nabytkiem AGH (pol.). www.metale24.pl, 21 maja 2009. [dostęp 2009-08-25].
- ↑ Tomisław Czarnecki: Ty2-559 (pol.). www.holdys.pl. [dostęp 2009-08-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-03)].
- ↑ a b c Wojciech Nowak: Lokomotywa AGH Ty2-559 "Żyleta" (pol.). www.mundek.krakow.pl, 18 sierpnia 2009. [dostęp 2009-08-25].
- ↑ Rafał Romanowski: Lokomotywa dla AGH dojechała do Krakowa (pol.). www.miasta.gazeta.pl, 30 marca 2008. [dostęp 2009-08-25].
- ↑ Karolina Diakow, Karolina Borkiewicz: Lokomotywa na AGH (pol.). www.bis.agh.edu.pl, 12 marca 2008. [dostęp 2009-08-25].
- ↑ a b Edyta Tkacz: Zabytkowy parowóz jest ozdobą AGH (pol.). www.polskatimes.pl, 25 maja 2009. [dostęp 2009-08-25].
- ↑ Łukasz Wzorek: Historia projektu „AGH Lokomotywą Postępu" (pol.). www.firma.agh.edu.pl. [dostęp 2009-08-25].
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Kraków. Punkty graniczne mapy:
- N: 50.15 N
- S: 49.95 N
- W: 19.76 E
- E: 20.26 E
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Symbol pomnika do legendy mapy
Autor: Przemysław Pawełek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Lokomotywa Ty2-559 podczas renowacji.
Autor: Przemysław Pawełek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Lokomotywa Ty2-559 podczas transportu ulicami Krakowa (pomnik przy AGH).
Autor: Scool, Łukasz Wzorek, Maciej Król, Licencja: CC BY-SA 4.0
"Żyleta", "Lokomotywa Postępu", Lokomotywa - pomnik przez budynkiem B-5 Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie